Thách thức cũ và mới

Thách thức lớn nhất đối với Slovakia trong nhiệm kỳ này là đoàn kết một châu Âu đang hoang mang, chia rẽ sau cơn sốc Brexit. Thách thức này có thể tạo nên một sự khởi đầu tồi tệ nhất cho một nhiệm kỳ chủ tịch luân phiên EU kể từ cuộc khủng hoảng khí đốt năm 2009 tới nay.

Cuộc chia tay giữa Anh và EU đã giáng một đòn mạnh mẽ vào kế hoạch hội nhập hơn nữa của châu Âu kể từ sau Chiến tranh Thế giới II. EU, khối thương mại lớn nhất thế giới này thậm chí sẽ phải đối phó với cuộc khủng hoảng “sinh tồn” trong bối cảnh các phong trào dân túy và phản đối nhập cư trên khắp lục địa đưa ra lời kêu gọi rời khỏi EU. Các nhà lãnh đạo cực hữu ở Pháp và Hà Lan ngay lập tức đã yêu cầu tiến hành cuộc trưng cầu dân ý ở hai nước này.

Cuộc khủng hoảng niềm tin nổ ra vào thời điểm EU đang phải vật lộn để thoát khỏi những khó khăn khác như áp lực từ dòng người di cư và một nước Nga đang trỗi dậy. EU không chỉ mất đi một thị trường tự do nhất mà còn mất đi một thành viên có quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an LHQ cùng với một lực lượng quân đội thuộc diện hùng mạnh nhất. Khối này cũng sẽ mất đi khoảng 1/6 tổng sản lượng kinh tế.

Những khó khăn mà Brexit tạo cũng đến từ các cuộc thương lượng về các điều khoản liên quan tới tiến trình Anh ra khỏi EU, dự định sẽ được khởi động sau khiLondoncó thủ tướng mới vào ngày 2.9 tới. Các cuộc thương thảo được dự báo sẽ biến ghế chủ tịch EU thành ghế nóng thực sự.

Bên cạnh đó, EU cũng đang gặp phải thách thức về phối hợp hành động trong cuộc chiến chống khủng bố. Hiện các nước châu Âu chưa có một cơ chế trao đổi thông tin hữu hiệu liên quan tới những công dân hồi hương trong số khoảng 5.000 phần tử thánh chiến nước ngoài đã tới chiến đấu và được đào tạo ở Syria và Iraq. Cơ quan Cảnh sát châu Âu Europol cho rằng nhiều người trong số này hiện là “mối đe dọa nghiêm trọng”. Một số kẻ đã dùng những kỹ năng chết người mà chúng học được từ trước để tiến hành các vụ khủng bố đẫm máu ởBrusselsvàParistrước đó. Lấp đầy các lỗ hổng trong hoạt động thông tin liên lạc giữa các quốc gia đòi hỏi những cuộc thảo luận không dễ dàng.

Trong khi đó, EU vẫn chưa tìm ra giải pháp cho cuộc khủng hoảng người di cư. Việc nhiều nước đóng cửa biên giới đi ngược lại chủ trương tiếp nhận người di cư của Đức khiến châu lục bị chia rẽ sâu sắc trong vấn đề này. Thủ tướng Đức Angela Merkel luôn bảo vệ quan điểm rằng châu Âu cần phải tiếp nhận người di cư và nguyên tắc cần được áp dụng là “chia sẻ cho các quốc gia tiếp nhận theo hạn ngạch”. Tuy nhiên, quan điểm mở này đã vấp phải rào cản lớn ngay trong lòng nước Đức và cuộc khủng hoảng này không chỉ đe dọa Hiệp ước Schengen. 

Slovakia đã sẵn sàng?

Khẳng địnhSlovakiađã sẵn sàng đảm nhận cương vị Chủ tịch EU, song Ngoại trưởng Slovakia Miroslav Lajcak thừa nhận nước này sẽ phải đương đầu với một loạt thách thức chưa từng có.     

Dư luận khu vực đánh giá rằngSlovakiađã có sự chuẩn bị khá chu đáo cho lần đầu tiên đảm nhận cương vị Chủ tịch EU. Các chương trình hành động đã được Chính phủ Slovakia đưa ra thảo luận từ đầu năm 2016 và mới chỉ được chính thức thông qua một ngày trước thời điểm tiếp nhận chức Chủ tịch. Theo đó, trong 6 tháng tới, trên cương vị mới,Slovakiasẽ đẩy mạnh việc triển khai chương trình hành động với ưu tiên tập trung vào các vấn đề: thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hình thành thị trường kỹ thuật số thống nhất, xây dựng liên minh năng lượng và giải quyết vấn đề khủng hoảng nhập cư. Giới phân tích nhận định, thực chất các trọng tâm trong chương trình hành động củaSlovakiakhông có nhiều điểm mới và dư luận đang theo dõi cách thức màSlovakiatriển khai các nội dung này trong thời gian tới.   

Tuy nhiên, một số chuyên gia nhận định khó có thể mong chờ các kết quả đột phá trong việc giải quyết các thách thức hiện nay của EU trong nhiệm kỳ Chủ tịch của Slovakia, khi chính nước này cũng đang vướng vào những tranh cãi với EU xung quanh vấn đề khủng hoảng nhập cư

Đại biểu nhân dân