Những công trình hữu nghị
Trong cái nắng gay gắt miền biên cương những ngày đầu tháng 9, chúng tôi có dịp cùng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu A Đớt đến thăm nhân dân bản Ka Lô, huyện Kà Lừm, tỉnh Sê Kông của nước bạn Lào. Vượt qua cột mốc 666 nơi cửa khẩu A Đớt - Tà Vàng, những nương ngô xanh mướt hiện ra giữa núi rừng trùng điệp. Chiếc cầu Xê Rông vững chãi, hiên ngang bên dòng nước uốn quanh hiền hòa.
Thượng tá A Liêng Hà, Chính trị viên đồn biên phòng cửa khẩu A Đớt nhớ lại: Cầu Xê Rông này do tỉnh Thừa Thiên Huế đầu tư xây dựng với kinh phí hơn 7 tỷ đồng, BĐBP tỉnh hỗ trợ thi công đã mang đến bao nhiêu hân hoan cho dân bản Ka Lô. Bây giờ, dù trong mùa mưa lũ, dòng Xê Rông có dâng cao ầm ào đến mấy, cũng không thể ngăn cản được bước chân của dân bản khi lên rẫy, vào rừng, hoặc chở nông sản đến chợ A Lưới (huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế) trao đổi, mua bán.
Thời gian trôi dần theo những vòng bánh xe lăn, những ngôi mà mái tôn xanh, kiên cố hiện dần được bao phủ giữa đại ngàn. Từ xa đã nghe những tiếng cười đùa của trẻ nhỏ đang đầm mình bên những vòi nước suối mát lạnh. Thấy bóng chiếc xe ô tô từ xa, những đứa trẻ cùng dân bản ùa ra đón tiếp Bộ đội biên phòng. Trưởng bản Kê Oi và dân bản Ka Lô chào đón chúng tôi bằng những cái bắt tay, những cái ôm thật chặt và nụ cười thật tươi. Trong ngôi nhà sàn của trưởng bản, những đứa trẻ vây quanh với đôi mắt tròn xoe, những trái dứa chín mọng được người dân mang đến thiết đãi khách quý. Ông Kê Oi tươi cười nói: “Đây là loại dứa được cán bộ, chiến sĩ Đồn biên phòng cửa khẩu A Đớt tặng dân bản Ka Lô. Loại dứa ngon mà dân bản vừa thu hoạch trên rẫy, dùng ăn hàng ngày, cũng để mời khách quý, người thân. Mà đối với Ka Lô, BĐBP là người thân, người quý, đã đổ không biết bao nhiêu mồ hôi, sức lực, tâm huyết, giúp dân Ka Lô dựng bản.
Những tiếng cười nói, những câu chuyện làm ăn của người lớn, học hành của lũ trẻ, rồi câu chuyện lại quay về những ngày dựng bản. Trưởng bản Kê Oi nhớ lại: “Dân bản Ka Lô, nhất là những người cao niên khó có thể quên những năm tháng trước đây, ở giữa núi rừng, đường sá khó khăn hiểm trở, bản cũ cách xa trung tâm huyện Kà Lừm cả chục ngày đường. Cuộc sống du canh du cư đốt rừng làm rẫy khiến dân bản tha phương, cứ hết vài mùa rẫy, lại kéo nhau dời chỗ ở. Nhà dựng tạm bợ. Cuộc sống cũng tạm bợ, thiếu thốn, khổ cực trăm bề. Thiếu ăn, thiếu mặc. Chịu nóng. Chịu rét. Không có trường học. Đói cái chữ. Đau bệnh không có thuốc. Lá thuốc hái ở rừng không thể cứu mạng những người bệnh nặng”…
Tiếp lời trưởng bản, Thượng Hồ Sỹ Hòa, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu A Đớt, 13 năm trước là Đại úy, Phó Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu A Đớt kiêm Đội trưởng đội xây dựng bản Ka Lô bộc bạch: “Năm 2008, dân bản Ka Lô dời chỗ ở đến gần biên giới đối diện với địa bàn quản lý của Đồn Biên phòng cửa khẩu A Đớt. Để giúp dân bản Ka Lô khởi đầu cuộc sống mới, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế hỗ trợ kinh phí; BĐBP tỉnh trực tiếp thi công xây dựng 42 ngôi nhà và trường học.
