Cụ thể Trung Quốc đặt ra mục tiêu tỷ lệ thay thế công nghệ nước ngoài trong năm 2020 sẽ là 30%, đến năm 2021 sẽ đạt thêm 50% và cho đến năm 2022 sẽ hoàn thành 20% còn lại. Chính vì thế, kế hoạch này còn có tên gọi khác đó là “3-5-2”. Với chương trình này, không những thay thế hệ thống phần mềm mà hệ thống máy tính, thiết bị, dụng cụ cũng bị thay thế. Theo ước tính, số lượng máy tính phải thay thế lên đến con số từ 20 - 30 triệu máy tính.
Hầu hết các nhà quan sát nhìn nhận, bước đi này của Chính quyền Bắc Kinh chủ yếu vì lý do an ninh. Trung Quốc đã bắt đầu xúc tiến theo hướng này khi Windows 8 đang bị cấm tại các máy tính chính phủ, Qualcomm bị đánh sập bởi lượng phí phạt chống độc quyền khổng lồ, và những sản phẩm của Apple như iPad đã bị loại bỏ khỏi danh mục kiểm duyệt được chính phủ công nhận.
Bên cạnh đó, ở thời đại công nghệ được ứng dụng rộng rãi trong tất cả các lĩnh vực và ngày càng đóng vai trò quan trọng, động thái này là một phần trong nỗ lực lớn của Trung Quốc nhằm giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài và tăng cường khả năng tự chủ của công nghiệp trong nước.
Trong nhiều năm qua, Chính phủ của ông Tập Cận Bình cũng nỗ lực nhằm thay thế công nghệ từ nước ngoài, đặc biệt là từ Mỹ. Kế hoạch “Sản xuất tại Trung Quốc 2025” cũng đặt ra những mục tiêu cụ thể liên quan đến sự độc lập về công nghệ dù chính sách này ít được nói đến sau khi góp phần khiến thương chiến với Mỹ thêm căng thẳng. Từ 5 năm trước, báo cáo của Bloomberg News đã cho biết rằng, Bắc Kinh đang nhắm đến việc loại bỏ hầu hết công nghệ nước ngoài trong các ngân hàng, quân đội, các cơ quan chính phủ và các công ty nhà nước vào năm 2020. Giờ đây, các chính sách quyết liệt của tổng thống Donald Trump nhắm vào Trung Quốc và các công ty công nghệ hàng đầu nước này càng củng cố thêm tính cấp bách của nỗ lực trên. Vào hồi giữa tháng 5.2019, Mỹ đã đưa Huawei vào danh sách đen, cấm công ty này làm ăn với những công ty Mỹ. Lệnh trừng phạt này cấm Huawei sử dụng mọi phần cứng cũng như phần mềm có xuất xứ từ Mỹ, chẳng hạn như Windows của Microsoft hay Android của Google. Mỹ còn tìm cách gây sức ép lên các đồng minh châu Âu trong việc ngăn Huawei tham gia các dự án hạ tầng 5G. Ngoài ra, gần đây Washington đề xuất kiểm tra gắt gao công nghệ của “các đối thủ nước ngoài” được bán tại Mỹ vì lý do an ninh quốc gia. Ông Paul Triolo, chuyên gia của Công ty Tư vấn Eurasia Group (Mỹ), nhận định mục tiêu rõ ràng của Trung Quốc là giúp các doanh nghiệp nước này không còn đối mặt với những mối đe dọa tương tự trong tương lai.
Không dễ hiện thực hóa
Nhưng liệu Trung Quốc có thể thực sự tách biệt mình khỏi công nghệ ngoại, ít nhất là trong những lĩnh vực trọng tâm? Cho tới khi họ phát triển được hệ điều hành máy tính của riêng mình thì câu trả lời chắc chắn là: Không.
Cho đến nay, nỗ lực của Bắc Kinh vẫn gặp nhiều trở ngại khi ngành công nghiệp nội địa của họ vẫn chưa cho thấy khả năng có thể bắt kịp công nghệ nước ngoài trong những lĩnh vực nhất định. Mặc dù Trung Quốc có hãng sản xuất máy tính Lenovo với các sản phẩm máy tính và laptop, thậm chí còn có hệ điều hành tự phát triển Kylin OS, nhưng tình hình vẫn không khả quan hơn là bao. Các chip xử lý của Intel, GPU của Nvidia và ổ cứng của Samsung vẫn là những bộ phận quan trọng mà Trung Quốc chưa tự sản xuất được, còn Kylin OS có quá ít nhà phát triển tham gia phát triển hệ sinh thái.
Những báo cáo của trên website Bloomberg cho thấy hy vọng của chính phủ vào một hệ điều hành Trung Quốc mới được dựa trên NeoKylin, một hệ điều hành “cây nhà lá vườn” vừa trải qua cuộc thử nghiệm thành công tại thành phố nhỏ Tứ Bình. Có vẻ như, đây sẽ là sự thay thế của Trung Quốc dành cho Windows.
Tuy nhiên, thay thế một hệ điều hành mới trong một thành phố nhỏ không hề giống với việc thay thế toàn bộ cơ sở hạ tầng máy tính quốc gia bao gồm cả chính phủ, ngân hàng, và các doanh nghiệp nhà nước. Những tổ chức này có hàng ngàn hệ thống vận hành trên Windows, và khiến các SoE (stated-own enterprises - doanh nghiệp nhà nước) chuyển sang một hệ điều hành hoàn toàn mới và xây dựng lại tất cả những hệ thống đó rất có thể sẽ mất tới hơn 5 năm.
Vấn đề lớn hơn cả là việc NeoKylin lại không thực sự là một hệ điều hành “cây nhà lá vườn”. Nó được dựa trên hệ điều hành Kylin mà chính phủ Trung Quốc đã làm việc trên trong gần 15 năm tính tới nay, và Kylin chưa bao giờ được xây dựng từ nguyên gốc. Phiên bản ban đầu của hệ thống được sao chép từ một hệ điều hành Mỹ có tên FreeBSD. Sau này, các cơ quan ở Trung Quốc đã chuyển sang sử dụng Linux làm hệ điều hành cơ sở. Phiên bản mới nhất của Kylin được dựa trên Ubuntu và nó được phát triển bởi một công ty Anh có tên Canonical. Trên thực tế, Ubuntu Kylin không hề “Trung Quốc” chút nào bởi tính tới cuối năm 2014, nhiều phần của Kylin vẫn chưa được dịch sang tiếng Trung Quốc.
Một thách thức khác là xác định thế nào là sản phẩm công nghệ nội địa. Chẳng hạn, Lenovo là công ty Trung Quốc, lắp ráp nhiều sản phẩm máy tính ở nước này nhưng đang sử dụng chip máy tính của hãng Intel (Mỹ) và ổ cứng của hãng Samsung (Hàn Quốc).
Trung Quốc cũng sẽ phải đối mặt với vấn đề tương tự trong mảng mobile, ví dụ, khi mà hầu như tất cả những hệ điều hành mobile thành công của Trung Quốc đều dựa trên hệ điều hành ngoại Google Android.
daibieunhandan.vn
