Thắng lợi của Thủ tướng

Với mục đích mở rộng vai trò của SDF ở nước ngoài, Luật An ninh mới cho phép Nhật Bản thực thi một cách hạn chế, quyền phòng vệ tập thể, hỗ trợ Mỹ và các nước đồng minh khác trong trường hợp các nước này bị tấn công vũ trang (dù Nhật Bản không bị tấn công). Cụ thể, Nhật Bản có quyền đánh chặn tên lửa bay qua lãnh thổ và nhằm vào Mỹ, thay vì chỉ bắn hạ tên lửa nhằm vào Nhật Bản. Và, nếu tàu chiến Mỹ bị tấn công, quân đội Nhật Bản cũng có quyền hỗ trợ. Thậm chí,Tokyocó thể đưa công binh làm nhiệm vụ rà phá mìn tại các vùng biển ở Trung Đông. Dự luật mới cũng cho phép SDF hỗ trợ hậu cần cho các quân đội nước ngoài trong các hoạt động gìn giữ hòa bình quốc tế.

Trong bối cảnh đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Công minh mới, đối tác trong liên minh cầm quyền hiện đang kiểm soát đa số ghế tại Quốc hội, việc cả hai viện trong Quốc hội Nhật Bản thông qua Dự luật An ninh mới là điều không quá khó. Đây là một trong những thắng lợi vô cùng quan trọng đối với Chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe và liên minh cầm quyền giữa lúc uy tín của ông đang bị sụt giảm do những thay đổi về Hiến pháp. Sau khi được Thượng viện thông qua, Dự luật sẽ có hiệu lực từ ngày 27.9 tới, thời điểm kết thúc kỳ họp Quốc hội kéo dài.

Đối phó với thách thức an ninh mới

Chính giới và giới quan sát Nhật Bản nhận định đây là bước đi tất yếu trong bối cảnh Nhật Bản phải đối mặt với những thách thức an ninh mới và môi trường an ninh ngày càng phức tạp. Bên cạnh lý do liên quan tới thái độ không thân thiện của Trung Quốc đối với các vùng biển tranh chấp, không thể bỏ qua lý do khủng bố trong nỗ lực này củaTokyo.

Đầu năm nay, người dân và Chính phủ Nhật Bản phải trải qua cú sốc lớn khi chỉ trong một thời gian ngắn, liên tiếp hai công dân nước này bị tổ chức “Nhà nước Hồi giáo” (IS) tự xưng hành quyết dã man, bất chấp mọi nỗ lực giải cứu từ Chính phủ cũng như của cộng đồng quốc tế. Ngay sau khi IS hành quyết con tin thứ hai và đe dọa đưa Nhật Bản vào danh sách mục tiêu khủng bố, Chính phủ của Thủ tướng Abe đã ra lệnh siết chặt các biện pháp an ninh nhằm bảo vệ công dân nước này cả ở trong và ngoài nước.

Từ sau Chiến tranh Thế giới II, nước Nhật theo đuổi chính sách hòa bình thời hậu chiến, đứng ngoài mọi cuộc chiến tranh, tập trung phát triển và vực dậy nền kinh tế, đồng thời xây dựng một quan hệ đồng minh gắn kết với Mỹ. Vì thế, với phần lớn người dân xứ Phù Tang, cuộc xung đột đẫm máu ở Trung Đông là vấn đề khá xa vời. Thế nhưng, cuộc khủng hoảng con tin vừa qua cho thấy mối nguy hiểm của chủ nghĩa khủng bố, đồng thời lộ rõ yếu huyệt “an ninh” của một quốc gia được coi là an toàn nhất thế giới.

Cuộc khủng hoảng con tin đã đặt ra một loạt câu hỏi, đó là vì sao một đất nước mạnh về kinh tế, đi đầu về các thành tựu phát triển khoa học kỹ thuật, có tiềm lực về an ninh - quốc phòng… lại không thể làm gì hơn trong cuộc chiến chống khủng bố do những ràng buộc Hiến pháp? Xuất phát từ những đòi hỏi ngày một cấp thiết trong cuộc chiến chống khủng bố, Thủ tướng Abe đã nhấn mạnh:Tokyokhông nên áp đặt các giới hạn địa lý với SDF để có thể bảo vệ thích đáng các đồng minh trong quyền phòng vệ tập thể. Dự luật về quyền hạn của SDF là công cụ để Nhật Bản phòng ngừa và đảm bảo an ninh cho chính mình.

Phản ứng của cộng đồng quốc tế

Trong tuyên bố đưa ra tại Washington, Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Mỹ bày tỏ “hoan nghênh các nỗ lực không ngừng của Nhật Bản nhằm tăng cường quan hệ đồng minh và đóng vai trò chủ động hơn trong các hoạt động an ninh khu vực và quốc tế”. Ngoại trưởng Anh Philip Hammond cũng “chúc mừng Quốc hội Nhật Bản thông qua Luật An ninh cho phépTokyođóng vai trò lớn hơn trong việc duy trì an ninh và hòa bình quốc tế”.

Trong khi đó, Trung Quốc và Hàn Quốc đã lên tiếng kêu gọiTokyohành động thận trọng đối với sự thay đổi lớn này trong chính sách thời hậu chiến. Trong một thông cáo báo chí đưa ra cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nhấn mạnh luật mới “đánh dấu một động thái chưa từng có của Nhật Bản trong các lĩnh vực an ninh và quân sự sau Chiến tranh Thế giới II”. Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cũng ra tuyên bố kêu gọi Nhật Bản duy trì tinh thần của Hiến pháp hòa bình ban hành sau Chiến tranh Thế giới II, đóng góp cho hòa bình và ổn định trong khu vực.

Người đại biểu nhân dân