Ngày 25/4, tại Làng văn hóa dân tộc Mông (xã Pả Vi, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang), Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên (LHTN) Việt Nam tổ chức Tọa đàm “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên”. Tham dự và chủ trì buổi tọa đàm có Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Nguyễn Anh Tuấn.

Tập trung vào 04 nội dung chính gồm: công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc; chính sách của Đảng và nhà nước đối với công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên; các nội dung về văn hóa với vấn đề phát triển kinh tế - xã hội và an ninh vùng biên; vai trò của thanh niên trong bảo tồn, xây dựng, phát huy giá trị văn hóa bản địa, Tọa đàm “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên” là hoạt động thiết thực góp phần thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về văn hóa; phát huy vai trò xung kích sáng tạo của tuổi trẻ trong sự nghiệp chấn hưng văn hóa dân tộc, bảo tồn và phát huy văn hóa vùng biên qua đó, tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức tôn trọng, trách nhiệm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc Việt Nam cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ của các dân tộc anh em. 

Các ý kiến tại tọa đàm đều thống nhất cho rằng, vùng biên giới nước ta có hệ thống di sản văn hóa vô cùng phong phú, đa dạng với nhiều sắc thái văn hóa đặc sắc, hấp dẫn. Nơi đây cũng là vùng biên cương, là “phên dậu” của Tổ quốc với vị trí chiến lược hết sức quan trọng về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Đồng bào sinh sống tập trung thành từng thôn, bản, có khi rải rác, đan xen nhưng vẫn tạo thành nhiều dân tộc với bản sắc văn hóa riêng, còn lưu giữ được các giá trị văn hóa đặc sắc. 

Tuy nhiên trong dòng chảy của đời sống hiện đại, bản sắc văn hóa, ngôn ngữ của đồng bào đang ít nhiều bị mai một, thậm chí còn có hiện tượng lãng quên trong một bộ phận lớp trẻ. Vì vậy, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên là vấn đề hết sức cần thiết, sớm được quan tâm.

PGS.TS Nguyễn Việt Hùng, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đề xuất, với những đặc tính có nổi trội so với các phương tiện truyền thông truyền thống, các phương tiện truyền thông xã hội là nền tảng lôi cuốn sự quan tâm, tham gia của đông đảo công chúng, hình thành nên các cộng đồng tương tác (interactive community) xã hội đa dạng. Vì thế, trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, nhằm bảo tồn phát huy truyền thống văn hóa mỗi cộng đồng, cần tận dụng tối ưu sức mạnh truyền thông. "Ở đây, chúng tôi lựa chọn tiktok, youtube và facebook như là các kênh truyền thông phổ biến và hữu dụng, hướng tới bảo tồn phát huy giá trị văn hóa các dân tộc vùng biên giới", PGS.TS Nguyễn Việt Hùng nói.

Ý kiến tham luận tại Tọa đàm

Bí thư Tỉnh đoàn Hà Giang Đỗ Thị Hương cho biết, Tỉnh đoàn đã triển khai nhiều chương trình, chính sách bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống như: chương trình phát triển văn hóa gắn với du lịch; đề án đào tạo nguồn nhân lực du lịch cho người dân vùng cao; khuyến khích đoàn viên, thanh niên theo dõi cũng như phối hợp với Hội nghệ nhân dân gian gồm hơn 9 nghìn hội viên là những già làng, trưởng bản, người có uy tín, người am hiểu phong tục, tập quán dân tộc để bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống... 

Chỉ ra việc phát huy vai trò của thanh niên trong việc bảo tồn những giá trị truyền thống văn hóa dân tộc trong giai đoạn hiện nay cũng gặp không ít khó khăn Bí thư Tỉnh đoàn Hà Giang đề xuất, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết về văn hóa truyền thống cho thanh niên; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và tạo điều kiện thuận lợi để thanh niên học tập, rèn luyện cũng như phát huy vai trò của thanh niên trong việc đấu tranh chống sự xâm nhập và ảnh hưởng của các hiện tượng phản văn hóa; tổ chức Đoàn cần đẩy mạnh phối hợp với các sở, ngành liên quan đưa văn hóa truyền thống vào giảng dạy ngoại khóa tại các trường...

Theo Ban Tổ chức, tham luận gửi tới Tọa đàm có nhiều góc nhìn về công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên; bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc; phát huy các giá trị truyền thống văn hóa dân tộc tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới; chính sách phát triển toàn diện, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số vùng biên giới; vai trò của thanh niên tham gia phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và bài trừ hủ tục lạc hậu, trong bảo tồn, xây dựng, phát huy giá trị văn hóa bản địa; quảng bá các giá trị truyền thống, văn hóa Việt tới bạn bè quốc tế cũng như đề xuất những giải pháp trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên trong giai đoạn hiện nay; gửi gắm nhiều tâm huyết, tình cảm đối với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Khởi công xây dựng “Nhà hạnh phúc cho em” tặng hai anh em sinh đôi mồ côi cả bố và mẹ

Trong khuôn khổ Tọa đàm, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Trung ương Hội LHTN Việt Nam đã tổ chức nhiều hoạt động an sinh xã hội, tìm hiểu, trải nghiệm văn hóa các dân tộc tại huyện Mèo Vạc như: giao lưu với giáo viên, Câu lạc bộ Khèn Mông và học sinh của trường PTDT bán trú tiểu học xã Cán Chu Phìn, tặng 10 bộ nhạc cụ khèn Mông và khảo sát việc thực hiện Đề án “Đưa văn hoá truyền thống vào trường học”, tặng 100 lá cờ Tổ quốc, trao 01 bộ trống Đội và 500 khăn quàng đỏ, khởi công xây dựng “Nhà vệ sinh trường học” tại trường.

Đoàn cũng đã tới thăm, tặng quà tại Đồn Biên phòng Xín Cái; khởi công xây dựng “Nhà hạnh phúc cho em” tặng em Giàng Mí Sính và Giàng Thị Dở, hai anh em sinh đôi mồ côi cả bố và mẹ tại thôn Lũng Lừ A, xã Lũng Pù và trao hỗ trợ kinh phí đến năm 18 tuổi cho 02 em; thăm mô hình thanh niên khởi nghiệp, thanh niên làm kinh tế giỏi và trao 200 triệu đồng kinh phí hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp huyện Mèo Vạc. Tổng kinh phí tổ chức các hoạt động an sinh xã hội tại huyện là gần 500 triệu đồng.

Đặc biệt, đại diện Trung ương Đoàn, Trung ương Hội, tỉnh Hà Giang và huyện Mèo Vạc đã thăm gia đình già làng, trưởng bản, người có uy tín tìm hiểu, chia sẻ về văn hóa địa phương và dùng cơm trưa trải nghiệm văn hóa ẩm thực với người dân tại thôn Pả Vi Hạ, xã Pả Vi. Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cũng chỉ đạo phối hợp tổ chức Cuộc thi "Người đẹp miền cao nguyên đá năm 2022", chung kết diễn ra vào tối 25/4 tại Trung tâm huyện Mèo Vạc./.

ĐCSVN