Giới truyền thông Nga cho biết, lịch trình về chuyến thăm Nhật Bản của Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã được thông qua trong khuôn khổ vòng đối thoại giữa đại diện của chính phủ Nhật Bản, kiêm Đại sứ phụ trách quan hệ Nhật - Nga, ông Chikahito Harada và Thứ trưởng Ngoại giao Nga Igor Morgulov diễn ra tại Tokyo, ngày 11/4.
Phát biểu trước phóng viên sau cuộc đối thoại với ông Morgulov tại Tokyo, ngày 11/4, ông Harada cho biết, các đại diện của Nga và Nhật Bản đã trao đổi một cách tích cực và toàn diện về mối quan hệ song phương, cũng như tiến trình chuẩn bị cho cuộc đối thoại giữa các nhà lãnh đạo cấp cao của hai nước.
Trong khi đó, nguồn tin từ chính phủ Nhật Bản cho biết, nhân dịp tới Tokyo lần này, Ngoại trưởng Lavrov sẽ thảo luận với người đồng cấp nước chủ nhà Fumio Kishida về kế hoạch Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe thăm thành phố Sochi (Nga) - có thể diễn ra vào ngày 6/5 tới để tiến hành đối thoại trực tiếp với Tổng thống Nga Vladmir Putin. Chính quyền Tokyo hy vọng, cuộc gặp gỡ hiếm hoi giữa ông Putin và ông Abe sẽ mở ra cơ hội để hai bên thúc đẩy tiến trình vụ tranh chấp về chủ quyền quần đảo Nam Kuril mà Nga đang kiểm soát trong khi Nhật Bản cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc - một vấn đề cản trở hai nước ký Hiệp ước hòa bình sau Thế chiến thứ II.
Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 12/4, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida hy vọng, cuộc gặp sắp tới giữa ông và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov sẽ giúp thúc đẩy tổng quan mối quan hệ song phương, cũng như đưa Moscow và Tokyo xích lại gần nhau hơn trong lập trường giải quyết tranh chấp quần đảo Nam Kuril/Vùng lãnh thổ phương Bắc, hướng tới việc ký kết một Hiệp ước hòa bình giữa hai nước.
Cùng ngày, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov cũng xác nhận thông tin về việc ông Lavrov sẽ tới Tokyo vào ngày 15/4 tới, đồng thời cho biết thêm rằng “một trong những mục đích chủ yếu của chuyến thăm này là nhằm chuẩn bị cho các cuộc tiếp xúc của lãnh đạo cấp cao hai nước”. Cũng theo ông Peskov, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe “có khả năng” sẽ tới thăm Moscow vào tháng 5/2016.
Trong một tuyên bố đưa ra ngày 12/4, ông Lavrov cho biết, Tổng thống Putin đang chờ đợi Tokyo đưa ra đề xuất về thời điểm để tới thăm Nhật Bản trong bối cảnh quan hệ hai nước đang bị kéo căng bởi vấn đề tranh chấp chủ quyền lãnh thổ. “Không điều gì có thể cản trở Tổng thống Putin tới thăm Nhật Bản…Để mong muốn này trở thành sự thật, thì Nhật Bản cần đưa ra gợi ý về thời điểm cụ thể có thể diễn ra chuyến thăm này sau khi đã đưa ra lời mời cách đây ít lâu” - ông Lavrov nói, đồng thời nhấn mạnh thêm rằng, Moscow sẽ “cân nhắc” mọi thời điểm do Tokyo đề xuất. Ngoại trưởng Lavrov cho biết, Moscow đã đề xuất một “thời điểm cụ thể” cho chuyến thăm Nga của Thủ tướng Shinzo Abe và sự kiện này sẽ diễn ra trong “một tương lai gần”.
Trong khi đó, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe - người dự kiến sẽ có cuộc gặp gỡ không chính thức với Tổng thống Putin tại Nga vào tháng tới cũng tỏ rõ thiện chí giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ với Moscow, đồng thời hy vọng rằng hai bên có thể “mở khóa những tiềm năng mới” trong mối quan hệ giữa Nga và Nhật Bản.
Quan hệ giữa Nhật Bản - Nga lâu nay vốn băng giá do bất đồng xung quanh vấn đề tranh chấp chủ quyền lãnh thổ. Đã có nhiều cuộc gặp cấp cao nhưng vẫn chưa mang lại hiệu quả cụ thể và hiện hai nước vẫn chưa ký hiệp ước hòa bình sau Thế chiến hai. Quần đảo Nam Kuril/Vùng lãnh thổ phương Bắc, trên thực tế đã trở thành một rào cản trong việc thúc đẩy hợp tác song phương giữa hai nền kinh tế thuộc top đầu thế giới này trong nhiều năm qua. Trong bối cảnh những bất đồng về lịch sử còn tồn tại thì quan hệ Nga - Nhật tiếp tục gặp biến cố mới sau khi Tokyo hưởng ứng Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và áp đặt lệnh trừng phạt nhằm vào Nga liên quan tới cuộc khủng hoảng Ukraine.
Dù còn tồn tại nhiều bất đồng chưa được giải quyết, song những thông tin về chuyến thăm Nhật Bản của Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng như việc hai nước đang tiếp tục “đặt nền móng” cho cuộc gặp gỡ cấp cao giữa ông Putin và ông Abe cho thấy quan hệ giữa Tokyo và Moscow đang có dấu hiệu xích lại gần nhau hơn để cùng giải quyết tranh chấp thông qua cơ chế hòa bình. Những tín hiệu tích cực trong quan hệ Nga - Nhật không chỉ cho thấy một xu thế “đối thoại thay cho đối đầu” trong các quan hệ quốc tế mà còn được dự báo sẽ có đóng góp chung cho hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới./.
ĐCSVN