Thời tiết khắc nghiệt, đường sá lầy lội, những trận mưa rừng khiến con suối trên đường đến bản Ka Lô lũ dữ bất thường, nguy hiểm, khiến việc vận chuyển vật liệu thi công hết sức khó khăn. Trước nhiệm vụ vô cùng quan trọng mà lãnh đạo và Nhân dân Thừa Thiên Huế ủy thác cho lực lượng BĐBP, lúc đó, Đại tá Hoàng Xuân Chiến, Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là Thượng tướng, ủy viên TƯ Đảng, ủy viên quân ủy TW, thứ trưởng Bộ Quốc phòng) đích thân chỉ huy công tác thi công, cùng cán bộ, chiến sĩ lội suối, băng rừng, vượt qua những chặng đường bùn lầy, dãi nắng, dầm sương, ngủ lán suốt 8 tháng trời ròng rã xây dựng nên bản làng chắc chắn, khang trang, để người dân Ka Lô an cư, khởi đầu cuộc sống mới.
Trưởng bản Kê Oi và người dân vui vừng khoe: “Từ 42 ngôi nhà, 200 nhân khẩu của những ngày dựng bản, bây giờ Ka Lô có 500 nhân khẩu và 81ngôi nhà. Những mái tôn màu xanh là “điểm nhấn” để dễ dàng nhận ra 42 ngôi nhà ban đầu do BĐBP giúp xây dựng. Màu xanh, biểu tượng của hi vọng, 13 năm qua vẫn vững bền theo bản Ka Lô. “Nhờ sự giúp đỡ của BĐBP về cây, con giống, kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, phát triển kinh tế, bây giờ dân bản biết chăn nuôi gia súc, đào ao thả cá, biết trồng chuối, trồng dứa, trồng gừng…Trong bản có 10 hộ có trang trại, cuộc sống ngày càng ổn định”.
Chia tay nhân dân bản Ka Lô, trên con đường uốn lượn quanh co, chúng tôi bắt gặp những người lính biên phòng đang thấp thoáng trên đỉnh núi nơi đầu nguồn con suối. Thượng tá A Liêng Hà, Chính trị viên Đồn biên phòng cửa khẩu A Đớt cho biết thêm: “Đấy là cán bộ, chiến sĩ của đơn vị sang giúp Đại đội bảo vệ biên giới 531, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Sê Kông xây dựng hệ thống nước sinh hoạt. Công trình này có tổng giá trị hơn 2 tỷ đồng do UBND tỉnh Thừa Thiên Huế hỗ trợ; giao cho BĐBP tỉnh là chủ đầu tư xây dựng. Bây giờ đang vào giai đoạn nước rút hoàn thành để đưa vào sử dụng trước mùa mưa bão, đồng thời đây cũng là công trình chào mừng kỷ niệm 60 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam- Lào”.
Bên nhau trong gian khó
Chia tay bản Ka Lô, chúng tôi đến thăm nhân dân bản Sê Sáp (huyện Kà Lừm, tỉnh Sê Kông, Lào). Có mặt tại Trạm kiểm soát biên phòng Hồng Thái, đúng lúc Thiếu tá, y sĩ phòng khám quân dân y Phạm Khắc Kế đang khám bệnh cho Nàng Mít- nữ bệnh nhân ở bản Sê Sáp. Cách anh dặn dò cẩn thận, tỉ mỉ từng chút về việc uống thuốc, giữ gìn sức khỏe, khiến nữ bệnh nhân xúc động không nói nên lời. Bà Mít xúc động: “Bao năm qua, bất cứ bệnh nhân nào, trong tình huống khẩn cấp, dù đêm khuya hay mưa gió, đều được Đồn Biên phòng Nhâm hỗ trợ, giúp đỡ, cứu chữa kịp thời”.
Với Thiếu tá, y sỹ phòng khám quân dân y Phạm Khắc Kế đã nhiều lần kịp thời cứu chữa cho người dân bản Sê Sáp Anh xúc động nhớ lại: Ngay trong đêm khi nhận được tin báo có 2 dân bản Sê Sáp cần cấp cứu. Lập tức Ban Chỉ huy Đồn Biên phòng Nhâm đã liên hệ với Trung tâm y tế huyện A Lưới hỗ trợ xe vận chuyển, chỉ đạo tôi đến Trạm kiểm soát Biên phòng Hồng Thái để khám, cấp cứu cho 2 bệnh nhân Nang Un (sinh năm 2007) và Nang Pi Ơn (sinh năm 2002). Qua kiểm tra 2 bệnh nhân có triệu chứng đau nhiều ở vùng ngực, khó thở, tôi đã tiến hành các bước sơ cứu ban đầu và kịp thời đưa lên xe cứu thương, gấp rút chuyển đến bệnh viện nên hai bệnh nhân đã được điều trị, giành giật lại sự sống.
