Báo cáo đánh giá thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 và đề xuất giai đoạn 2026 - 2030 của tỉnh Đồng Nai (cũ) cho biết, từ năm 2023, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án "Bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian của các dân tộc thiểu số đến năm 2030" trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.
Tiếp đó, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Văn bản số 4742/UBND-KGVX về tổ chức triển khai thực hiện Hướng dẫn số 1684/HD-BVHTTDL ngày 28/4/2023 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Trong đó có việc tổ chức kiểm kê lễ hội truyền thống các DTTS trên địa bàn các huyện Tân Phú, Định Quán, Xuân Lộc, Thống Nhất, Trảng Bom, Vĩnh Cửu và thành phố Long Khánh. Xác định tầm quan trọng và tính cấp thiết của công tác sưu tầm, nghiên cứu, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể như "Phong tục tập quán của người Tày" xã Thanh Sơn, huyện Định Quán, hát kể Tăm Pớt của người Mạ và nghề dệt Thổ cẩm của người Mạ trên địa bàn Định Quán và Tân Phú, tri thức người Chơ Ro ở xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cửu.
Công tác bảo tồn và phát huy lễ hội truyền thống của đồng bào các DTTS luôn quan tâm đến việc quản lý, tổ chức và phục dựng lễ hội dân gian truyền thống của đồng bào DTTS trên địa bàn vùng đồng bào DTTS&MN.
Một số địa phương đã duy trì thường xuyên và phát huy hiệu quả nhiều lễ hội truyền thống của đồng bào như: Sayangva (mừng lúa mới) của dân tộc Chơ Ro; lễ hội Tả tài phán (lễ cầu an, cầu siêu, phong sư) của dân tộc Hoa; lễ Yang Bơnơm (cúng thần Núi), Yangkol (cúng thần Lúa) của dân tộc Mạ; công tác quản lý lễ hội dân gian truyền thống các DTTS không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng của đồng bào mà còn tạo ra môi trường lý tưởng để các dân tộc anh em trên địa bàn hào hứng tham gia giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao. Đặc biệt, nâng cao giáo dục truyền thống yêu nước, ý thức trách nhiệm, lòng tự tôn tự hào về giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa dân tộc, góp phần củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết, tôn vinh bản sắc văn hóa các dân tộc; tuyên truyền, vận động làm cho cộng đồng các dân tộc luôn đoàn kết, gắn bó, hỗ trợ nhau cùng phát triển; góp phần phát triển kinh tế, chăm lo đời sống cho đồng bào cùng chung tay xây dựng nông thôn mới.
Ngày 10/4/2024, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 134/KH- UBND tổ chức Ngày hội Văn hóa - Thể thao các DTTS tỉnh Đồng Nai lần thứ V thu hút trên 900 vận động viên, diễn viên quần chúng, các nghệ nhân tham gia với các nội dung: Văn nghệ, Thể thao; trình diễn trang phục dân tộc truyền thống; giao lưu ẩm thực các dân tộc. Ngày hội Văn hóa - Thể thao cũng là dịp để đồng bào các DTTS trong tỉnh gặp gỡ, giao lưu, thắt chặt tình đoàn kết. Các hoạt động của Ngày hội đã thu hút được số lượng cổ động viên và quần chúng nhân dân tham gia cổ vũ cho các đội thi, đồng thời thông qua Ngày hội nhằm tăng cường và biểu dương sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, phát triển văn hóa, văn nghệ, rèn luyện thể dục, thể thao trong đồng bào dân tộc thiểu số. Qua đó, góp phần cùng với toàn tỉnh thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) "Về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc".
Cùng với đó là việc đầu tư và nâng cao chất lượng hoạt động của các thiết chế văn hóa cơ sở
Bên cạnh đó, xác định hệ thống thiết chế văn hóa, thể dục - thể thao giữ vai trò nòng cốt trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, tổ chức các hoạt động tuyên truyền nhiệm vụ chính trị địa phương; tổ chức sinh hoạt văn hóa, thể dục thể thao, tạo điều kiện cho nhân dân phát huy nhu cầu sáng tạo và hưởng thụ văn hóa, góp phần xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, nhiều năm qua các thiết chế văn hóa đã được tỉnh quan tâm đầu tư xây dựng. Đến nay, 24/24 xã, phường, thị trấn vùng đồng bào DTTS&MN có trung tâm văn hóa, thể thao - học tập cộng đồng, đạt tỷ lệ 100%; trên 92,8% ấp DTTS&MN có nhà văn hóa.
Đồng thời các địa phương trong tỉnh đã quan tâm thực hiện nâng cao chất lượng hoạt động của các thiết chế văn hóa cơ sở, đáp ứng nhu cầu của người dân địa phương; nhìn chung hoạt động của đa số các Trung tâm và Nhà Văn hóa đã dần đi vào nề nếp, đa dạng hơn về nội dung, thu hút nhiều người dân đến tham gia học tập, sinh hoạt, vui chơi, qua đó góp phần tích cực vào việc tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đồng thời góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân.
Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" trên địa bàn tỉnh đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, hàng năm đều thực hiện đạt các chỉ tiêu Nghị quyết Tỉnh ủy đề ra về lĩnh vực văn hóa. Tính đến cuối năm 2024, có 24/24 Trung tâm Văn hoá, Thể thao - Học tập cộng đồng được đánh giá hoạt động hiệu quả (tỷ lệ 100%); có 98% Nhà Văn hóa - Khu thể thao ấp, khu phố được đánh giá hoạt động hiệu quả.
Những chuyển động tích cực từ cơ sở cho thấy sự chủ động, linh hoạt của các địa phương trong việc xây dựng, củng cố phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở, tạo điều kiện để người dân nâng cao mức hưởng thụ, tham gia hoạt động và sáng tạo văn hóa. Đặc biệt, việc xây dựng và phát triển thiết chế văn hóa cơ sở gắn với Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa đã và đang tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương./.
https://bvhttdl.gov.vn/
