Chúng tôi có dịp cùng với cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192, Bộ CHQS tỉnh đi tìm kiếm, quy tập HCLS Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Bản Đông, huyện Lào Ngam, tỉnh Salavan, Nước Cộng hoà dân chủ Nhân dân Lào. Theo nguồn tin do người dân cung cấp, trong khu đồi cao su của nhà dân trong Bản có 3 ngôi mộ Bộ đội Việt Nam hy sinh và được chôn cất vào khoảng năm 1973. Sau khi cơ động đến vị trí, cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192 nhanh chóng triển khai lực lượng tiến hành tìm kiếm, đào bới. Do thời gian chiến tranh lùi xa, địa hình, vật chuẩn thay đổi nhiều, do đó việc xác định vị trí khu vực mộ rất khó, bắt buộc cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192 phải tổ chức đào tọa độ… Nhìn khu đồi cao su rộng hàng trăm m2, cùng với thời tiết nắng nóng oi lả mới thấy sự khó nhọc, vất vả mà cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192 đang thực hiện.
Đại úy quân nhân chuyên nghiệp (QNCN) Nguyễn Minh Cường, Nhân viên Đội quy tập 192 cho biết: Hiện nay các thông tin có mộ liệt sĩ rất khan hiếm, nếu có thì nằm rải rác ở khu vực đồi, núi, có những nguồn tin chúng tôi phải hành quân bộ cả ngày đường mới đến nơi và chủ yếu là phải đào tọa độ. Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, tuy nhiên với trách nhiệm được giao, chúng tôi vẫn không nản chí, tiến hành đào bới hàng vài ngày trời, quyết tâm tìm kiếm bằng được liệt sĩ để đưa các bác, các chú trở về với đất mẹ, trở về với Tổ quốc Việt Nam thân yêu.
Hiện nay, công tác tìm kiếm, quy tập HCLS Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất bạn Lào gặp vô vàn khó khăn. Nguồn tin mộ chí ngày càng ít, khu vực chôn cất liệt sĩ thay đổi hiện trạng do thời gian quá lâu. Hàng tháng trời, cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192 phải vượt nắng, thắng mưa, trèo đèo, lội suối lặn lội trong rừng sâu, thường xuyên ăn ngủ trong rừng, trong các bản làng xa xôi của nước bạn để thu thập, tìm kiếm nguồn tin. Vất vả là vậy, khó khăn là vậy, song ở đâu có nguồn tin liệt sĩ, mộ liệt sĩ là ở đó có hình bóng cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192.
Theo chỉ huy Đội quy tập 192, để công tác tìm kiếm, quy tập HCLS đạt kết quả cao, ngay sau khi đặt chân đến đất bạn, cấp uỷ, chi bộ, chỉ huy Đội nhanh chóng họp bàn, triển khai các biện pháp để nâng cao hiệu quả tìm kiếm HCLS; trong đó Đội tập trung phát huy sở trường các đồng chí đi trước, thông thạo địa hình và biết nhiều tiếng Lào để làm công tác dân vận, tuyên truyền, vận động cấp uỷ, chính quyền và bà con nhân dân các địa phương bạn hỗ trợ, cung cấp thông tin. “Chính nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, phối hợp tốt với cấp ủy, chính quyền địa phương nên khi đơn vị đặt chân đến các địa bàn, nhất là các bản vùng sâu, vùng xa, chúng tôi được cấp ủy từ huyện cho đến thôn, bản và đồng bào các dân tộc của bạn giúp đỡ rất nhiều, từ nơi ngủ nghỉ, cử người dẫn đường đến việc thu thập nguồn thông tin, tham gia cùng Đội trong tìm kiếm, quy tập, qua đó giúp Đội hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”, Trung tá Hồ Văn Chức – Đội phó Đội quy tập 192, Bộ CHQS tỉnh thông tin.
Những năm qua, hành trình đi tìm kiếm, quy tập HCLS Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất bạn Lào của Đội quy tập 192 là một hành trình gắn với sự gian lao và đầy khó nhọc; gần 800 bản, làng, hàng ngàn cánh rừng, quả đồi, hàng trăm con suối của hai tỉnh Salavan, Sêkông, nước bạn Lào đều in đậm dấu chân của cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192. Mặc dù thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện khó khăn, thiếu thốn, thời tiết khí hậu khắc nghiệt, tuy nhiên khi nghĩ đến những đồng đội đã anh dũng hy sinh nhưng vẫn đang còn nằm lại nơi đất khách quê người, cùng với sự chờ ngóng liệt sĩ của những người thân thì mỗi cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192 lại tiếp tục khắc phục khó khăn, vượt suối, băng rừng để tìm đồng đội…
“Mặc dù công tác tìm kiếm, quy tập HCLS Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam trên đất bạn hiện nay ngày càng gặp nhiều khó khăn, đường sá đi lại xa xôi, công việc đào bới ở các khu vực có thông tin mộ liệt sĩ đất, đá cứng, đặc biệt là thời tiết trên đất bạn nắng nóng rất khắc nghiệt… Tuy nhiên, khi chúng tôi tìm kiếm, đào bới gặp được HCLS, cất bốc được các bác, các chú lên thì mọi khó nhọc, mệt mỏi đều tan biến…”, Thiếu tá QNCN Phan Quốc Khánh, Nhân viên Đội quy tập 192 bộc bạch.
Và, với sự nổ lực cố gắng không ngừng, những năm qua Đội quy tập 192, Bộ CHQS tỉnh đã tìm kiếm, cất bốc, quy tập được hơn 940 HCLS Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên địa bàn 2 tỉnh Salavan, Sêkông – Nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào để hồi hương về với đất mẹ, về với Tổ quốc.
Trong các chuyến công tác, làm việc, hội đàm tại Lào, các đồng lãnh đạo Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 4, lãnh đạo Tỉnh, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh khi đến thăm động viên, đều đánh giá cao nỗ lực, trách nhiệm của cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192.
Đại tá Hoàng Văn Nhân - Chính uỷ Bộ CHQS tỉnh, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo 515 tỉnh khẳng định: Thời gian tới, Ban Chỉ đạo 515 và Bộ CHQS tỉnh tiếp tục chỉ đạo Đội quy tập 192 triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập và hồi hương HCLS Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất Lào trong các mùa khô; trong đó chỉ đạo Đội phối hợp tốt với cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân các bộ tộc Lào, Bộ CHQS hai tỉnh Salavan, Sêkông để tìm kiếm cất bốc, dù có một thông tin nhỏ về liệt sĩ, mộ liệt sĩ chúng tôi cũng chỉ đạo anh em quyết tâm tìm kiếm bằng được để cất bốc các anh hùng liệt sĩ về với đất mẹ.
Theo thống kê, hiện vẫn còn rất nhiều HCLS Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh nhưng vẫn đang còn nằm lại trên đất nước bạn Lào, do đó nhiệm vụ của cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192 trong thời gian tới sẽ còn nặng nề hơn; với sự quan tâm chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Ban Chỉ đạo 515 tỉnh và Bộ CHQS tỉnh, cùng với sự đoàn kết, thống nhất, tin tưởng rằng cán bộ, nhân viên Đội quy tập 192 sẽ tiếp tục phát huy truyền thống, khắc phục khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thiêng liêng, cao cả mà Đảng, Nhà nước, quân đội và nhân dân giao phó.
Lê Sáu