Hơn 2 năm ảnh hưởng của dịch Covid-19 và thiên tai, có lẽ lực lượng vũ trang và nhân dân hai bên biên giới không quên được những ngày gian khó ấy. Các bản của nước bạn Lào tiếp giáp biên giới bị chia cắt, khó khăn vây quanh tứ bề. Hàng trăm tấn lương thực, thực phẩm, thuốc men, vật tư y tế đã được Nhân dân tỉnh Thừ Thiên Huế, lực lượng BĐBP trao tặng cho các bản Lào dọc biên giới, Đồn công an Cô Tài, Đại đội bảo vệ biên giới 511, Đồn công an Tà Vàng, Đại đội bảo vệ biên giới 531… với tổng trị giá hàng tỷ đồng.
Đại úy Ùm Khăm Kiên Ty Sắc nhớ như in tình cảm, những tấm lòng, đặc biệt trách nhiệm, yêu thương của lực lượng BĐBP Thừa Thiên Huế đối lực lượng vũ trang và nhân dân trong lúc gian khó ấy. “Dịch bệnh, mưa bão khiến chia cắt mọi tuyến đường, nếu không có những hỗ trợ kịp thời ấy thì chúng tôi không thể nào vượt qua được. Chúng tôi cảm ơn những tình cảm đặc biệt mà Nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế và Bộ đội biên phòng đã giành tặng cho chúng tôi”.
Còn với ôm Khăm Sinh, trưởng bản Sê Sáp không thể nào quên được hình ảnh những đoàn xe máy vượt qua những chặng đường khúc khuỷu, gồ ghề để vận chuyển lương thực đến cứu trợ nhân dân bản. Ông xúc động chia sẻ: “Trời mưa như đổ nước, đường lầy lội, bùn đất quấn đầy bánh xe, những chiến sĩ Đồn biên phòng Nhâm đã cởi áo mưa của mình cùng với những lớp ni lông bọc kín các bì gạo, thùng mì tôm. Các anh thà để mình ướt nhưng vẫn chạy hàng trăm lượt vận chuyển để kịp thời cứu trợ cho nhân dân bản, tôi cảm ơn nhiều lắm”.
Mến yêu, tin cậy đó lan tỏa, nối dài dọc các bản Sê Sáp, Ka Lô, Cô Tài, bởi không chỉ luôn được quan tâm, đảo đảm sức khỏe, khám chữa bệnh miễn phí, người dân các bản Lào còn được BĐBP Thừa Thiên Huế giúp đỡ về mọi mặt. Rất nhiều học sinh được BĐBP “nâng bước đến trường”, tạo điều kiện cho những “mầm xanh” trên các bản Lào dọc biên giới vươn lên làm chủ kiến thức.
Đại tá Lê Văn Nguyên, Chính ủy BĐBP tỉnh, người đã từng cùng các đồng đội để lại dấu chân, gửi lại yêu thương nơi những bản Lào, trong tình cảm của dân bản chia sẻ: “mang theo “vật liệu” đặc biệt, là tình hữu nghị, đoàn kết Việt Nam- Lào nói chung, tình yêu thương. Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ BĐBP Thừa Thiên Huế đã đổ biết bao mồ hôi xuống mảnh đất, con suối, sườn đồi của các bản Ka Lô, Sê Sáp (thuộc huyện Kà Lừm, tỉnh Sê Kông), bản Cô Tài (huyện Xá Muội, tỉnh Salavan), nước bạn Lào, mang đến sự đổi thay trên các bản Lào dọc biên giới. Minh chứng sống động cho những đó góp đó là những bản làng dọc biên giới ngày càng phát triển, cuộc sống người dân ấm no; xây dựng tình hữu nghị, đoàn kết vững bền, chính là cách xây dựng biên giới hòa bình, vững chãi.
Võ Tiến
