Điểm chuyển tiếp

Khi công bố Nội các, Thủ tướng Lý Hiển Long khẳng định danh sách mới đã thể hiện “hành động táo bạo” của đảng cầm quyền nhằm bảo đảm có được một đội ngũ lãnh đạo mới sẵn sàng đảm nhận việc chèo lái đất nước sau cuộc bầu cử tới vào năm 2020 - thời điểm mà ông Lý Hiển Long nhiều lần tuyên bố sẽ từ nhiệm. Chính vì thế, có thể sẽ có những sự thay đổi trong Nội các từ giữa nhiệm kỳ. Thủ tướng Lý Hiển Long kêu gọi người dân Singapore đặt niềm tin và dành sự ủng hộ đối với thế hệ lãnh đạo mới để họ có thể cống hiến những gì tốt nhất cho đất nước. Ông cũng khẳng định người kế nhiệm ông “nhiều khả năng” nằm trong Nội các mới này.

Không như lần cải tổ hạn chế cách đây 6 tháng, lần này Thủ tướng Lý Hiển Long muốn tạo “sân chơi” để các nhà lãnh đạo thuộc thế hệ thứ 4 “tập luyện” trước khi cuộc tổng tuyển cử tiếp theo diễn ra (hạn chót là trước tháng 4.2021) theo luật định. Danh sách Nội các mới bao gồm cả các nhà lãnh đạo thuộc thế hệ thứ 3 và thứ 4. Đây không phải là điều bất ngờ bởi các nhà lãnh đạo trẻ ở quốc đảo này vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng giữ trọng trách trong Chính phủ.

Nếu cuộc cải tổ lần này là dấu hiệu về những gì sắp diễn ra, dư luận có thể trông đợi cuộc cải tổ trong 18 - 24 tháng tới sẽ có ý nghĩa hơn, bởi sự thay đổi hiện nay giống “điểm chuyển tiếp” hơn là “điểm kết thúc”. Quá trình chuyển giao quyền lực đang được đẩy nhanh và thời gianSingaporecó Thủ tướng mới đang được rút ngắn. Dù vậy, với ông Lý Hiển Long, việc thành lập Nội các mới lần này vẫn là một thách thức bởi một vài trong số các nhà lãnh đạo thế hệ thứ 4 vẫn còn khá non về chính trị và sẽ phải được thử thách.

Đây cũng là lý do giải thích cho sự hiện diện của 3 bộ trưởng quan trọng giữ trọng trách điều phối các lĩnh vực: an ninh quốc gia, chính sách kinh tế - xã hội và cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, đội hình mới có thể giúp Chính phủ nhận thức rõ hơn về những “tác động hệ thống” xuất phát từ những vấn đề mà nhiều bộ, ngành đang cùng phải đối mặt. Ông Lý Hiển Long cũng tiếp tục để các quan chức trẻ mài giũa kỹ năng và nâng cao vốn chính trị ở những bộ, ngành từng được xem là không quan trọng (như Bộ Phát triển Xã hội và Gia đình hay Bộ Văn hóa, Cộng đồng và Thanh niên cũng như phong trào công đoàn). Các nữ nghị sĩ thế hệ thứ 4 cũng chiếm vị trí nổi bật trong đội ngũ lãnh đạo mới ởSingapore

Cần thời gian để định hình

Giới phân tích chính trị Singapore khẳng định rằng dù tất các vị trí chủ chốt đều đã được đảng Hành động Nhân dân (PAP) cầm quyền xác định nhằm tiếp thêm dòng máu mới cho Chính phủ, song vẫn còn một chặng đường dài trước khi thế hệ lãnh đạo thứ 4 ở quốc đảo Sư tử có thể tạo được dấu ấn.

Giai đoạn 5 năm tới có ý nghĩa quan trọng để đội ngũ lãnh đạo mới gắn kết với nhau, lấy được lòng tin của người dân và để người “kế nhiệm” ông Lý Hiển Long xuất hiện. Tiến sĩ Gilian Koh thuộc Viện Nghiên cứu Chính sách nói: “Không chỉ đường nét mà cả bản chất của thế hệ lãnh đạo thứ 4 giờ đây đã được định hình. Tuy nhiên, tôi cho rằng vị trí trung tâm của nhóm này vẫn còn cần thêm thời gian và trải nghiệm để có thể được định hình và xác định”.

Phó giáo sư Chính trị học Bilveer Singh thuộc Đại học Quốc gia Singapore thì cho rằng Nội các mới có nét đặc trưng khi có sự thay đổi và chuyển tiếp lãnh đạo, với việc 2 phó thủ tướng thôi kiêm nhiệm vai trò bộ trưởng, trong khi có thêm nhiều gương mặt mới. Ông Singh nói: “Với bản chất của PAP và văn hóa chính trị của Singapore, trong khi không có gì được ấn định thì quá trình chuyển tiếp này cần phải diễn ra thuận lợi khi các chính trị gia chủ chốt sẽ phải bảo đảm rằng họ xứng đáng phụ trách những bộ quan trọng, còn những người khác sẵn sàng nhường đường cho các nhà lãnh đạo thứ 3 và thứ 4”.

Trong khi đó, Tiến sĩ Lam Peng Er thuộc Viện Đông Á nhất trí rằng những gương mặt mới trong Nội các có nhiều việc phải làm, và giai đoạn vài năm tới sẽ có ý nghĩa quan trọng để họ chứng tỏ năng lực. Họ sẽ phải đối mặt với cử tri lần nữa. Chỉ dựa vào những phẩm chất tốt trên giấy tờ sẽ không bảo đảm họ thành công trên cương vị bộ trưởng”.

Bàn cờ chính trị đã được dựng sẵn cho thế hệ lãnh đạo thứ 4. Họ sẽ phải có những trải nghiệm thực tế và đẩy nhanh khả năng học hỏi bởi guồng quay công việc sẽ không chậm lại bất kể họ là “người mới”. Thế hệ lãnh đạo thứ 4 sẽ phải chứng minh không chỉ có năng lực kỹ trị và khả năng giải quyết vấn đề mà còn phải sáng suốt và nhạy cảm chính trị để cạnh tranh. Họ sẽ phải giống các chính trị gia nhiều hơn, trong khi vẫn phải đào sâu năng lực kỹ trị của mình. Tuy nhiên, hiện vẫn còn quá sớm để xác định ai sẽ là người nổi trội trong thế hệ lãnh đạo thứ 4. Mọi chuyện dường như sẽ chỉ rõ ràng hơn trong 3 năm tới.

Người đại biểu nhân dân