1. Ngày 5-10, tại Atlanta (Mỹ), Bộ trưởng Thương mại các nước tham gia đàm phán TPP đã đạt được thỏa thuận cuối cùng đối với hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới. 

Sau 5 ngày đàm phán căng thẳng với rất nhiều phiên thảo luận thâu đêm, 12 nước thành viên đã cùng nhau tháo gỡ ba nút thắt chính để đạt được thỏa thuận lịch sử này, bao gồm dỡ bỏ hàng rào thuế quan đối với mặt hàng linh kiện ôtô nhập khẩu vào thị trường Bắc Mỹ, Canada và Mỹ mở cửa thị trường cho các sản phẩm bơ sữa của New Zealand và thời gian giữ bảo hộ độc quyền đối với các sản phẩm sinh dược thế hệ mới.

12 nước tham gia vào đàm phán TPP bao gồm New Zealand, Brunei, Chile, Singapore, Australia, Peru, Mỹ, Malaysia, Việt Nam, Canada, Mexico và Nhật Bản. Đàm phán TPP hiện là một trong những đàm phán thương mại quan trọng nhất của Việt Nam. 

TPP là một hiệp định thương mại tự do đa phương theo cơ chế mở, bao gồm không chỉ các vấn đề mở cửa thị trường hàng hóa và dịch vụ mà còn cả những lĩnh vực phi thương mại khác. Theo ước tính, sau khi có hiệu lực, TPP sẽ trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới với 800 triệu dân.

Mặc dù được đánh giá là thỏa thuận mang tính bước ngoặt lịch sử, có thế làm thay đổi Châu Á – Thái Bình Dương trong thế kỷ 21, nhưng TPP vẫn gặp phải những ý kiến trái chiều của chính giới nhiều nước.

2. Sau các đợt không kích của Nga (bắt đầu từ 30-9) nhằm vào IS tại Syria, bước đầu đạt kết quả tích cực, ngày 8-10, dưới sự yểm trợ của tên lửa Nga, quân đội Syria đã bắt đầu cuộc tấn công quy mô lớn, giải phóng các khu vực và thị trấn phải chịu cảnh khủng bố. 

Máy bay chiến đấu của Nga. Ảnh: RT.

Hiện tại, quân đội của Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã tiến được 70km về phía Bắc thành phố Hama, giải phóng nhiều điểm dân cư và đánh đuổi các tay súng IS khỏi những điểm cao chiến lược. Lực lượng khủng bố đã bắt đầu rút về các khu vực phíaNam. Đại diệnSyrianói rằng, 40% cơ sở của IS đã bị phá hủy.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu cho biết, các máy bay Nga đã ném bom 112 vị trí khủng bố và đang gia tăng tần suất tấn công, đồng thời huy động thêm các tàu chiến tham gia. Theo đó, 4 tàu mang tên lửa đã tiến hành 26 vụ phóng tên lửa có cánh, từ khoảng cách 1.500km tiêu diệt toàn bộ 11 mục tiêu của IS, không gây thương vong dân sự.

Theo bước Syria, ngày  7-10, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng và An ninh Iraq Hakim An Ramanicho biết, chính phủ Iraq sẽ sớm yêu cầu Nga giúp đỡ về việc không kích các căn cứ của IS trên lãnh thổ nước này. Điều đó nếu xảy ra sẽ là một dấu hiệu tích cực mới cho cuộc chiến chống khủng bố tại khu vực này. Hiện tại,Nga,Iran,IraqvàSyriađã thiết lập một trung tâm thông tin tại thủ đôBaghdadđể chia sẻ thông tin về các căn cứ khủng bố tại Syria.

Chiến dịch không kích IS tại Syria của Nga đang là thách thức không nhỏ đối với Mỹ và các quốc gia trong liên minh chống IS do Mỹ cầm đầu. NATO đã phải họp khẩn về vấn đề này. Đức và Tây Ban Nha đang hối thúc Mỹ và Nga hợp tác nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng ở Syria. 

3. Hy vọng mới cho giải quyết xung đột bằng con đường chính trị lâu dài lại được nhen nhóm, khi ngày 6-10, Cộng hòa nhân dân Lugansk và Cộng hòa nhân dânDonetsk tự xưng tạiUkraine đã thông báo lùi thời gian tổ chức bầu cử địa phương sang năm 2016.

Xe tăng của lực lượng đối lập rút khỏi khu vực giao tranh.  Ảnh EFE.

Động thái này diễn ra sau cuộc gặp thượng đỉnh Normandy (Nga, Pháp, Đức và Ukraine) tại Paris hồi tuần trước và đã được Nga, Ukraine, Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ hoan nghênh, coi đây là tín hiệu tích cực mới trong tiến trình hòa bình ở quốc gia Đông Âu này. 

Với việc đưa ra quyết định trên, Cộng hòa nhân dân Lugansk vàDonetsktự xưng ở miền ĐôngUkraineđã thể hiện mong muốn đối thoại với chính quyềnKiev.

Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko cho rằng điều này mở ra "con đường trở lại Donbass" của chính quyền Ukraine bằng cách hỗ trợ khu vực này tiến hành bầu cử theo đúng luật pháp Ukraine và trên cơ sở quy định của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE). Ukrainesẽ phân bổ khoảng 118 triệu USD để tái thiết các khu vực do chính phủ kiểm soát tại miền Đông nước này sau các cuộc xung đột.

4. Mùa giải Nobel năm 2015 đã bắt đầu với giải Nobel Y học được trao cho ba nhà khoa học Ireland, Nhật Bản và Trung Quốc, với các khám phá mở ra phương pháp điều trị bệnh nhiễm khuẩn do ký sinh trùng gây ra. 

