Đây là lần thứ ba trong năm 2015, cử tri Hy Lạp đi bỏ phiếu để biểu quyết về tương lai của đất nước. Phần lớn người dân Hy Lạp đặt niềm tin vào đảng Syriza và ông Xi-pơ-rát có thể đưa "xứ sở thần thoại" thoát khỏi cuộc khủng hoảng nợ công và phục hồi niềm tin của quốc tế.

Trang mạng của Bộ Nội vụ Hy Lạp cho biết, đảng Syriza đã giành chiến thắng sít sao với 35,54% số phiếu bầu so với 28,07% mà đảng đối lập Dân chủ Mới bảo thủ giành được, dựa trên 50% số phiếu được kiểm. Điều này sẽ giúp đảng Syriza có 145 ghế trong quốc hội 300 ghế, trong khi đảng Dân chủ Mới là 75.

Ngay sau khi kết quả sơ bộ được thông báo, nhiều người ủng hộ ông Xi-pơ-rát đã tập trung bên ngoài trụ sở đảng Syriza để chúc mừng nhà lãnh đạo. Lãnh đạo đảng Dân chủ mới V.Me-ma-ra-kít (Vangelis Meimarakis) cũng thừa nhận thất bại: “Kết quả bầu cử cho thấy, đảng Syriza đang dẫn đầu. Tôi chúc mừng ông Xi-pơ-rát và hối thúc ông sớm thành lập Chính phủ, sau đó là đến Quốc hội. Chúng tôi sẽ thảo luận các vấn đề này vào một thời điểm thích hợp”.

Ngày 21-9, ông A-lếch-xít Xi-pơ-rát đã xác nhận thông tin Syriza sẽ một lần nữa liên minh với đảng Người Hy Lạp Độc lập (ANEL) theo chủ nghĩa dân tộc. Trong khi đó, nhà lãnh đạo ANEL, ông P.Cam-mê-nốt (Panos Kammenos), cho biết ông sẽ gặp ông Xi-pơ-rát để thảo luận về việc này. Tuy nhiên, liên minh Syriza-ANEL có thể chỉ giành được 155 ghế trong tổng số 300 ghế tại Quốc hội Hy Lạp. Đây là một con số vừa đủ để giúp ông Xi-pơ-rát thực hiện các kế hoạch cải cách của mình.

Tổng thống Pháp Phrăng-xoa Ô-lăng-đơ (Francois Hollande), Thủ tướng Đức An-giê-la Méc-ken (Angela Merkel), Chủ tịch Nhóm các Bộ trưởng Tài chính Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurogroup) H.Đi-xen-blô-em (Jeroen Dijsselbloem) là các nhà lãnh đạo đầu tiên ở châu Âu chúc mừng thắng lợi của ông Xi-pơ-rát. Nhiều nhà phân tích nhận định, “canh bạc của ông Xi-pơ-rát đã thành công”, trong bối cảnh ông đã có những thay đổi mang tính bước ngoặt. Trước đó, ngày 20-8, ông Xi-pơ-rát đã từ chức Thủ tướng và kêu gọi tiến hành cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn. Việc Thủ tướng Xi-pơ-rát từ chức và kêu gọi bầu cử sớm được coi là bước đi có chủ định của ông giữa lúc nhiều nghị sĩ thuộc đảng Syriza phản đối gói cứu trợ quốc tế mới dành cho Hy Lạp vì gói cứu trợ này kèm theo rất nhiều điều khoản yêu cầu A-ten phải thực hiện các cải cách mang tính khắc khổ.

Kết quả cuộc bỏ phiếu vừa qua cho thấy, nhiều người dân Hy Lạp vẫn tin tưởng vào sự lựa chọn của ông Xi-pơ-rát. Với thắng lợi vừa giành được, ông Xi-pơ-rát sẽ trở lại ghế thủ tướng với một vị thế mạnh hơn mà không vấp phải sự phản đối của các thành viên đảng Syriza chống lại thỏa thuận mà ông đã ký với các chủ nợ. Tuy nhiên, chặng đường phía trước sẽ còn rất gian nan; cựu Thủ tướng Hy Lạp và Chính phủ mới đang đứng trước những thách thức vô cùng to lớn khi vừa phải lèo lái nền kinh tế ốm yếu với món nợ khổng lồ, vừa phải xây dựng lòng tin với nhân dân và các chủ nợ quốc tế.

Thách thức đầu tiên đặt ra với ông Xi-pơ-rát là thành lập một chính phủ liên minh để lãnh đạo đất nước do đảng Syriza không đạt đủ số ghế quá bán ở Quốc hội (145/300 ghế). Liên minh với đảng cánh hữu "Người Hy Lạp Độc lập" chỉ chiếm tổng cộng 155 ghế trong Quốc hội, một đa số được cho là quá mong manh và tiềm ẩn nhiều nguy cơ trước mắt. Trong khi đó, việc đảng "Bình minh mới" có xu hướng phát xít mới và bài ngoại trở thành đảng lớn thứ ba với 7% số phiếu giành được là một kết quả đáng lo ngại, một mối đe dọa lớn đối với sự ổn định của xã hội và chính trị Hy Lạp.

Mà dù Syriza liên minh với đảng nào, thì nhiệm vụ trước mắt và lâu dài đối với ông Xi-pơ-rát và liên minh cầm quyền cũng rất nặng nề. Đó là tìm cách vực dậy nền kinh tế Hy Lạp đang trên bờ vực của sự phá sản vì nợ công chồng chất. GDP Hy Lạp hiện thấp hơn 25% so với năm 2009 và các nhà kinh tế tin rằng sẽ mất nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ, để nền kinh tế trở lại với quy mô như trước kia. Nền kinh tế Hy Lạp được dự báo tiếp tục sụt giảm 2,3% trong năm nay và 1,3% nữa vào năm 2016. Do đó, ông Xi-pơ-rát sẽ phải tiến hành những cải cách cấp thiết, vừa để cứu nguy nền kinh tế đang sa lầy, vừa tìm cách trả nợ cho các chủ nợ, nhưng cũng phải xoa dịu dư luận trong hoàn cảnh các biện pháp hà khắc có thể khiến dân chúng thêm phẫn uất, dẫn đến nguy cơ bất ổn ngày càng cao của nền chính trị nước này. 

Bên cạnh đó, là một quốc gia cửa ngõ châu Âu, Hy Lạp cũng đang phải gồng mình trước những làn sóng người di cư đang dồn về "lục địa già". Gánh nặng này có nguy cơ tăng cao khi các quốc gia Đông Âu lần lượt tuyên bố đóng cửa biên giới nhằm ngăn chặn người di cư và tị nạn đang hàng ngày vượt đường bộ qua các nước vùng Ban-căng tìm đường đến Tây Âu.

Để tìm được giải pháp tăng trưởng kinh tế bền vững, vừa tạo lập uy tín quốc tế sẽ là thách thức không nhỏ của Chính phủ mới. Đây cũng là cơ hội cho ông Xi-pơ-rát liên minh cầm quyền thể hiện tài năng và bản lĩnh trong chiến lược đưa đất nước Hy Lạp trở lại cuộc sống yên bình và thịnh vượng sau cơn bão khủng hoảng nợ công.

QĐND