Những tín hiệu lạc quan

Trong cuộc họp cuối tuần trước, OPEC lạc quan khẳng định rằng cuộc khủng hoảng kéo dài hai năm qua khiến giá dầu tụt dốc và gây ra những rạn nứt nghiêm trọng trong nội bộ tổ chức này hiện đã kết thúc. OPEC cho biết kể từ tháng 12.2015, “giá dầu thô đã tăng hơn 80%, cung và cầu đang dần hồi phục và lượng dầu dự trữ trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã cho thấy những dấu hiệu ổn định”.

Theo chuyên gia Helima Croft thuộc ngân hàng đầu tư RBC Capital Markets, không khí tại cuộc họp định kỳ này “lạc quan hơn rất nhiều” so với cuộc họp đầy căng thẳng hồi tháng 12 vừa qua. Ông cho biết Bộ trưởng Năng lượng Ảrập Xêút Khaled al-Falih, người vừa được Thái tử Mohammed bin Salman bổ nhiệm, đã tới tham dự cuộc họp với những động thái giảng hòa để thu hút sự ủng hộ của các thành viên. Nỗ lực này được củng cố với thực tế là chiến lược của OPEC doRiyadhchỉ đạo, theo đó tiếp tục bơm nhiều dầu vào thị trường nhằm duy trì thị phần và gây áp lực lên các đối thủ, vẫn đang tiến triển. Với việc hàng chục nhà xuất khẩu khí đá phiến bị vỡ nợ, sản lượng của các quốc gia không thuộc OPEC được dự báo sẽ giảm và giá dầu sẽ được khôi phục lên mức 50 USD/thùng, mức cao nhất trong 6 tháng qua, so với 25 USD/thùng hồi tháng 1.2016.

Bên cạnh đó, cuộc họp vừa qua tại Vienna, Áo cũng chứng kiến những động thái giảng hòa của hai đối thủ trong khu vực là Ảrập Xêút và Iran, quốc gia đang tăng cường sản lượng sau khi được dỡ bỏ lệnh cấm vấn nhờ thỏa thuận hạt nhân vừa đạt được trong năm nay. Ảrập Xêút đã thể hiện rõ rằng họ không có ý định bơm thêm dầu vào thị trường với mức giá thấp hơn nhằm gây tổn hại kinh tế cho Iran, và điều đó báo hiệu rằng sẽ không có một cuộc “cắn xé lẫn nhau” trong nội bộ tổ chức này. Bộ trưởng Dầu mỏ Iran Bijan Zanganeh đánh giá hiện không có dấu hiệu nào cho thấy các thành viên có thể sẽ “làm điều gì đó chống đối nhau, khiến thị trường bất ổn”: “Tôi tin rằng đây là thời điểm rất tốt để các thành viên OPEC đoàn kết với nhau”. Không khí tích cực này cũng giúp OPEC cuối cùng có thể bổ nhiệm được một Tổng Thư ký mới. Ông Mohammed Barkindo, người Nigeria, sẽ lên thay thế cựu Tổng Thư ký Abdullah el-Badri của Libya, người đã giữ chức vụ này trong nhiều năm khi mà các thành viên OPEC không thể nhất trí về người kế nhiệm ông.

Bất đồng khó hóa giải

Tuy vậy, tổ chức gồm 13 quốc gia (và sẽ sớm trở thành 14 quốc gia với sự gia nhập của Gabon kể từ ngày 1.7 tới), đã không thể nhất trí về mức trần của hạn ngạch sản lượng chung. Đây tiếp tục là dấu hiệu cho thấy đằng sau không khí lạc quan, OPEC vẫn chưa xóa bỏ được tình trạng rạn nứt và chia rẽ.

Tại cuộc họp, OPEC đã thảo luận đề xuất của Ảrập Xêút về việc thực thi chính sách hạn ngạch chung để vực dậy giá dầu. Theo đó, hạn ngạch sản lượng chung của OPEC sẽ được duy trì ở mức trần từ 31,8 - 32,5 triệu thùng/ngày, giảm so với mức sản lượng 32,77 triệu thùng/ngày hiện nay. Tuy nhiên, hầu hết các thành viên, nhất làIran, đã không nhất trí với sáng kiến của Ảrập Xêút.

Về vấn đề này, Jason Schenker, Chủ tịch của hãng nghiên cứu thị trường Presitge Economics, cho rằng việc không thể đạt được một hạn ngạch trần chung sẽ “đặt ra câu hỏi về năng lực của OPEC trong việc điều phối sản lượng thị trường”. Trong khi Daniel Yergin, tác giả cuốn sách Dầu mỏ, Tiền bạc & Quyền lực nhận định, OPEC đang để mất quyền lực kinh tế vì không thể vượt qua những chia rẽ nội bộ và ngăn chặn cuộc khủng hoảng trên thị trường dầu mỏ.   

Theo ông Yergin, thời kỳ OPEC có quyền lực định giá dầu mỏ và tác động mạnh đến nền kinh tế thế giới sắp kết thúc. Cuộc khủng hoảng trên thị trường dầu mỏ đã chỉ ra rằng OPEC không thể hoạt động như một mặt trận thống nhất. Ảrập Xêút vàIrantiếp tục là những thành viên chi phối tổ chức và cuộc chiến dầu mỏ giữa hai người chơi này đe dọa làm mất cân bằng hơn nữa thị trường dầu mỏ. Hiện Ảrập Xêút tuyên bố sẽ không đơn phương giảm sản lượng.Iranvừa được dỡ bỏ lệnh trừng phạt nên cũng tranh thủ gia tăng sản lượng và xuất khẩu dầu thô sang châu Âu. Chỉ riêng lý doIrankhông chịu cắt giảm sản lượng cũng đã là rào cản vô cùng lớn bởi ngay cả khi, tất cả các quốc gia đều cắt giảm sản lượng, một mìnhIrancũng có thể bơm nhiều dầu giá rẻ ra thị trường.

Đại biểu nhân dân