Để đạt chuẩn nghề nghiệp, giáo viên phổ thông phải đáp ứng 5 tiêu chuẩn, với 15 tiêu chíTheo Dự thảo này, cụ thể, 5 tiêu chuẩn với giáo viên phổ thông bao gồm: Phẩm chất nghề nghiệp (có 2 tiêu chí); Năng lực chuyên môn, ngoại ngữ và ứng dụng công nghệ thông tin (3 tiêu chí); Năng lực nghiệp vụ sư phạm (4 tiêu chí); Năng lực xây dựng, thực hiện môi trường giáo dục dân chủ (3 tiêu chí); Năng lực xây dựng các quan hệ xã hội (3 tiêu chí).
Đáng chú ý, với tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, ngoại ngữ và ứng dụng công nghệ thông tin được coi là đòi hỏi cần thiết với giáo viên trong tình hình mới, nhằm tránh tình trạng dạy chay hoặc không cập nhật được kiến thức đáp ứng đòi hỏi của một xã hội bùng nổ thông tin.
Theo Bộ GD&ĐT, chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông được xây dựng nhằm giúp giáo viên tự đánh giá, từ đó xây dựng kế hoạch rèn luyện phẩm chất nghề nghiệp và nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. Đây cũng là cơ sở để nhà trường đánh giá, xếp loại năng lực nghề nghiệp giáo viên, từ đó xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phát triển năng lực nghề nghiệp của giáo viên thường xuyên, liên tục. Mỗi giáo viên được đánh giá theo từng tiêu chí và đánh giá chung. Mỗi tiêu chí được đánh giá theo các mức “Đạt”, “Khá”, “Tốt” và “Không đạt”. Căn cứ vào kết quả đánh giá từng tiêu chí, giáo viên sẽ được xếp loại đánh giá chung các mức độ “Đạt”, “Khá”, “Tốt” hoặc “Không đạt”.
Tuy nhiên, trong quá trình góp ý, nhiều ý kiến cho rằng: Đã có nhiều văn bản để đánh giá, xếp loại giáo viên sau mỗi năm học. Chẳng hạn xếp loại viên chức theo Nghị định 56 Chính phủ (năm nay sửa đổi bằng Nghị định 88 Chính phủ); Đánh giá chuẩn giáo viên theo Thông tư 30 của Bộ GD&ĐT; Đánh giá đảng viên cuối năm (nếu là đảng viên)… Vì vậy, nội dung của Dự thảo có thể sẽ gây những quy định chồng chéo trong đánh giá giáo viên.
Trong đó, chuẩn về năng lực ngoại ngữ được cho là quá cao, xa rời thực tế: Trong tiêu chí 4, tiêu chuẩn 2 của Dự thảo chuẩn giáo viên phổ thông yêu cầu: “Sử dụng ngoại ngữ (hoặc tiếng dân tộc thiểu số đối với giáo viên công tác ở vùng dân tộc thiểu số) trong hoạt động chuyên môn và giáo dục”. Từ tiêu chí này, ở phần phụ lục đã mô tả nội dung mức chuẩn này như sau: “Sử dụng được ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc để khai thác, thiết kế, xây dựng học liệu phục vụ các hoạt động dạy học và giáo dục”.
Sử dụng được ngoại ngữ phục vụ cho công việc của mình là một thách thức lớn đối với mọi người, không chỉ đối với giáo viên, ngay cả với giáo viên dạy ngoại ngữ thì trình độ thực sự cũng chưa thể nói là tốt. Vì vậy, yêu cầu các giáo viên phải sử dụng được ngoại ngữ trong hoạt động dạy học… dường như là yêu cầu khó thực tiễn, hoặc sẽ bị “biến tướng” theo hướng các giáo viên thi nhau đi thi lấy chứng chỉ rồi… để đấy.
Ngược lại, có những tiêu chí khá chung chung, khó thẩm định và trùng lắp với Nghị định xếp loại viên chức. Ví dụ như: Phẩm chất đạo đức, chấp hành chủ trương của Đảng, Nhà nước, quy định ngành, ứng xử với đồng nghiệp, học sinh… Tiêu chí này có thể đánh giá năm nào cũng như nhau được. Bởi theo Dự thảo thì định kỳ hàng năm, giáo viên tự rà soát, đánh giá vào cuối năm học để tự xác định mức độ đạt được theo chuẩn, từ đó xây dựng kế hoạch rèn luyện phẩm chất nghề nghiệp và nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Với những tiêu chí, tiêu chuẩn chung chung này thì chỉ cần “cóp” lại năm này qua năm khác là … xong.
Dự thảo này được Bộ GD&ĐT tham khảo ý kiến góp ý đến hết ngày 25-5 tới. Từ nhiều ý kiến tham góp cho rằng: Chuẩn nghề nghiệp cho giáo viên phổ thông đúng là rất cần thiết, nhưng những quy định đó phải tránh gây chồng chéo lên các quy định khác, làm rõ những điểm mới và phải thực tiễn, phù hợp với tình hình giáo dục và giáo viên trong nước. (PLXH)
