Văn phòng Tổng thống Francois Hollande ngày 27.9 thông báo Pháp lần đầu tiên tiến hành không kích phiến quân IS ởSyria. Các vụ oanh tạc nhằm vào những mục tiêu được phát hiện trong các chuyến bay trinh sát cách đây 3 tuần. Chiến dịch được triển khai hoàn toàn “độc lập” với các chiến dịch của liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu và nhằm vào những mục tiêu mà Thủ tướng Manuel Valls gọi là “những nơi trú ẩn” của IS; được đưa ra sau khi hàng loạt chiến dịch quân sự dường như vẫn không đủ sức chặn đứng sự bành trướng của tổ chức cực đoan này.
Quyết định của ông Hollande nhận được sự ủng hộ của phe đối lập và dư luận Pháp. Giới phân tích cho rằng không phải chỉ riêng nước Pháp, đã đến lúc liên minh quân sự chống IS do Mỹ cầm đầu phải thay đổi chiến lược, khi mà các cuộc không kích tạiIraqhơn một năm qua không ngăn chặn được IS.
Pháp tham gia không kích IS ở Iraq từ tháng 9.2014 nhưng từ chối mở rộng sang Syria vì lo ngại sự can thiệp từ bên ngoài có thể vô tình giúp Tổng thống Syria Bashar al-Assad duy trì quyền lực. Tuy nhiên, một thông báo đưa ra hồi đầu tháng cho thấy Pháp đang cân nhắc mở rộng không kích sangSyriavới sự trợ giúp của các lực lượng địa phương, đồng thời loại trừ khả năng tiến hành các hoạt động dưới mặt đất. Pháp đã tham gia liên minh do Mỹ dẫn đầu tiến hành các vụ oanh tạc nhằm vào mục tiêu IS tạiIraq, và đã thực hiện khoảng 215 trong tổng số 4.500 cuộc không kích. Tuy nhiên, cho tới nay, Pháp vẫn từ chối tham gia cùng Mỹ, Canada, Thổ Nhĩ Kỳ và các nước vùng Vịnh trong chiến dịch tấn công tại Syria, nơi liên quân đã thực hiện khoảng 2.500 cuộc không kích để chặn đà tiến quân của IS, nhưng gần như không chiếm lại được một thành phố nào quan trọng. Trên chiến trường Syria, IS tiếp tục nới rộng vùng kiểm soát. Sau Ramadi ởIraqđến lượcPalmyraởSyriathất thủ. Chiến binh cực đoan chỉ còn cách Thủ đô Damascus khoảng 250km. Theo nhận định của chuyên gia quân sự Pháp Dominique Trinquant, Paris giờ đây nhận thấy IS đã tiến tới cửa ngõ Damascus và do đó không thể tiếp tục chính sách quân sự nửa vời, chỉ không kích ở Iraq.
Chiến dịch không kích được Pháp công bố trong cuộc họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tại New York, nơi Syria chính thức quay trở lại môi trường chính trị quốc tế sau hơn 4 năm chìm trong một cuộc nội chiến khiến hàng chục nghìn người phải rời bỏ nhà cửa và tìm đường tới châu Âu. Tại đây, Pháp - mục tiêu của hàng loạt vụ tấn công thánh chiến - đã cho thấy một sự thay đổi chiến lược đáng chú ý khi tuyên bố nước Pháp cần có hành động cụ thể để tự bảo vệ mình.
Động cơ an ninh...
Trong lúc không quân Pháp tham chiến tại Iraq, trên đất Pháp đã diễn ra nhiều vụ khủng bố đẫm máu, từ vụ thảm sát tòa soạn tuần báo Charlie Hebdo ở Paris hồi tháng 1 đến vụ một tay súng thánh chiến Hồi giáo mang theo nhiều vũ khí và xả súng trên chuyến tàu cao tốc ở miền Bắc nước Pháp hồi cuối tháng 8 vừa qua. Trong phần lớn các vụ tấn công này, thủ phạm đều từng “lưu trú” tạiSyriavà có quan hệ trực tiếp với IS hoặc với một số thành viên của tổ chức khủng bố này. Những vụ việc trên đã gia tăng không ít áp lực chính trị lênParis. Vì nhu cầu an ninh quốc gia, Tổng thống Hollande quyết định thay đổi chiến lược, từ nay sẽ can thiệp vàoSyria- nơi làn sóng người tị nạn vẫn đang chạy trốn khỏi cuộc chiến tàn khốc của IS.
Trong khi đó, chấn động trước thảm cảnh người tị nạn tử vong trên biển Địa Trung Hải và từng đoàn người vượt biên giới trên bộ tràn vào châu Âu, dư luận Pháp dường như đang nghiêng về giải pháp tấn công trên bộ. Theo một cuộc thăm dò hồi đầu tháng, hơn 60% số người được hỏi ý kiến ủng hộ giải pháp liên minh quốc tế trực tiếp tham chiến tạiSyria. Dù vậy, Chính phủ Pháp không muốn lao vào một cuộc phiêu lưu đầy bất trắc. Giới lãnh đạo đối lập như cựu Thủ tướng Alain Juppé cũng ủng hộ giải pháp không kích tại Syria, nhưng không muốn Pháp đưa quân vào quốc gia này để tránh sa lầy như trường hợp ở Afghanistan.
... hay động cơ chính trị?
Cũng có nhiều ý kiến tỏ ra hoài nghi với việc thay đổi chiến lược này. Giới phân tích cho rằng các cuộc không kích của Pháp nhằm vào các phần tử thánh chiến IS ởSyriacó thể giúpParisgia tăng ảnh hưởng về mặt chính trị, song khó có thể chặn đứng các vụ tấn công khủng bố. Chuyên gia Francois Burgat thuộc Viện Nghiên cứu về thế giới Ảrập và Hồi giáo ở Pháp, đồng tình với quan điểm cho rằng chiến dịch không kích của Pháp “trên thực tế khó có thể thay đổi đáng kể cán cân quân sự”, song ông cũng nhấn mạnh “tác động về mặt hình thức và khía cạnh chính trị mới là điều được (Paris) coi trọng”.
Một cựu quan chức tình báo cấp cao của Pháp cho rằng do kẻ thù là một lực lượng rất cơ động, có khả năng trà trộn vào các cộng đồng dân cư, nên cơ hội phá hủy các khu trại huấn luyện hay những lán trại mà lực lượng thánh chiến dựng lên gần như bằng không, bởi đơn giản là những nơi như thế không tồn tại. Pháp hẳn cũng biết rõ điều đó, song điều mà Pháp muốn là thể hiện cho bên ngoài thấy sự có mặt của Pháp ở Syria, và Pháp cũng là một bên tham gia quá trình tìm kiếm giải pháp chính trị cho quốc gia Ảrập Trung Đông này
Người đại biểu nhân dân
