Tuyên bố do Bộ Tài chính Mỹ đưa ra ngày 17/1 cho biết, theo lệnh trừng phạt trên, có 5 công dân và 6 công ty của Iran đóng tại Các tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất và Trung Quốc bị liệt vào bản “danh sách đen” của Mỹ vì đã có những hoạt động nhằm hỗ trợ chương trình phát triển tên lửa đạn đạo của Iran.
Quyền Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách vấn đề tình báo tài chính và khủng bố - ông Adam Szubin nêu rõ: “Chương trình tên lửa đạn đạo của Iran đã đặt ra một thách thức nghiêm trọng đối với an ninh khu vực cũng như thế giới và sẽ tiếp tục phải đối mặt với những biện pháp trừng phạt từ phía cộng đồng quốc tế”. Bên cạnh đó, quan chức này cũng cho biết thêm, những biện pháp trừng phạt mới được đưa ra dựa trên cam kết của chính phủ Mỹ trong việc “tiếp tục nhằm mục tiêu” vào những đối tượng hỗ trợ chương trình tên lửa đạn đạo của Iran. “Chúng tôi đã tuyên bố rõ ràng rằng, Mỹ sẽ trừng phạt một cách nghiêm khắc những hoạt động của Iran nằm ngoài khuôn khổ Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) – bao gồm những đối tượng liên quan tới các hoạt động hỗ trợ chủ nghĩa khủng bố, gây bất ổn trong khu vực, vi phạm nhân quyền và phát triển chương trình tên lửa đạn đạo của Iran” – ông Szubin khuyến cáo.
Ngày 11/10/2015, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) tuyên bố lần đầu tiên phóng thử thành công tên lửa đạn đạo dẫn đường Emad. Đây là mẫu tên lửa do Irantự phát triển và cho thấy bước tiến rõ rệt của nước này trong cải thiện độ chính xác của tên lửa. Tuy nhiên, diễn biến này lại châm ngòi cho một cuộc tranh cãi mới giữa Mỹ về Iran. Về phía chính quyền Washingtonchỉ trích vụ thử và cho rằng, thiết bị tên lửa mới của Irancó khả năng mang theo đầu đạn hạt nhân, đồng thời khuyến cáo sẽ đáp trả bằng các biện pháp siết chặt trừng phạt. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Iran Hossein Dehqan lại quả quyết rằng, tên lửa Emad do nước này chế tạo chỉ đơn thuần là một loại vũ khí thông thường.
Ngày 31/12/2015, Tổng thống Iran Hassan Rouhani tuyên bố nước Cộng hòa Hồi giáo này sẽ tiếp tục phát triển chương trình tên lửa đạn đạo nhằm đối phó trước các mối đe dọa trừng phạt mới từ Mỹ sau vụ thử tên lửa Emad. Trong bức thư gửi lên ông Dehqan, Tổng thống Rouhani tuyên bốIran có quyền tiếp tục theo đuổi các hoạt động phát triển tên lửa không có khả năng mang theo đầu đạn hạt nhân.
Cùng ngày 31/12/2015, báo chí Mỹ đưa tin Nhà Trắng đã hoãn kế hoạch áp đặt các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào chương trình tên lửa đạn đạo của Iran trước lo ngại rằng diễn biến này có thể phá vỡ thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Tehran. Tuy nhiên, lại có một số nguồn tin khác cho rằng ông Obama đã hoãn công bố các lệnh trừng phạt mới nhằm vào Iran trong vòng 2-3 tuần là để “tạo bầu không khí thuận lợi” cho vòng đàm phán về việc trao trả tự do cho hai tù nhân Mỹ đang bị giam giữ tại Iran.
Quyết định áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm vào chương trình phát triển tên lửa đạn đạo của Iran được Bộ Tài chính Mỹ đưa ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Barack Obama ký sắc lệnh gỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế chống Iran. Trước đó ít lâu, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) xác minh Iran đã thực hiện đầy đủ các cam kết trong JCPOA, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế gỡ bỏ lệnh trừng phạt kinh tế chống lại nước Cộng hòa Hồi giáo này. Trong cuộc họp tại Vienna (Áo), ngày 14/7/2015, Iran và nhóm P5+1 (gồm: Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) đã thông qua nội dung cuối cùng của JCPOA, theo đó quy định Iran hạn chế các hoạt động phát triển hạt nhân để đổi lấy lệnh gỡ bỏ trừng phạt kinh tế và cấm vận tài chính từ cộng đồng thế giới.
Việc Mỹ áp đặt lại lệnh trừng phạt chỉ sau một ngày thu hồi các lệnh trừng phạt kéo dài 20 năm qua liên quan tới chương trình hạt nhân của Iran được dự báo sẽ khiến chặng đường để Iran tái hòa nhập với nền kinh tế toàn cầu gặp nhiều chông gai. Quan trọng hơn cả là những lệnh trừng phạt mới sẽ khiến cho cơ hội để xác định ranh giới trong quan hệ Mỹ-Iran giữa thù địch hay bạn bè và đối tác trở nên mờ nhạt hơn cho dù đã phải trải qua nhiều biến động./.
ĐCSVN
