Cuộc đấu có đối thủ

Dự kiến cuộc tổng tuyển cử tới đây sẽ có sự góp mặt đua tranh của nhiều đảng phái chính trị. Đảng cầm quyền, đảng Liên minh Đoàn kết và Phát triển (USDP) của Tổng thống Thein Sein và đảng NLD của bà Aung San Suu Kyi sẽ là những đối thủ chính trong cuộc tranh cử này.

Tổng thống đương nhiệm Thein Sein được cho là sẽ tham gia tranh cử để giữ ghế thêm một nhiệm kỳ nữa. Tuy nhiên, thông tin Tổng thống Thein Sein có thể tham gia tranh cử đã khuấy động một cuộc đấu đá tranh giành quyền lực trong nội bộ đảng, giữa một bên là phe cánh của tổng thống, được quân đội ủng hộ và một bên là những người ủng hộ ông Shwe Mann, Chủ tịch Quốc hội và cũng là vị lãnh đạo đảng mới bị cách chức hồi tháng 8 vừa qua. Ông là người ủng hộ việc sửa đổi Hiến pháp theo hướng hạn chế bớt quyền lực của quân đội và từng được xem là ứng cử viên sáng giá cho vị trí tổng thống sau cuộc bầu cử, có thể là trong một chính phủ liên minh với Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) đối lập.

Cho đến nay, NLD vẫn là đảng nhận được nhiều sự ủng hộ của người dân nhất và là đối thủ chính của đảng cầm quyền trong cuộc bầu cử lần này. Tuy nhiên, theo quy định của Hiến pháp, các tướng lĩnh quân đội được bảo đảm 25% số ghế trong 664 ghế Quốc hội, nhờ vậy họ không chỉ có ảnh hưởng lớn đối với sự hình thành Chính phủ mới, mà còn có quyền phủ quyết mọi đề xuất sửa đổi Hiến pháp do chính phủ quân phiệt soạn ra. Theo quy định hiện hành, để được thông qua, một đề xuất sửa đổi hiến pháp phải nhận được hơn 75% phiếu ủng hộ từ cả hai viện của Quốc hội, trước khi được đưa ra trưng cầu dân ý. Nhờ quy định này, quân đội, phe nắm giữ 25% ghế Quốc hội, có quyền phủ quyết bất kỳ đề xuất sửa đổi nào.

Dẫu sao việcMyanmartiến hành cuộc tổng tuyển cử lần này được coi là dấu hiệu tích cực. Có ý kiến cho rằng trong quá khứ, đó là trận đấu một chiều, giờ đây chính quyền quân sự không thể làm tất cả những gì họ muốn.

Quyền lực thực sự có thay đổi?

Sự chuyển dịch đột ngột sang dân chủ củaMyanmarsau hàng chục năm nằm dưới chế độ quân sự đã nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt của cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, trong những năm gần đây bắt đầu xuất hiện quan ngại về việc quốc gia này dường như đang thụt lùi trong chính cuộc cải cách của mình.

Chính vì vậy, cấu trúc của bộ máy chính phủ mới sẽ quyết định đường lối màMyanmarsẽ đi theo trong tiến trình giải quyết những vấn đề tồn đọng từ lâu, cũng như nhịp độ của đất nước này khi theo đuổi nghị trình cải cách. Tuy nhiên, giới phân tích nhìn nhận rằng dù đã có các cải cách quan trọng trong vòng 5 năm qua, quốc gia Đông Nam Á này sẽ còn phải đi một chặng dường dài để có cải cách thực sự.

Bà Vicky Bowman, cựu Đại sứ Anh tạiMyanmar, hiện đang điều hành một tổ chức phi chính phủ ở Yangoon nhấn mạnh: “Nếu bạn nhìn vào bức tranh tổng thể, liệu quân đội có rời bỏ quyền lực vào ngày mai? Dĩ nhiên là không. Bất kỳ ai thực sự hiểu biết về các vấn đề lịch sử đều nhận thức được điều đó. Dù các cải cách đã diễn ra khá rầm rộ, nhưng những ai nghĩ rằng khả năng đó có thể nhanh chóng đạt được, chỉ là đang tự huyễn hoặc mình”.

Quân đội Myanmar đang nắm quyền bổ nhiệm vị trí ở các Bộ Nội vụ, Biên giới, Quốc phòng. Bộ Nội vụ hiện cũng quản lý Cục Hành chính công và toàn bộ hệ thống hành chính từ cấp làng trở lên. Sean Turnell, một chuyên gia vềMyanmartại Đại học Macquarie (Australia) nói: “Lực lượng được quân đội đang mạnh hơn bao giờ hết. Đó là một thực tế”.

Theo Ủy ban Bầu cử Myanma (MUEC), có hơn 10.500 quan sát viên bầu cử quốc tế và trong nước theo dõi cuộc bầu cử. MUEC đã cấp thẻ cho 470 nhà ngoại giao của 32 nước, 465 nhân viên của 6 tổ chức giám sát bầu cử quốc tế, 183 nhân viên của 9 tổ chức hỗ trợ bầu cử và 9.406 nhân viên của các tổ chức giám sát bầu cử trong nước. Ngoài ra, sẽ có hơn 290 nhà báo từ 45 cơ quan báo chí nước ngoài đến đưa tin về cuộc bầu cử này.

Người đại biểu nhân dân