Tham dự buổi lễ có đồng chí Nguyễn Ngọc Thiện - UVTW Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; đồng chí Nguyễn Thế Hùng - Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa; Đại sứ nước CHLB Đức tại Hà Nội Christian Berger. Về phía tỉnh Thừa Thiên Huế có đồng chí Nguyễn Dung - TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cùng đại diện các sở, ban, ngành trong tỉnh.
Điện Phụng Tiên là một trong năm miếu/điện quan trọng của triều Nguyễn, được xây dựng vào năm Minh Mạng thứ 10 (1829), có diện tích khá rộng và quy mô. Điện Phụng Tiên là nơi thờ tự các Vua và Hoàng hậu của triều Nguyễn (từ vua Gia Long đến vua Khải Định), là nơi nữ giới trong Hoàng gia được phép tham dự các cuộc lễ tế và chăm sóc hương khói, thờ tự tổ tiên triều Nguyễn hàng ngày. Điện gồm có 5 công trình chính là chính điện, Đông Tây Phối điện, Tả Hữu Tòng Viện. Lối vào Điện nổi bật với hệ thống kiến trúc tinh xảo như cổng, bình phong, bể cạn-non bộ… Trong thời kỳ chiến tranh, vào năm 1947, công trình này đã bị hủy hoại hoàn toàn, chỉ còn lại hệ thống tường thành, cổng chính, bình phong, non bộ - bể cạn, năm cổng nhỏ phía bắc và bình phong phía sau của Điện nhưng trong tình trạng hư hại nhiều làm mất đi giá trị thẩm mỹ vốn có.
Dự án hợp tác Bảo tồn và phục hồi cổng, bình phong và non bộ kết hợp với đào tạo kỹ thuật chuyên sâu tại điện Phụng Tiên, Đại Nội Huế do Bộ Ngoại giao CHLB Đức tài trợ cùng với nguồn vốn đối ứng của tỉnh Thừa Thiên Huế, tổng ngân sách thực hiện dự án là 4.295.043.000 đồng. Dự án được khởi công ngày 29 tháng 9 năm 2017 đến ngày 31 tháng 12 năm 2018 đã thành công tốt đẹp, gồm 02 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 (từ 29/9/2017 - 29/10/2018) bao gồm hoạt động bảo tồn, phục hồi Cổng, Bình Phong tại Điện Phụng Tiên kết hợp với đào tạo kỹ thuật chuyên sâu cho 07 học viên, họ là những thợ kép, họa sĩ, kiến trúc sư, kỹ sư và thợ nề ngõa truyền thống được tuyển chọn từ các Công ty tu bổ di tích tại Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô và các địa phương. Dưới sự quản lý, hướng dẫn và chia sẻ kinh nghiệm của bà Andrea Teufel-chuyên gia bảo tồn GEKE, các công trình Cổng, Bình Phong đã được bảo tồn và phục hồi hoàn chỉnh với những hoa văn, họa tiết tinh tế bằng “kỹ thuật fresco” (kỹ thuật vẽ màu trên nền vữa vôi còn ẩm ướt), vữa màu và các kỹ thuật secco đã được sử dụng trong các công trình, kiến trúc triều Nguyễn. Giai đoạn 2 (từ 01/11 - 31/12/2018) bao gồm hoạt động phục hồi, tôn tạo Non bộ - Bể cạn tại Điện Phụng Tiên do các kỹ sư, kiến trúc sư, thợ nề ngõa, nghệ nhân của Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phụ trách. Công trình sắp đặt phong thủy có thiết kế đặc sắc này đã được phục hồi, tôn tạo hoàn chỉnh, đảm bảo tính nguyên gốc và sử dụng các phương pháp chống thấm an toàn.
Phát biểu tại buổi lễ, Đại sứ CHLB Đức tại Hà Nội Christian Berger cho biết, Đại sứ rất hài lòng về thành công của dự án; đó là vừa bảo tồn, phục hồi một số công trình vừa kết hợp với đào tạo kỹ thuật chuyên sâu cho các học viên của địa phương là cơ sở để Đại sứ kiến nghị Bộ Ngoại giao CHLB Đức tiếp tục tài trợ cho Huế những dự án tiếp theo.
Dự án thành công không những góp phần tôn tạo cảnh quan và không gian di sản hoàn chỉnh trong Quần thể Di tích Cô đô Huế, tạo ra một điểm nhấn mới thu hút khách tham quan mà còn đào tạo một đội ngũ kế cận am hiểu kỹ thuật bảo tồn, phục hồi truyền thống - kỹ thuật fresco; đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng địa phương đối với công tác bảo tồn di sản, và sự quan tâm của Chính phủ cũng như các tổ chức Phi chính phủ nước ngoài đối với sự nghiệp bảo tồn Di sản Văn hóa Huế.
Dự án lại một lần nữa khẳng định sự quan tâm sâu sắc của chính quyền địa phương và Bộ Ngoại giao CHLB Đức, Đại sứ quán CHLB Đức tại Hà Nội cũng như của các tổ chức nghiên cứu chuyên môn đến từ Đức trong công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị di tích cố đô Huế, đồng thời khẳng định vị thế và năng lực Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế trong các dự án hợp tác quốc tế thực hiện tại Huế. Đây cũng là minh chứng cho mối quan hệ hợp tác bền vững giữa Việt Nam và CHLB Đức trong công tác bảo tồn các di tích văn hoá ở Việt Nam.
Lương Xuân Trà
