Xã Điền Hải là địa phương có diện tích cây mướp đắng lớn nhất trên địa bàn huyện Phong Điền. Hiện, toàn xã có 8 ha diện tích trồng mướp đắng với khoảng 80 hộ tham gia, tập trung ở tất cả các thôn. Ông Hoàng Văn Sanh - Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Điền Hải cho biết “Với lợi thế có sẵn mạch nước tự nhiên, thuận lợi cho mướp đắng phát triển, nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển đổi đất trồng lúa để trồng cây mướp đắng nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao, mỗi sào trồng mướp đắng sau khi trừ các chi phí có lãi khoản 15 triệu đồng. Riêng năm nay, mặc dù thời tiết không thuận lợi nhưng trung bình mỗi sào vẫn lãi khoảng 13 triệu đồng, lợi nhuận gấp 10 lần trồng cây lúa. Bên cạnh đó, thị trường đầu ra rất ổn định, mướp đắng được thương lái đến tận ruộng thu mua để cung cấp cho các chợ đầu mối ở Huế, Quảng Trị và Đà Nẵng”.
“Lão nông” Hoàng Văn Đình, ở thôn 1, xã Điền Hải có lẽ là người có kinh nghiệm nhiều nhất trong việc trồng cây mướp đắng, trước đây ông có hơn 3 sào (khoảng 1.700m2) đất lúa kém hiệu quả, nên ông chuyển sang trồng cây mướp đắng. Mỗi vụ mướp đắng cho ông thu nhập bình quân khoảng 15 triệu đồng/sào. Có năm, nhờ thời tiết thuận lợi cùng với giá mướp đắng cao, hơn 3 sào mướp đắng của ông cho thu nhập đến 75 triệu đồng. Ông Đình cũng là “địa chỉ” cung cấp giống chủ yếu cho người dân trong vùng, mỗi năm ông cung cấp khoảng 5.000 cây giống cho người trồng ở Điền Hải, Điền Hòa và một số xã ở huyện Quảng Điền. Ông Đình chia sẻ: “Cây mướp đắng là loại cây phù hợp với đất pha cát, thịt nhẹ; là loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc, kháng rầy, chịu được điều kiện khí hậu khắc nghiệt. Ngoài ra, mướp đắng rất “mẫn cảm” với các loại thuốc hóa học, nếu phun thuốc hóa học sẽ làm cho cây “vón đọt” dẫn đến năng suất không cao, loài cây này chỉ phù hợp với các loại thuốc sinh học”. Cho nên, ngoài quả mướp đắng, rể cây, thân cây mướp đắng đều được bà con tận dụng để phơi khô, mỗi sào cũng được 4 đến 5 bao rể và lá, mỗi bao bán ra thị trường cũng được 100 ngàn đồng.
Mướp đắng trái vụ thường bắt đầu từ tháng 6 và đến tháng 9 thì kết thúc mùa vụ, từ khi trồng đến khi thu hoạch là 45 ngày. Mướp đắng trồng không tốn nhiều kinh phí, giàn mướp đắng được người dân tận dụng từ các nhánh cây như tràm, tre… để cắm “choái”, người dân ở đây không làm giàn lưới vì mướp đắng rất cần ánh sáng, làm giàn lưới năng suất đạt không cao. Cây mướp đắng chỉ phù hợp với các loại phân hữu cơ và diện tích cây mướp đắng người dân chỉ làm một vụ, vụ còn lại sẽ trồng các cây hoa màu khác để thổ nhưỡng luôn đảm bảo cho một vụ mướp đắng tiếp theo.
Ông Nguyễn Xuân Công - Chủ tịch UBND xã Điền Hải cho biết, “xác định mướp đắng là một trong những cây kinh tế chủ lực của địa phương, UBND xã đã có những chính sách hỗ trợ người dân phát triển sản xuất như tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học, kỹ thuật, hướng đến xây dựng thương hiệu cho sản phẩm mướp hữu cơ, Vietgap; UBND xã cũng đang nghiên cứu, bố trí quỹ đất phù hợp với vùng trồng mướp để hình thành vùng sản xuất tập trung và liên kết tiêu thụ để tạo nên thương hiệu mướp đắng Điền Hải. Đây cũng là sản phẩm chủ lực để xã xây dựng sản phẩm OCOP.
“Mô hình trồng cây mướp đắng ở Điền Hải đang được các cấp Hội Nông dân tuyên truyền, vận động hội viên nông dân ở các xã Điền Hòa, Điền Môn và Điền Lộc có cùng điều kiện thổ nhưỡng chuyển sang trồng cây mướp đắng và bước đầu thực hiện có hiệu quả” Bà Nguyễn Thị Như Quỳnh - Chủ tịch Hội Nông dân huyện cho biết. Bên cạnh đó, Hội Nông dân huyện chỉ đạo các cấp hội cơ sở vận động nông dân thành lập các tổ hợp tác gắn hoạt động sản xuất với chế biến. Đồng thời phối hợp với các ngành liên quan ở huyện để đăng ký nguồn vốn khuyến công của tỉnh cùng với nguồn vốn quỹ hỗ trợ nông dân nhằm hỗ trợ nông dân đầu tư nhà xưởng, trang bị máy móc như máy cắt, sấy khô để làm tăng thêm giá trị của cây mướp đắng, tạo thêm sinh kế cho người dân.
Vĩnh Hào
