Tranh cãi pháp lý kéo dài

Sau khi tuyên bố vỡ nợ vào năm 2001, lần lượt vào năm 2005 và 2010, đa số các chủ nợ của Argentina đã đồng ý tái cơ cấu 93% số trái phiếu Chính phủ của Argentina mà họ đang nắm giữ. Nhưng một số chủ nợ còn lại (trong đó có hai quỹ đầu tư NML Capital và Aurelius Management của Mỹ) đã từ chối xóa nợ và đòi Argentinaphải trả cả gốc lẫn lãi.

Hậu quả là cuộc chiến pháp lý giữaArgentina và các quỹ đầu cơ này đã bùng nổ sau khi chính quyền của cựu Tổng thống Cristina Fernandez  từ chối thanh toán nợ. Chính quyền Argentina đã gọi các quỹ đầu cơ của Mỹ là những “quỹ kền kền” vì khi Argentina rơi vào hoàn cảnh sắp bị vỡ nợ, các quỹ này chỉ bỏ ra 48 triệu USD để mua trái phiếu Argentina với giá rẻ mạt so với giá trị ghi trên trái phiếu tại thị trường thứ cấp. Sau đó, thông qua kiện tụng tại tòa án Mỹ để đòi được thanh toán trái phiếu theo giá trị thật ghi trên trái phiếu, cùng tiền lãi và tiền phạt, với số tiền ước lên tới 1,5 tỷ USD.

Để gây sức ép, hồi năm 2012, hai chủ nợ chính là NML Capital và Aurelius đã kiện Argentina lên Tòa án New York của Mỹ. Tháng 6.2014, Thẩm phán Thomas Griesa, người thụ lý vụ kiện, đã ra phán quyết phong tỏa khoản tiền trị giá 539 triệu USD mà Argentina thanh toán nợ cho 93% các chủ nợ đã chấp nhận đáo nợ, nếu Argentina không trả toàn bộ nợ gốc và lãi cho các “quỹ kền kền” của Mỹ. Với quyết định này của cơ quan tư pháp Mỹ, Buenos Aires rơi vào tình trạng “vỡ nợ một phần” năm 2014, đồng thời ngăn cản quốc gia này tiếp cận thị trường vốn toàn cầu. 

Các nhà phân tích cho rằng, Argentina không thể tuân theo quyết định của Thẩm phán Thomas Griesa bởi theo một điều khoản trong các thỏa thuận tái cơ cấu nợ, nếu nước này trả nợ cho các “quỹ kền kền” theo giá ghi trên trái phiếu thì các chủ nợ đã chấp nhận đáo nợ cũng sẽ yêu cầu được thanh toán trái phiếu theo đúng mệnh giá. Và nếu vậy,Argentinasẽ phải trả một số tiền khổng lồ mà theo ước tính của một số chuyên gia có thể lên tới 250 tỷ USD.

Để đối phó với tình trạng trên, chính quyền Argentina đã nhiều lần mời các “quỹ kền kền” của Mỹ tham gia vào chương trình tái cơ cấu nợ của nước này nhưng đều bị từ chối. Lần gần đây nhất, Argentina đưa ra lời mời các “quỹ kền kền” với các điều kiện đã được áp dụng trong các đợt tái cơ cấu nợ trước đó, theo đó các quỹ này thu được lợi nhuận 300%. Nhưng các quỹ đầu cơ này vẫn tiếp tục từ chối. Tổng thống Argentina Cristina Fernández cho rằng, các “quỹ kền kền” này đòi lợi nhuận lên tới mức 1.600%.

Trong bối cảnh hai bên vẫn chưa thể thống nhất được cách giải quyết, thời gian qua,Argentinavẫn nỗ lực thực hiện việc trả nợ theo chương trình tái cơ cấu cho các chủ nợ đã chấp nhận tham gia tái cơ cấu nợ với Argentina.

Thắng lợi của chính phủ 

Sau nhiều năm nỗ lực thương lượng cùng sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế, ngày 29.2 vừa qua, Argentina đã chính thức đạt được thỏa thuận với 4 quỹ đầu cơ lớn đang kiện nước này từ năm 2012 tại Tòa án New York (Mỹ), với số tiền lên tới 4,653 tỷ USD. Đây được coi là một “bước tiến khổng lồ” trong quá trình kiện tụng kéo dài giữa hai bên. Trong số 4 chủ nợ đầu cơ đạt được thỏa thuận, hai chủ nợ chính là NML Capital và Aurelius đã đồng ý với đề xuất mà Buenos Aires đưa ra hồi đầu tháng 2 là giảm 1/4 số tiền so với phán quyết của Thẩm phán Tòa án New York Thomas Griesa. Chính phủArgentinacũng chấp thuận trả 235 triệu USD lệ phí vụ kiện.      

Để thực thi những thỏa thuận đã thương lượng được với các quỹ đầu cơ, Chính phủ Argentina đã thuyết phục lưỡng viện Quốc hội, do phe đối lập chiếm đa số, bãi bỏ hai điều luật ngăn cản chính phủ trả nợ cho các quỹ đầu cơ. Bởi nếu Quốc hội Argentina bãi bỏ hai điều luật trên, ông Griesa sẽ hủy toàn bộ lệnh cấm Buenos Aires phát hành trái phiếu cũng như trả nợ cho các quỹ đã thương lượng được từ năm 2005 và 2010.

Cuối cùng, Thẩm phán Thomas Griesa đã ra quyết định dỡ bỏ lệnh phong tỏa hàng tỷ USD tiền thanh toán nợ của Argentina, mở đường cho việc giải quyết dứt điểm cuộc tranh chấp pháp lý kéo dài trong nhiều năm giữa Buenos Aires và các quỹ đầu cơ Mỹ liên quan đến các khoản nợ trái phiếu. Về phần mình, hai viện Quốc hộiArgentinalần lượt thông qua thỏa thuận thanh toán nợ nói trên.

Đây được coi là thành công đầu tiên của chính quyền Tổng thống Macri, người nắm quyền điều hành đất nước mới được 100 ngày với chủ trương từ bỏ các chính sách dân túy đã được thực hiện suốt 12 năm qua ở Argentina dưới thời Tổng thống Cristina Fernandez và chồng bà, cố Tổng thống Nestor Kitchner, hướng tới việc thiết lập một sự công bằng nhất định trong xã hội, đề cao vai trò điều tiết của nhà nước, tăng cường liên kết Mỹ Latin và giảm sự phụ thuộc vào Mỹ. Ông Macri ủng hộ chủ nghĩa tự do mới, mở cửa thị trường trong nước, theo đuổi chính sách tư nhân hóa, không đề cao vai trò nhà nước trong nền kinh tế và thân Mỹ. Rõ ràng, với đột phá trong thỏa thuận giải quyết nợ, chủ nhân mới của Nhà Hồng (phủ Tổng thống Argentina) đã chứng tỏ ông không hề hứa suông.

Đại biểu nhân dân