* Di tích lịch sử dốc Ba Trục, xã Phong Xuân, huyện Phong Điền.
Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Dốc Ba Trục là con đường chứa đựng nhiều chiến công oanh liệt: con đường vận chuyển; con đường liên thông, kết nối giữa đồng bằng và miền núi hai huyện Phong - Quảng, các cơ quan của Khu ủy, Tỉnh ủy, Tỉnh đội, là nơi điều trị thương bệnh binh của Viện Quân y 268.
Dốc Ba Trục cũng là nơi hình thành nên vành đai diệt Mỹ (gồm 3 xã Phong Sơn, Phong An, Phong Nguyên) và được ví như là “xương sống” của vành đai diệt Mỹ trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Mỹ của quân và dân Thừa Thiên Huế nói riêng và cả nước với chung.
* Đình Hiền Sỹ, xã Phong Sơn, huyện Phong Điền.
Trong suốt quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước, đình Hiền Sỹ là nơi ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử cách mạng có ý nghĩa quan trọng, là địa điểm sinh hoạt của nhóm “Thanh niên sông Bồ”. Tháng 6/1945 tại đình Hiền Sỹ đã diễn ra Hội nghị cán bộ Đảng toàn huyện Phong Điền để thành lập “Việt Minh Trường Sơn”, đánh dấu một bước chuyển mới trong cuộc vận động giải phóng dân tộc của huyện Phong Điền.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, đình Hiền Sỹ còn là nơi tập trung, trung chuyển các cơ quan của Ủy ban hành chính kháng chiến của Tỉnh trước khi chuyển căn cứ lên chiến khu Hòa Mỹ...
* Di tích lịch sử Dương Xuân Hạ, Tổ 19, Khu vực 5, phường Thuỷ Xuân, TP Huế.
Ngày 22/8/1945, tại đình Dương Xuân Hạ đã diễn ra cuộc mittinh thành lập chính quyền Cách mạng ở địa phương. Cuối năm 1945, chi bộ Đảng Cộng sản xã Phùng Xuân Thuỷ được thành lập, đình làng là trụ sở làm việc cơ quan của Đảng, cơ quan hành chính và các tổ chức đoàn thể quần chúng trong Mặt trận Việt Minh xã. Làng Dương Xuân Hạ cũng là nơi huấn luyện quân sự, xây dựng lực lượng vũ trang tại chỗ của Trung đội 26 giải phóng quân thuộc Trung đoàn 101 Trần Cao Vân và giải phóng quân Hà Nội tăng cường cho tỉnh Thừa Thiên Huế.
Trong hai cuộc kháng chiến cứu nước, tại làng nhiều phong trào đấu tranh Cách mạng đã diễn ra liên tục; nhiều cán bộ, đảng viên đã trưởng thành và trở thành những cán bộ cốt cán, những hạt nhân lãnh đạo của huyện Hương Thuỷ và thành phố Huế.
* Di tích lịch sử Miếu thờ và mộ phần Trương Phi Phong
Trương Phi Phong sinh năm Giáp Tý (1444), xuất thân từ dòng dõi con nhà tướng, là một trong những nhánh hậu duệ (đời thứ 4) của Bình Ngô khai quốc công thần Trương Lôi dưới thời Lê Sơ (thế kỷ XV).
Theo gia phả dòng họ và các tài liệu văn tế…lưu giữ tại di tích, Trương Phi Phong là Đô Chỉ huy Sứ trong đại binh của vua Lê Thánh Tông đi bình Chiêm. Sau chiến thắng bình Chiêm 1471, Trương Phi Phong được bố trí ở lại, được trao quyền quản lý, trấn ải vùng đất mới và lập ra làng Vân Quật. Sau khi mất (1516) ông được an táng tại khu vực Cồn Mồ thuộc làng Vân Quật Thượng và được triều đình nhà Lê phong tước vị: “Bổn xã lập miếu thờ cúng để sáng tỏ một gia tộc lớn có công khai canh đầu tiên”.
Công lao của Trương Phi Phong gắn liền với quá trình mở nước về phương nam của Đại Việt và sự ra đời của các làng xã trên vùng đất Thuận Hóa, trong đó có làng Vân Quật, nay thuộc xã Hương Phong, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Sông Hương
