Ngày 4-7, phát biểu tại lễ kỷ niệm ngày giải phóng Slavyansk và Kramatorsk, Tổng thống Pi-ốt Pô-rô-sen-cô tuyên bố ưu tiên cho một giải pháp chính trị tại Đôn-bát (Donbass), song nhấn mạnh rằng mục đích cốt lõi vẫn là khôi phục toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của U-crai-na.
"Nhận thức rõ cái giá của vấn đề, tôi đã, đang và sẽ tập trung vào ưu tiên giải pháp hòa bình ở khu vực Đôn-bát... Song không phải vì hòa bình bằng mọi giá", ông Pi-ốt Pô-rô-sen-cô khẳng định trên trang mạng của Phủ Tổng thống U-crai-na.
Trong khi đó, theo Ủy ban giám sát đặc biệt (SMM) thuộc Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE), tình hình quân sự ở khu vực Đôn-bát đã xấu đi trong tuần qua với động thái tập trung vũ khí của quân đội Chính phủ U-crai-na và phe đòi độc lập. Ông A-lếch-xan-đơ Hắc (Alexander Hug), Phó trưởng SMM thông báo phái bộ này đã ghi nhận những chuyển biến xấu tại Đôn-bát sau khi phát hiện hai bên xung đột thường xuyên di chuyển và sử dụng vũ khí hạng nặng. Các quan sát viên cũng đã nhận thấy dấu hiệu tăng cường quân sự ở cả hai phía. Trong khi các tay súng thuộc Cộng hòa nhân dân Đô-nhét-xcơ (Donetsk) tự xưng (DPR) đã tập trung vũ khí tại làng Côm-xô-môn-xcơ (Komsomolsk) và di chuyển vũ khí theo hướng Nam, quân đội chính phủ cũng tăng cường vũ khí trên lãnh thổ U-crai-na. Những động thái này được cho là vi phạm nghiêm trọng quy định rút vũ khí trong thỏa thuận ngừng bắn Min-xcơ (Minsk).
Cũng theo các quan sát viên của OSCE, dọc đường giới tuyến của cả hai bên ở Đôn-bát đã xuất hiện tình trạng tập trung cao các trang thiết bị quân sự và điều này làm dấy lên mối lo ngại về nguy cơ thương vong và hủy hoại đối với người dân tại khu vực này.
Tháng 3 vừa qua, Tổng thống Pi-ốt Pô-rô-sen-cô đã ký ban hành đạo luật sửa đổi về quy chế tự quản đặc biệt của một số khu vực thuộc tỉnh Đô-nhét-xcơ và Lu-gan-xcơ (Lugansk). Mặc dù vậy, chính quyền Ki-ép vẫn coi Đô-nhét-xcơ và Lu-gan-xcơ là "các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm". Trong khi đó, hai khu vực do lực lượng đòi độc lập kiểm soát này đang đòi được hưởng quy chế bán tự trị và phải được ghi trong bản hiến pháp mới.
Tuy nhiên, bản dự thảo thay đổi hiến pháp được ông Pi-ốt Pô-rô-sen-cô công bố ngày 1-7 vừa qua cũng không bổ sung quy chế "bán tự trị" cho một số vùng theo như yêu cầu của lãnh đạo các khu vực đòi độc lập ở miền Đông U-crai-na. Bản dự thảo này chỉ nhắc tới việc giảm bớt sự kiểm soát của Tổng thống đối với các tỉnh, trao quyền rộng hơn cho các địa phương trong việc giám sát chi tiêu từ các khoản thu thuế của những vùng này, đồng thời trao cho các khu vực đòi độc lập quyền tự trị tạm thời trong vòng 3 năm.
Được biết, các khu vực đòi độc lập ở miền Đông U-crai-na hiện đang bao trùm một khu vực công nghiệp khoảng 3,5 triệu dân và ước tính chiếm tới 1/10 sản lượng kinh tế của đất nước U-crai-na.
U-crai-na đang chìm trong cuộc nội chiến kéo dài hơn một năm qua khiến nền kinh tế và đời sống người dân nước này gặp nhiều khó khăn. Số liệu của Liên hợp quốc (LHQ) cho thấy, tính từ thời điểm xung đột bùng phát tại miền Đông U-crai-na từ giữa tháng 4-2014 đến nay, đã có gần 6.500 người thiệt mạng, trong đó hơn 600 nạn nhân là phụ nữ và trẻ em. Ngoài ra có khoảng 16.000 người bị thương. Tuy nhiên, đây chưa phải là con số thống kê đầy đủ và con số thực tế có thể cao hơn.
Báo cáo LHQ cũng cho biết, cuộc xung đột tại U-crai-na còn để lại những hậu quả tiêu cực đối với khoảng 5 triệu người dân, trong khi đó hơn 1,2 triệu người buộc phải rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn.
QĐND
