Làn sóng bạo lực gia tăng
Liên tiếp những ngày qua, các cuộc đụng độ bạo lực đã nổ ra trên khắp Bờ Tây và Jerusalem giữa người Palestine và lực lượng an ninh Israel. Cảnh sát Israel đã tiến hành hàng loạt chiến dịch bắt giữ sau khi xảy ra hai vụ tấn công tại thành cổJerusalemlàm 2 người Israel thiệt mạng. Trong khi đó, người dânPalestinetiếp tục tiến hành biểu tình phản đối lệnh cấm người Palestine hành lễ tại khu vực thành cổ. Nhiều cuộc đối đầu khác cũng diễn ra giữa người Palestine và binh lính Israel tại trại tị nạn Jenin, phía Bắc Ramallah và gần trại tị nạn Jalazun, phía Đông Bắc Surda cũng như tại khu vực Hebron. Người biểu tình Palestine ném bom xăng và thiết bị nổ tự chế, trong khi binh sĩ Israel dùng hơi cay, lựu đạn khói và đạn thật để giải tán đám đông người Palestine. Quân đội Israel đã thiết lập nhiều trạm kiểm soát tạm thời trên các tuyến đường khắp Bờ Tây. Một số tuyến đường bị phong tỏa do người biểu tình của cả hai bên tụ tập và các cuộc đụng độ giữa người Palestine với binh lính Israel.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 4.10 thông báo một loạt biện pháp trừng phạt nhằm chặn đứng làn sóng bạo lực đang dâng cao tại vùng đất thiêngJerusalem. Theo đó, các cơ quan an ninh Israel được lệnh đẩy nhanh tiến trình “phá nhà của những kẻ khủng bố”, mở rộng việc bắt giữ hành chính đối với những kẻ gây bạo động và cấm các đối tượng tham gia kích động ra vào khu vực thành cổ Jerusalem và Núi Đền. Đây là lần đầu tiên kể từ khi chiếm đóng thành phố này trong Chiến tranh Trung Đông 1967, Israel có hành động tương tự. Ông Netanyahu còn nhấn mạnh rằng “Israelđang trong cuộc chiến đến cùng chống chủ nghĩa khủng bốPalestine”. Trong khi đó, giới lãnh đạo an ninhIsraelđang cân nhắc khả năng tăng cường sự hiện diện của cảnh sát và binh sĩ tạiJerusalemvà khu Bờ Tây. Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và Đối ngoại thuộc Quốc hội Israel, ông Tzachi Hanegbi, cho biết Israel đã có một “danh sách dài” các biện pháp nhằm dập tắt ngọn lửa bạo lực.
Khởi nghĩa quy mô hay hành động tự phát?
Bạo lực leo thang khiến nhiều người lo ngại rằng Israel có thể đối mặt với một cuộc khởi nghĩa mới của người Palestine, vốn nhen nhóm một phần từ những căng thẳng liên quan tới khu vực tranh chấp Núi Đền, địa điểm linh thiêng đối với cả người Do Thái và Hồi giáo, đồng thời cũng là một trong những vấn đề nổi cộm chi phối cuộc xung đột Israel - Palestine nhiều thập kỷ qua. Tuần trước, chính quyền Palestine đã lên án “sự leo thang chính trị và an ninh của Israel” tại Bờ Tây và Jerusalem, đồng thời đề nghị cộng đồng quốc tế và Liên Hợp Quốc can thiệp chống lại những hành động vừa qua của Israel, trong đó có việc giết hại người Palestine tại Jerusalem.
Trong bài phát biểu tại Đại hội đồng LHQ mới đây, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã gây chấn động khi tuyên bố Palestine không muốn tiếp tục bị ràng buộc bởi Hiệp ước Oslo và các thỏa thuận an ninh cũng như kinh tế đi kèm với Israel. Bình luận này được cho là có thể thay đổi cục diện quan hệ Palestine-Israel. Tuy vậy, việc ông Abbas không đưa ra thêm chi tiết về lộ trình cũng như những dự định tương lai cụ thể khiến giới quan sát cho rằng thực tế khó thay đổi ở thời điểm hiện tại và ông Abbas cũng không thực sự muốn đối đầu toàn diện với Israel. Giới lãnh đạoIsraelcoi tuyên bố của nhà lãnh đạo Palestinel à một sự khiêu khích.
Các vụ xung đột bạo lực gần đây ở Bờ Tây và Jerusalem diễn ra trong bối cảnh nhiều người Palestine cảm thấy thất vọng và không còn tin tưởng vào tương lai Palestine được công nhận với tư cách một Nhà nước độc lập thông qua đàm phán với phía Israel. Các nhà bình luận Israel đã nêu quan ngại về nguy cơ bùng phát một “Intifada thứ ba”, mặc dù Tổng thống Palestine Abbas đã nỗ lực tìm cách ngăn bạo lực bất chấp mối bất hòa ngày càng nghiêm trọng giữa ông và Thủ tướng Israel Netanyahu.
Tuy nhiên, nhà phân tích chính trị người Palestine, Hani al-Masri cho rằng những gì đang diễn ra không phải là tín hiệu của một cuộc khởi nghĩa mới của người Palestine. Cuộc khởi nghĩa Intifada nếu muốn lặp lại cần phải có người lãnh đạo một cách quy mô, trong khi giới chức chính trị Palestine chắc chắn không muốn tái diễn điều này. Đồng tình với ý kiến trên, nhiều nhà phân tích cho rằng, đây không phải là một cuộc khởi nghĩa kiểu Intifada mà là sự tiếp diễn của “làn sóng khủng bố” nhằm vào Israel. Chính quyền Tel Aviv tuyên bố sẽ mạnh tay với những kẻ tấn công, song trong bối cảnh căng thẳng hiện nay, phản ứng quá cứng rắn có thể khiến bạo lực càng leo thang.
Người đại biểu nhân dân
