Màu sắc IS

Ít nhất 97 người thiệt mạng và hơn 400 người bị thương, trong đó nhiều người trong tình trạng nguy kịch cho thấy mức độ thảm khốc của hai vụ đánh bom liên hoàn bên ngoài một nhà ga chính ở Ankara hôm 10.10, đúng vào thời điểm lực lượng cánh tả đang tụ tập tại đây để chuẩn bị cho một cuộc biểu tình.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngay lập tức lên án vụ tấn công, gọi đây là hành động khủng bố man rợ, đồng thời kêu gọi người dân đoàn kết trong thời khắc khó khăn của đất nước. Ông lên án những kẻ chủ mưu các vụ khủng bố mưu toan hủy hoại an ninh, ổn định của Thổ Nhĩ Kỳ, gây chia rẽ giữa các đảng phái chính trị trong nước. Trong khi đó, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp với các quan chức an ninh hàng đầu, thảo luận về tình hình cấp bách này.

Mặc dù chưa có tổ chức nào đứng ra nhận trách nhiệm các vụ tấn công, song phương thức tấn công cho thấy màu sắc của chủ nghĩa thánh chiến Trung Đông. Các nhân viên điều tra khẳng định, đây là hai vụ đánh bom liều chết, được tiến hành ngay trước thềm một cuộc tuần hành hòa bình theo kế hoạch nhằm phản đối cuộc xung đột giữa chính quyền với lực lượng người Kurd ở miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ. Đảng Dân chủ nhân dân (HDP) ủng hộ người Kurd tuyên bố các thành viên đảng này là mục tiêu của những kẻ đánh bom. Thủ tướng Ahmet Davutoglu thì cho rằng, nhiều khả năng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đứng sau vụ đánh bom. Nhằm vào lực lượng ủng hộ người Kurd, những kẻ khủng bố có thể đang tìm cách đổ lỗi cho Chính quyền, từ đó nhằm kích động bạo lực và chia rẽ đảng phái.

Vòng xoáy khủng hoảng

Những diến biến nghiêm trọng trên tiếp tục đẩy Thổ Nhĩ Kỳ lún sâu vào vòng xoáy của khủng hoảng chính trị trong nước và mớ bòng bong của các diễn biến bạo lực. Hiện tại,Ankarađang phải cùng lúc đối mặt với 4 thách thức lớn trong bối cảnh cuộc bầu cử Quốc hội trước thời hạn đang tới gần.

Thứ nhất là tình trạng bế tắc chính trị. Trong cuộc bầu cử tháng 6, đảng Công lý và Phát triển (AKP) của Tổng thống Erdogan mặc dù vẫn chiến thắng, nhưng không giành được đa số ghế tuyệt đối tại Quốc hội để tự thành lập Chính phủ. Điều này cũng cản trở tham vọng của Tổng thống Erdogan tiến hành một cuộc cải cách Hiến pháp để chuyển sang chế độ Tổng thống mạnh, thay thế chế độ nghị viện hiện nay. Mặc dù các cuộc thương lượng thành lập Chính phủ liên minh diễn ra trong suốt tháng 7 và tháng 8, nhưng các đảng đối lập không chấp nhận chung thuyền với AKP. Kết quả là Thổ Nhĩ Kỳ đã phải thành lập một Chính phủ lâm thời để điều hành đất nước cho đến khi diễn ra bầu cử trước thời hạn vào ngày 1.11. Tổng thống Erdogan hy vọng với việc giải tán Quốc hội, bầu cử trước thời hạn, đảng của ông sẽ cải thiện được số phiếu trong lần bầu cử tới. Tuy nhiên, các cuộc thăm dò dư luận đều không có kết quả lạc quan đối với ông Erdogan.

Thứ hai, vấn đề người Kurd. Vừa qua, với quyết định tham gia vào cuộc chiến chống IS ởSyria, Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng thời tiến hành các cuộc không kích nhằm vào cộng đồng người Kurd ở quốc gia này. Bằng cách tiếp tục coi đảng Lao động người Kurd (PKK) là tổ chức khủng bố và có những hành động cứng rắn với cộng đồng người Kurd, Chính quyền Ankara đang tìm cách lấy lại sự ủng hộ từ nhóm cử tri có tư tưởng dân tộc chủ nghĩa trước thềm bầu cử.

Thứ ba là việc Thổ Nhĩ Kỳ đã gia nhập liên minh quốc tế do Mỹ cầm đầu để chống lại IS sau một thời gian giữ khoảng cách với cuộc xung đột. Mặc dù đã “mở rộng hết cỡ” cuộc chiến chống IS, song Thổ Nhĩ Kỳ cùng các đồng minh quốc tế gần như không có bất kỳ tiến triển nào trên chiến trường. Tuy nhiên, việcAnkara mạnh tay hơn với IS đang khiến nước này trở thành mục tiêu mới của khủng bố mà nhiều khả năng vụ tấn công vừa qua chính là một đòn trả đũa của IS vốn ở ngay sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Cuối cùng là thách thức nảy sinh từ dòng người nhập cư từ các nước láng giềng. Theo số liệu chính thức, 1,9 triệu người Syria chạy trốn khỏi cuộc nội chiến ở trong nước hiện đang tị nạn tại Thổ Nhĩ Kỳ nhưng chỉ có hơn 250.000 người là hiện đang sinh sống tại 25 khu trại tị nạn được Chính phủ xây dựng. Phần đông còn lại cư trú rải rác tại nhiều nơi trên khắp cả nước, khiến người dân bản địa ngày càng bất bình vì cho rằng đây là nguyên nhân khiến tỷ lệ phạm tội gia tăng, giá sinh hoạt bị đội lên, đặc biệt là chi phí thuê nhà ở, và tạo ra gánh nặng không nhỏ đối với y tế cũng như mạng lưới an sinh xã hội địa phương.

Trong bối cảnh đó, vụ đánh bom vừa qua tiếp tục đặt ra thách thức đối với an ninh nội địa của Thổ Nhĩ Kỳ, có thể sẽ buộc Chính quyền nước này phải xem xét lại chính sách đối với lực lượng người Kurd và tổ chức IS.Ankaracó thể không nên cùng lúc đối đầu với hai kẻ thù ở hai mặt trận.

Người đại biểu nhân dân