>> Con người phải biết yêu thương
Theo tôi, tên diễn đàn “Nhân văn - trách nhiệm - sáng tạo” là đẹp. Diễn đàn mở trong thời điểm này cũng rất hợp lý. Tuy nhiên, thuật ngữ “trách nhiệm” hơi gợn chút nhưng nên để, bởi ngày hôm nay con người Việt Nam nếu không nhấn vào điều ấy họ dễ buông xuôi, một bộ phận thế hệ trẻ sống vô cảm và thiếu trách nhiệm.
Khái niệm “nhân văn” rất rộng, trên thế giới nó bao trùm các khái niệm về con người, trách nhiệm và cộng đồng; vị thế con người trong xã hội, đóng góp cho xã hội. Nhân văn (tiếng Pháp: humanité), nghĩa là văn hóa đẹp, là yếu tố cơ bản để xây dựng một con người. Người Việt bản chất là nhân văn, trải qua lịch sử, qua nhiều cuộc chiến tranh vẫn nhân văn. Có thể thấy điều ấy thể hiện trong bài Cáo bình ngô của Nguyễn Trãi: Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân/ Quân điếu phạt trước lo trừ bạo. Câu nói này là kim chỉ nam của dân tộc. Việc nhân nghĩa, nhân văn trước hết phải vì cuộc sống của nhân dân. Tính nhân văn trong xã hội là đem lại cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho con người và dân tộc.
Bác Hồ cũng đã nói rất rõ: Mong muốn đem lại độc lập, tự do, cơm no áo ấm cho dân tộc. Tư duy của Bác rất cụ thể, chính vì vậy, trong bản Tuyên ngôn độc lập, Người cũng đi từ nhân văn, từ con người. Người khẳng định: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”, trên cơ sở trích dẫnTuyên ngôn Độc lập (1776) của Mỹ, Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền (1789) của cách mạng Pháp. Rõ ràng, hạnh phúc là yếu tố nhân văn. Trong văn chương của Người cũng thấm đẫm chủ nghĩa nhân văn.
Gốc rễ của mọi vấn đề trên thế giới đều từ nhân văn, không phải chỉ con người Việt Nam mới có. Trên thế giới, các nước luôn lấy tiêu chuẩn nhân văn để đánh giá con người. Con người ấy phải biết yêu thương đồng loại, yêu thương đất nước mình, thậm chí yêu thương cả những gì xung quanh, thiên nhiên, loài vật... Bác Hồ cũng từng trích dẫn lời Khổng Tử: “Nhân tri sơ, tính bản thiện”, con người sinh ra đã có tính thiện rồi. Tính thiện ấy chính là nhân văn. Bác cũng từng dạy học sinh “5 điều Bác Hồ dạy”, đó chính là đỉnh cao của tính nhân văn.
Tuy nhiên, trong mỗi cá nhân, cộng đồng và xã hội, khi tính thiện kết hợp với sáng tạo sẽ làm nên việc lớn. Một dân tộc có được những con người hội tụ các nhân tố này sẽ luôn thành công. Tính thiện của người Việt hiện hữu khắp nơi, trong mọi không gian và thời gian. Trong lịch sử, nhờ vào khả năng sáng tạo của mình, Ngô Quyền lợi dụng thủy triều lên xuống, dùng kế cắm cọc trên sông Bạch Đằng để chiến đấu và giành chiến thắng trước quân Nam Hán. Đó là một chiến thắng vẻ vang, là bài học lớn trong cả chiến đấu và sản xuất cho các thế hệ con cháu sau này. Hay như Vua Quang Trung với chiến thuật hành binh thần tốc, giúp đoàn quân lớn vượt quãng đường dài trong khoảng thời gian ngắn kỷ lục. Không có sự sáng tạo phi thường, họ sẽ không thể thực hiện được những điều kỳ diệu ấy.
Cho đến hôm nay, cùng với nhiều giải thưởng mà các nhà khoa học, các bạn trẻ ViệtNamđạt được còn có sự sáng tạo ở nông dân ViệtNam. Xem các chương trình tôn vinh nông dân sáng tạo, tôi không khỏi kinh ngạc vì những sáng tạo của nông dân Việt vượt qua mọi chuẩn mực thông thường. Có thể kể đến những sản phẩm có tính ứng dụng rộng rãi, mang lại nhiều giá trị thực cho đời sống hàng ngày như: Máy cày đa năng, máy cắt tỉa miệt vườn, máy tách vỏ hạt bắp… và vô số sản phẩm khác. Bên cạnh những nhân vật giỏi giang, sáng tạo được tôn vinh trên truyền thông, tôi tin chắc vẫn còn vô số những nhân vật, sản phẩm thú vị được người Việt thiết kế mà chúng ta chưa có dịp được biết đến. Hãy chịu khó quan sát, để ý, tôi tin chắc bạn sẽ nhận thấy sự sáng tạo của người Việt xuất hiện ở khắp mọi nơi.
Đại biểu nhân dân
