Theo dự kiến, đặc phái viên Mỹ Sydney Seiler sẽ bắt đầu chuyến công du từ ngày 24.7, với chặng dừng chân đầu tiên tạiSeoul, Hàn Quốc. Không phải ngẫu nhiên chuyến đi được thực hiện vào thời điểm này, khi thỏa thuận toàn diện về vấn đề hạt nhân củaIranvừa được ký kết.
Thời gian gần đây, chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama liên tục có những điều chỉnh trong quan hệ đối ngoại vớiCuba, ViệtNamvà cảIran. Vì thế, dư luận quốc tế cho rằng Triều Tiên có thể là nước tiếp theo mà Mỹ sẵn sàng cải thiện quan hệ. Thỏa thuận hạt nhân Iran mới đây càng được hy vọng sẽ là một kinh nghiệm cụ thể và thực tiễn đối với Bình Nhưỡng. Theo kịch bản này, chính quyền của nhà lãnh đạo Kim Jong-un sẽ có sự nhượng bộ với Mỹ và cộng đồng quốc tế về vấn đề hạt nhân, đổi lại sẽ nhận được sự nhượng bộ và các lợi ích kinh tế từ Mỹ và cộng đồng quốc tế.
Tất nhiên, lợi ích (và trách nhiệm) của Mỹ trong việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên cũng không phải là nhỏ, bởi một khi “sự cố” xảy ra, quân đội Mỹ đồn trú ở Hàn Quốc và Nhật Bản sẽ phải chịu trận khi phải đảm nhận vai trò “chiếc ô hạt nhân” của hai đồng minh chiến lược này. Do vậy, việc chính quyền Obama tranh thủ đà thuận lợi trong giải quyết vấn đề hạt nhân của Iran hiện nay, tiếp tục hướng sang đàm phán về vấn đề hạt nhân Triều Tiên cũng không phải là động thái quá bất ngờ.
Để giải quyết hồ sơ hạt nhân Triều Tiên, không thể thiếu vắng nhân tố rất quan trọng là Trung Quốc - đồng minh gần như duy nhất của Triều Tiên trong khu vực. Mối quan hệ Trung - Triều thời gian qua trở nên lạnh nhạt cũng một phần vì chính sách phát triển hạt nhân của chính quyền Kim Jong-un. Tại cuộc đối thoại Chiến lược và Kinh tế Mỹ - Trung hồi tháng 5, Bắc Kinh đã nhất trí rằng việc gia tăng áp lực lên Bình Nhưỡng là quan trọng, dù lập trường chính thức của Trung Quốc là ưu tiên phi hạt nhân hóa trên toàn bộ bán đảo Triều Tiên, trong đó có cả vũ khí hạt nhân của Mỹ ở Hàn Quốc. Trung Quốc chắc chắn không muốn thấy một bán đảo Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhân, vì nếu xảy ra xung đột và loại vũ khí này được đem ra sử dụng, không chỉ bán đảo Triều Tiên bị nhấn chìm mà các nước láng giềng như Trung Quốc, Nhật Bản cũng đứng trước các mối đe dọa nghiêm trọng.
Gáo nước lạnh của Bình Nhưỡng
Thỏa thuận hạt nhân Iran được nhiều người nhắc đến như một hình mẫu cho việc thương lượng với Triều Tiên. Mới đây, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman còn hy vọng Thỏa thuận Vienna sẽ mang đến cho Bình Nhưỡng “một suy nghĩ khác” về đường hướng hạt nhân đang theo đuổi. Tuy nhiên, hy vọng này đã bị phía Triều Tiên giội gáo nước lạnh khi Bộ Ngoại giao nước này tuyên bố “thỏa thuận hạt nhân vừa đạt được giữaIranvà các cường quốc sẽ không có bất cứ tác động nào tới lập trường hiện nay của Bình Nhưỡng”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Triều Tiên tuyên bố: “Thỏa thuận về chương trình hạt nhânIranlà thành quả nỗ lực lâu dài hướng tới công nhận quyền củaIranđược phát triển hạt nhân vì mục đích hòa bình và được dỡ bỏ trừng phạt. Tuy nhiên, tình hình của Triều Tiên hoàn toàn khác vớiIran, và việc so sánh này là không logic”. Nhà ngoại giao này giải thích: “trên cả danh nghĩa và thực tế, Triều Tiên là một quốc gia hạt nhân, và có lợi ích với tư cách một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân”. (Triều Tiên đã ba lần thử nghiệm hạt nhân thành công vào các năm 2006, 2009 và 2013). Do đó, Bình Nhưỡng “hoàn toàn không quan tâm đến cuộc đối thoại để thảo luận vấn đề đóng băng chương trình hạt nhân hoặc đơn phương từ bỏ chương trình này”.
Vòng hội đàm sáu bên (gồm hai miền Triều Tiên, Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Nga) đã bị ngưng trệ từ khi Bình Nhưỡng rời bàn hội nghị năm 2009. Trường hợpIranđã khơi gợi khả năng nối lại việc tìm kiếm giải pháp cho vấn đề Triều Tiên. Thế nhưng, cũng không nên kỳ vọng một bước đột phá nhanh chóng, nhất là khi vấn đề hạt nhân Triều Tiên không phải là nhiệm vụ ưu tiên của Tổng thống Obama lúc này sau khi ông đã giành hai thành tích đối ngoại nổi bật là bình thường hóa quan hệ với Cuba và khép lại hồ sơ Iran
Người đại biểu nhân dân
