Binh chủng thứ 6 của Mỹ

Động thái trên được đưa ra 35 năm sau khi chính quyền Reagan mở rộng Chiến tranh Lạnh vào không gian với Sáng kiến phòng thủ chiến lược. Ông Trump cho biết: “Giữa những mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh quốc gia, sự vượt trội của Mỹ trong không gian là vô cùng quan trọng. Chúng ta đang dẫn đầu dẫu chưa đầy đủ. Tuy nhiên, trong thời gian ngắn nữa, chúng ta sẽ dẫn đầu toàn diện. Lực lượng không gian sẽ giúp Mỹ ngăn chặn những hành vi xâm lược và kiểm soát chủ quyền ở mức cao nhất”.

Thực tế, cuối tháng 8 vừa qua, Bộ Tư lệnh Không gian (Spacecom), đơn vị quân sự mới đã được ra mắt, chịu trách nhiệm về các hoạt động quốc phòng trong không gian, bao gồm cả cảnh báo tên lửa và vệ tinh. Đây là Bộ chỉ huy chiến đấu thứ 11 của Bộ Quốc phòng Mỹ, cùng với Bộ chỉ huy chiến lược, Bộ Tư lệnh tác chiến đặc biệt và các đơn vị khác phục vụ ở những khu vực địa lý cụ thể. Bộ Tư lệnh Không gian được thành lập theo chỉ thị của Tổng thống Donald Trump cuối năm 2018 nhằm kiểm soát các hoạt động quân sự của xứ sở cờ hoa trong không gian. Đến tháng 2 năm nay, Bộ Quốc phòng tiếp tục nhận được lệnh sẵn sàng thành lập lực lượng không gian mới.

Theo người đứng đầu Nhà Trắng, “Không gian là mặt trận chiến tranh mới trên thế giới”. Do vậy, lực lượng không gian ra đời với vai trò như một binh chủng thứ 6, bên cạnh bộ binh, không quân, hải quân, thủy quân lục chiến, cảnh sát biển. Đây cũng là binh chủng mới đầu tiên kể từ khi không quân Mỹ được thành lập năm 1947. Lực lượng không gian mới sẽ bao gồm 16.000 nhân sự, cả quân sự lẫn dân sự và nằm dưới sự chỉ huy của Tư lệnh không gian. Đó là Tướng Jay Raymond, người đang chỉ huy Spacecom. Theo Tướng Raymond, Mỹ hiện được coi là quốc gia có thế mạnh về lực lượng không gian trên thế giới với công nghệ và trang thiết bị tối tân. Do đó, “sự phát triển mới (thành lập lực lượng không gian) phù hợp với chiến lược quốc phòng quốc gia, một lực lượng có trụ sở tại Mỹ sẽ cạnh tranh, răn đe và đánh bại mọi âm mưu, bảo đảm an ninh quốc gia của chúng tôi”.

Với chi phí hoạt động lên tới 40 triệu USD trong năm đầu tiên, lực lượng không gian sẽ được nhận tài trợ từ ngân sách quân sự hàng năm của Mỹ trị giá 738 tỷ USD.

Leo thang căng thẳng trong không gian

Theo Reuters, sáng kiến thành lập lực lượng không gian của Mỹ phản ánh mối quan tâm ngày càng tăng giữa các nhà lãnh đạo quân sự nước này trước hoạt động không gian của cả Trung Quốc lẫn Nga. Nó cho thấy sự leo thang căng thẳng trong không gian mặc dù đã có sự tồn tại của Hiệp ước Không gian, được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua và có hiệu lực năm 1967. Theo Hiệp ước, không gian ngoài trái đất là sở hữu chung. Vì vậy, Hiệp ước  quy định quyền tự do thăm dò và sử dụng không gian ngoài hành tinh chỉ dành cho mục đích vì hòa bình, cũng như xác định các nguyên tắc không cho phép tuyên bố chủ quyền quốc gia ngoài không gian.

Đầu năm nay, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence tuyên bố, Mỹ cần chống lại việc sử dụng laser trên không và tên lửa chống vệ tinh. Trong khi đó, đầu tháng này, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nói với các chỉ huy quốc phòng của mình rằng, sự bành trướng của Mỹ trong không gian gây ra mối đe dọa cho lợi ích của Nga.

Thực tế, những tuyên bố của Tổng thống Donald Trump là kết quả của những việc mà Mỹ đã thực hiện gần đây, trong đó Cơ quan các dự án nghiên cứu tiên tiến về quốc phòng (DARPA) đóng vai trò chủ đạo. Thực tế, cơ quan trên đã và đang hợp tác với Boeing để sản xuất một loại máy bay không gian có thể tái sử dụng, được gọi là Phantom Express. Các nhà khoa học Mỹ cũng đang nghiên cứu công nghệ siêu thanh, phát triển tên lửa có khả năng bay với tốc độ gấp 5 lần âm thanh. Các chuyên gia Mỹ coi công nghệ là cuộc đua vũ trụ mới, cho rằng Nga và Trung Quốc cũng đã đầu tư rất nhiều vào công nghệ siêu thanh. Lo sợ sẽ bị bỏ lại phía sau, chính quyền Mỹ đương nhiệm đã ký hợp đồng trị giá 480 triệu USD với Lockheed Martin để phát triển một vũ khí siêu thanh tương tự. Theo Lầu Năm Góc, việc thành lập lực lượng không gian riêng biệt là nhu cầu tất yếu.

Tuy nhiên, nhiều người Mỹ tỏ ra hoài nghi về số tiền được chi cho chương trình nói trên như Thượng nghị sĩ bang Iowa Joni Ernst, vốn rất trung thành với đảng Cộng hòa. Bên cạnh đó, các chuyên gia như nhà thiên văn học tại Trung tâm Vật lý thiên văn Harvard Smithsonian, ông Jonathan McDowell, cũng đặt câu hỏi về việc thành lập của lực lượng không gian mới. Trao đổi với tờ Telegraph, ông cho biết, “rắc rối có ý nghĩa khác nhau đối với những con người khác nhau. Nhà Trắng có một tầm nhìn về lực lượng không gian, trong khi quân đội lại có cách nhìn khác”. Theo ông Jonathan McDowell, khi đã trở thành lực lượng chính thức, lực lượng không gian có thể sẽ tự coi mình là đối thủ cạnh tranh với không quân và muốn có ngân sách tương đương. Điều này có thể gây ra sự lãng phí ngân sách không cần thiết.

daibieunhandan.vn