Phát huy quyền làm chủ, huy động trí tuệ, tâm huyết của Nhân dân
Hầu hết các ý kiến đều đánh giá Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đưa ra lấy ý kiến Nhân dân đã có nhiều nội dung mới và có định hướng trong Văn kiện Đại hội Đảng khóa XIII, các Nghị quyết, kết luận của Đảng, của Quốc hội. Đánh giá Dự thảo đã có nhiều đổi mới, đáp ứng được nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân, phát huy được nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội, góp phần quản lý đất đai chặt chẽ, sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả.
Các ý kiến góp ý tập trung vào 12 nhóm nội dung: Về thu hồi đất, chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; cơ chế, chính sách tài chính đất đai, giá đất; việc thương mại hóa quyền thuê đất hàng năm và lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất; chế độ, quản lý sử dụng các loại đất; đất công ích, đất có công trình ngầm và quyền sử dụng khoảng không gian trên mặt đất; vai trò của Mặt trận và thành viên Mặt trận, vai trò của UBND cấp xã; giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; phát triển quỹ đất; đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận và các thủ tục hành chính, dữ liệu, thông tin đất đai; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; phân cấp, giám sát, kiểm soát quyền lực; hộ gia đình sử dụng đất; việc xử lý các luật có mâu thuẫn, chồng chéo với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi); một số vấn đề chưa quy định trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), các ý kiến tiếp tục đề nghị có quy định trong Luật Đất đai.
Tuy nhiên, cũng còn có ý kiến cho rằng Luật Đất đai là đạo luật trung tâm, giữ vài trò hết sức quan trọng, do đó việc sửa đổi Luật lần này cần thêm thời gian, tránh hình thức để Dự án Luật thật sự chất lượng, hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu phát triển mới theo tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII.
Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất còn nhiều bất cập
Dự thảo Luật đã cụ thể hóa quan điểm bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ tại khoản 2 Điều 89 về Nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất. Thực tế cho thấy, hiện nay khu vực bị thu hồi đất có điều kiện sống tốt hơn, tuy nhiên ngoài việc bố trí tái định cư khu vực có đủ cơ sở hạ tầng kỹ thuật cơ bản thì vẫn chưa có quy định để bảo đảm thu nhập và tiêu chí xác định như thế nào là bằng hoặc tốt hơn.
Do vậy, có ý kiến cho rằng nguyên tắc này cần được sửa đổi “đảm bảo ổn định cuộc sống và điều kiện nơi ở mới có đủ cơ sở hạ tầng kỹ thuật thiết yếu cho sinh hoạt tương đương hoặc tốt hơn nơi ở cũ”. Bên cạnh đó, hiện nay đơn giá bồi thường về tài sản thấp hơn giá thị trường trong cùng thời điểm nhưng chưa được điều chỉnh kịp thời là những nguyên nhân chính dẫn đến khiếu nại, khiếu kiện. Do đó, cần phải bổ sung trong nguyên tắc bồi thường phù hợp với giá thị trường tại thời điểm.
Bảo Long