Vai trò lớn hơn trong kinh tế toàn cầu

Đã từ lâu, Chính phủ Trung Quốc mong chờ được chủ trì cương vị này. Bởi đất nước gấu trúc vốn coi trọng G20 như một thể chế liên kết kinh tế quốc tế có vị thế hàng đầu. Việc tham gia một diễn đàn quốc tế có tiềm năng sẽ là một công cụ hữu hiệu giúp Trung Quốc có vai trò lớn hơn trong điều hành kinh tế toàn cầu. Song, khi đạt được sự đồng thuận của các bên tham gia để trở thành “tân Chủ tịch”, Trung Quốc phải đối mặt với nhiều vấn đề, từ tăng trưởng đến khả năng lãnh đạo, điều hành.

Về tăng trưởng, người ta ngày càng quan tâm đến việc G20 sẽ không thực hiện được kỳ vọng nâng GDP của nhóm lên ít nhất là 2% vào năm 2018, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Rất nhiều quốc gia đang làm nhiều cách để thực hiện cải tổ cơ bản nhằm đáp ứng được hình mẫu tăng trưởng của IMF và OECD, chẳng hạn như tăng cường đầu tư công ở Đức hay cải cách nhập cư tại Mỹ.

Cần phải có nhiều cách tân mới để san bằng khoảng trống này nhưng khó có thể thực hiện được vào năm 2016. KhiAustraliacòn là đương kim chủ tịch, mục tiêu tăng trưởng của G20 đã được công bố rõ ràng. Vào thời điểm đó, một loạt các cuộc bầu cử, các chương trình kích thích kinh tế và ưu tiên cải cách nội địa đã được nhóm này trực tiếp đưa vào quá trình hoạt động. Đây là điểm thuận lợi cho Trung Quốc khi “thừa hưởng” một môi trường chính trị ít nhiều được ưu đãi.

Tuy nhiên, cuộc bầu cử tổng thống vào năm sau có thể khiến Mỹ bộc lộ ít nhiều điểm yếu trước thềm cuộc họp thượng đỉnh sẽ diễn ra năm 2016. Với Trung Quốc, người ta cũng e ngại vai trò sắp đảm nhận của nước này bị ảnh hưởng bởi những tác động tiêu cực từ thị trường tài chính trong nước thời gian gần đây. Các nhà phân tích cũng rất thận trọng với những rủi ro kinh tế vĩ mô ở châu Âu cũng như tác động của việc Mỹ sắp tới đây tăng lãi suất. Do vậy, để đạt được mục tiêu tăng trưởng 2% đã đề ra, Trung Quốc cần phải nỗ lực điều hành chương trình nghị sự của G20 sao cho tốt.

Thúc đầy tăng trưởng và hiện đại hóa

Về mặt điều hành, nhiệm kỳ chủ tịch G20 của Trung Quốc sẽ bộc lộ một mâu thuẫn vì quốc gia nắm vai trò điều hành chính và định hướng tăng trưởng cho toàn cầu đang phải đối mặt với nhiều khó khăn. Song, người ta kỳ vọng rằng, mâu thuẫn này có thể góp phần tạo thêm động lực nhằm giúp cho quá trình cải tổ quản trị toàn cầu tốt hơn, trong đó có cải tổ IMF, Cơ quan Năng lượng quốc tế... G20 từng đưa ra tuyên bố chung, trong đó nhấn mạnh sự ổn định lâu dài của các thị trường dầu mỏ như là yếu tố cốt lõi để bảo đảm thành công cho những cải cách đã cam kết. Đó cũng là một yếu tố quan trọng để nhóm G20 đạt mục tiêu nâng tăng trưởng kinh tế thêm 2,1% trong 5 năm tới.

Với yếu tố cuối cùng, câu hỏi đặt ra là Trung Quốc sẽ giữ vai trò lãnh đạo G20 như thế nào? Phần lớn các thảo luận chính trị hiện đều tập trung vào những khởi xướng của Trung Quốc và khu vực như: Sáng kiến Một vành đai, một con đường, Ngân hàng Đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) và cơ chế Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP). Nếu những sáng kiến trên được áp dụng, chúng sẽ phát huy nhiều tác dụng. Chẳng hạn, các nội dung liên quan đến AIIB, sáng kiến hợp tác toàn cầu (GIF) của Ngân hàng Thế giới hay việc khởi xướng Cơ sở hạ tầng toàn cầu của G20 đều có thể được tích hợp vào một loạt các dự án ngân hàng nhằm khuyến khích cơ chế đầu tư tư nhân, hoặc cơ chế RCEP giúp giảm bớt sự chồng chéo phức tạp giữa các hiệp định thương mại tự do châu Á.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng sẽ là sai lầm nếu Trung Quốc quá tính toán trong việc sử dụng nhiệm kỳ chủ tịch G20 để nâng tầm vị thế của mình trong khu vực cũng như với các quốc gia khác. Thay vào đó, Bắc Kinh cần phải chú trọng vào việc hợp tác trên mọi phương diện, đặt mục đích chính trong việc điều hành là thúc đẩy tăng trưởng và hiện đại hóa quản trị toàn cầu. Nếu làm tốët, Trung Quốc mới thể hiện được khả năng lãnh đạo nhiệm kỳ thành công.

Theo Wikipedia, trong cơ chế hoạt động, G20 không có ban thư ký hay ủy viên thường trực. Ghế chủ tịch luân chuyển hằng năm giữa các thành viên và được chọn từ nhóm các quốc gia khu vực khác nhau. Ghế chủ tịch là một phần của nhóm quản lý gồm 3 thành viên: chủ tịch quá khứ, hiện tại và tương lai (được gọi là Troika). Chủ tịch đương nhiệm lập ra ban thư ký lâm thời trong suốt nhiệm kỳ của mình để phối hợp công việc của nhóm và tổ chức các cuộc họp của nhóm Vai trò của Troika là bảo đảm tính liên tục trong công việc của G20 và có nhiệm vụ quản lý trong thời gian làm chủ tịch.

Người đại biểu nhân dân