Trong đó, nhà khoa học William Campbell, ngườiIreland và nhà khoa học Satoshi Omura người Nhật Bản là đồng tác giả của giải thưởng Nobel Y học về các khám phá liên quan đến liệu pháp mới chống các bệnh nhiễm khuẩn do ký sinh trùng giun đũa gây ra. Còn nhà khoa học Trung Quốc Youyou Tu được xứng danh cho khám phá về y học liên quan đến liệu pháp chống bệnh sốt rét.

Đại diện bốn tổ chức chính trị dân sự Tunisia (bên phải) tại cuộc đối thoại dân tộc ở Tunis tháng 10-2013. Ảnh tư liệu: Reuters/ TTXVN

Giải Nobel Vật lý vinh danh hai nhà khoa học Nhật Bản vàCanadalà Takaaki Kajita và Arthur B.MacDonald. Nghiên cứu của họ đã chứng minh các hạt cơ bản (neutrino) có khối lượng, làm thay đổi hiểu biết của nhân loại lâu nay cho rằng, hạt cơ bản không có hoặc có khối lượng rất nhỏ.

Các nhà khoa học: Tomas Lindahl người Thụy Điển, Paul Modrich người Mỹ và Aziz Sancar mang hai quốc tịch Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đã trở thành đồng chủ nhân giải Nobel Hóa học 2015 nhờ công trình nghiên cứu cơ chế tế bào sửa chữa những ADN bị hư hại. 

Giải Nobel văn học thuộc về nữ văn sĩ người Belarus Svetlana Alexievich với những tác phẩm xuất chúng đầy mẫu mực về nỗi đau, lòng dũng cảm hiện hữu trong thời đại.

Giải Nobel Hòa bình thuộc về "Bộ tứ” trung gian đối thoại hòa bình tạiTunisia, với những đóng góp của họ trong tiến trình thúc đẩy đoàn kết dân tộc tạiTunisiathời kỳ hậu Mùa xuân Arab.

Lễ trao giải chính thức diễn ra ngày 10-12 tới tạiStockholm, Thụy Điển. Mỗi giải Nobel được thưởng 8 triệu crown Thụy Điển (tương đương 960.000 USD).

5. Trong bối cảnh nước Anh vừa công bố trưng cầu ý dân về tư cách thành viên EU của mình, ngày 4-10, khoảng 60.000 người đã xuống đường biểu tình tại thành phố Manchester, nhằm phản đối những chính sách khắc khổ mà chính phủ của Thủ tướng David Cameron mới công bố.

Những người biểu tình cũng phản đối chính phủ thông qua dự luật hạn chế đình công và cho rằng những chính sách của chính phủ gây ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của người lao động. 

Một cuộc biểu tình phản đối EU diễn ra bên ngoài trụ sở Quốc hội Anh ở Luân Đôn. Ảnh: wsj.com.

Còn tại Bỉ, hơn 80.000 người đã tham gia tuần hành tại thủ đôBrusselsnhằm phản đối chính sách thắt lưng buộc bụng của chính phủ. Ngoài việc phản đối kế hoạch nâng tuổi nghỉ hưu từ 65 lên 67 tuổi, các nghiệp đoàn cho biết họ cảm thấy không hài lòng với kế hoạch cắt giảm ngân sách của chính phủ, cũng như những điều chỉnh chính sách thuế dẫn đến sụt giảm sức mua của khoảng 2/3 dân số nước này.

Cuộc đình công khiến nhiều tuyến đường sắt quốc tế bị tê liệt.

6. Libya đang đứng trước cơ hội mới chấm dứt 4 năm khủng hoảng, khi ngày 8-10, Liên hợp quốc đề xuất thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc mới tại nước này và các bên đối lập đã thống nhất được danh sách ứng cử thành viên nội các. 

Khung cảnh hoang tàn do nội chiến kéo dài tại Libya. Ảnh Telegraph.

Đây được coi là một hướng đi mới đối với quốc gia Bắc Phi này sau nhiều tháng đàm phán giữa hai phe phái đối lập chính tại Libya, đồng thời cũng là đại diện của 2 Chính phủ và 2 Quốc hội, vốn tồn tại từ năm 2011 khi chính quyền của Tổng thống Muammar Gaddafi bị sụp đổ.  

Bộ máy chính phủ này sẽ bao gồm các quan chức Quốc hộiLibyađược dân bầu và Đại hội nhân dân toàn quốc, tức cơ quan lập pháp cũ. Để có hiệu lực, danh sách đề cử cần phải được cả hai phe đối lập ởLibyabỏ phiếu thông qua.

Quan chức LHQ cho rằng, đây là lựa chọn duy nhất đối với Lybia nếu không muốn đất nước phải đối mặt với khoảng trống chính trị và một tương lai bất ổn.

7. Ngày 8-10, Ủy ban đạo đức của FIFA đã quyết định đình chỉ công tác đối với ông Sepp Blatter, Chủ tịch đương nhiệm Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA) và ông Michel Platini, Chủ tịch Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA), trong 90 ngày; đồng thời cấm Tổng thư ký FIFA Jerome Valcke không được tham gia bất kỳ một hoạt động bóng đá nào cũng trong thời hạn 90 ngày.

Hai ông Sepp Blatter (phải) và Platini (trái) chính thức bị đình chỉ công tác. Ảnh:skysports

Hai ông Blatter và Platini hiện đang phải trả lời cơ quan điều tra Thụy Sĩ về số tiền 2 triệu franc Thụy Sĩ (khoảng 2 triệu USD) được FIFA chi trả cho ông Platini trong năm 2011. Còn ông Valcke bị cáo buộc dính líu đến vụ bê bối tăng vé các trận đấu tại World Cup 2014 gấp bốn lần nhằm bỏ túi khoảng 2 triệu Euro.

QĐND