Sau bao nhiêu năm nằm lại trên đất bạn, các anh đã được trở về với Tổ quốc để lại cho đồng bào, nhân dân địa phương sự tiếc thương, xúc động. Để có nghi lễ thiêng liêng này là kết quả hoạt động không mệt mỏi của cán bộ, chiến sĩ Đội 192 - BCH Quân sự tỉnh. Sau hơn 6 tháng thực hiện nhiệm vụ trên đất nước bạn Lào, cán bộ, chiến sĩ đã trèo đèo, lội suối; nơi họ đến là những chiến khu kháng chiến năm xưa, nằm giữa rừng sâu, núi cao, hàng năm không có dấu chân người qua lại; có nơi mìn, lưu đạn địch cài lại chưa được tháo gở; có nhiều mộ liệt sĩ đội 192 đã cất công từ năm này sang năm khác, đào tới, đào lui 2 - 3 lần, có khi phải đào ở diện rộng 4 - 5 héc ta đồi, cũng có khi phải đào sâu 3 - 4 mét mới tìm được hài cốt liệt sĩ bị vùi lấp trong trận chiến năm xưa.
Thiếu tá Hồ Mậu Nhật - Phó Đội trưởng Đội 192 cho biết: “Việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và Chuyên gia Việt Nam hy sinh tại đất nước bạn Lào hết sức khó khăn, nguồn tin chủ yếu dựa vào dân bản, trong khi đó độ chính xác nguồn tin không cao, phần mộ xa dân bản, phải đi bộ hàng chục cây số, ăn ở trong rừng, không điện nước, khí hậu khắc nhiệt… Tuy khó khăn, vất vả như vậy, nhưng anh em trong đội xác định công việc tìm kiếm các liệt sĩ là nhiệm vụ cao cả mà được Đảng, Nhà nước giao cho”.
Trong những năm qua và mùa khô 2016 - 2017, cán bộ, chiến sĩ Đội 192 đã từng đi qua trên 800 bản làng xa xôi ở 8 huyện thuộc tỉnh SaLaVan, 3 huyện thuộc tỉnh Sê Kông tiến hành tìm kiếm hàng ngàn vị trí và đã cất bốc được trên 700 hài cốt liệt sĩ; riêng mùa khô năm nay, Đội 192 đã cất bốc được 16 mộ liệt sĩ, số mộ này chưa xác định được quê quán, tên tuổi.
Đại tá Phu Viêng Liêm Ma Vông Sa - Chỉ huy trưởng BCH Quân sự tỉnh SaLaVan cho biết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục giáo dục truyền thống cho con cháu mai sau về giá trị truyền thống và tinh thần chiến đấu, sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ Quân tình nguyện và Chuyên gia Việt Nam trên đất nước Lào. Chúng tôi sẽ đẩy mạnh sự hơp tác với tỉnh Thừa Thiên Huế trên tất cả mọi lĩnh vực, đặc biệt sự hợp tác trong công tác tìm kiếm, quy tập liệt sĩ. Mặc dù, nơi các đồng chí hy sinh là vùng núi khó khăn, địa hình thay đổi, thông tin ngày càng ít đi, nhưng chúng tôi sẽ cố gắng nỗ lực cùng đội quy tập để sớm đưa các anh về với đất mẹ Việt nam...”.
Từ đất nước Triệu voi tươi đẹp - nơi các anh ngã xuống vì nghĩa lớn, hành trình trở về với Tổ quốc, trở về với đất mẹ đã bắt đầu. Ngay từ sáng sớm, dọc tuyến đường tỉnh lộ tỉnh SaLaVan - Lào, đông đảo nhân dân các bộ tộc Lào cùng các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, lực lượng vũ trang, học sinh, sinh viên và bà con Việt kiều đã có mặt tiễn biệt lần cuối những người con ưu tú của Tổ quốc Việt Nam. Những tình cảm của cán bộ, nhân dân các bộ tộc Lào đối với những người con Việt Nam đã ngã xuống trên đất nước Triệu Voi lại một lần nữa thắt chặt tình nghĩa đoàn kết, keo sơn của 2 đất nước, 2 dân tộc anh em Việt - Lào.
Trần Tình
