Sứ mệnh thuyết phục
Đây là buổi diễn thuyết quan trọng đầu tiên của ông Blair trước công chúng kể từ sau cuộc trưng cầu dân ý tại Anh vào tháng 6 năm ngoái. Ông nói: “Mọi người đã bỏ phiếu nhưng không thực sự hiểu về Brexit. Một khi đã hiểu rõ, họ có quyền thay đổi quyết định. Sứ mệnh của chúng ta là thuyết phục họ thay đổi”. Trong bài phát biểu của mình, ông Blair kêu gọi những người đã bỏ phiếu phản đối việc Anh rời khỏi EU, cùng nhau “đứng dậy” để “bảo vệ những gì mà chúng ta tin tưởng”. Theo ông, nguyện vọng ra đi của người dân được đưa ra là do thiếu thông tin và “lịch sử sẽ phán quyết các chính khách nếu như họ để Brexit xảy ra mà không cố gắng tìm cách thay đổi suy nghĩ của cử tri”.
Buổi diễn thuyết của cựu Thủ tướng Blair được tổ chức chỉ vài ngày trước khi Thượng viện Anh bắt đầu thảo luận các quy chế liên quan tới Brexit. Nếu được thông qua, quy chế này sẽ trao quyền cho Thủ tướng đương nhiệm Theresa May chính thức bắt đầu tiến trình đưa Anh rời khỏi EU trong thời hạn 2 năm. Theo BBC, bà May muốn khởi động các cuộc đàm phán chính thức cho tiến trình Brexit vào cuối tháng 3 tới và đề xuất của nữ lãnh đạo đã nhận được sự ủng hộ từ các nghị sĩ tại Hạ viện Anh vào tuần trước.
Thực tế, cựu Thủ tướng Blair trước đây đã từng kêu gọi người dân Anh nên được trao thêm một cơ hội để lên tiếng về Brexit sau một thời gian cân nhắc kỹ lưỡng. Theo ông, cần phải có một cách nào đó, “thông qua Quốc hội, bầu cử hay một cuộc trưng cầu dân ý khác” để mọi người có thể bày tỏ quan điểm của mình. Tuy nhiên, Thủ tướng May đã bác bỏ đề nghị đó, cho rằng ý kiến của đa số người dân trong cuộc trưng cầu dân ý đầu tiên nên được tôn trọng.
Năm ngoái, dưới sức ép ngày càng tăng của đảng Độc lập Vương quốc Anh (UKIP), Thủ tướng Anh lúc bấy giờ là ông Davis Cameron đã đồng ý tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về việc rời khỏi EU. Và kết quả là 52% tỏ ý muốn ra đi so với 48% mong ở lại. Mặc dù có tới 75% nghị sĩ đã phản đối “ly hôn” trước cuộc trưng cầu nhưng những quan ngại trong việc duy trì tiến trình dân chủ đã khiến phần lớn nghị sĩ công khai ủng hộ Brexit kể từ đó.
“Dù đúng hay sai, người dân đã nói lên tiếng nói của mình và nhiều nghị sĩ cảm thấy rằng nếu như họ lờ đi nguyện vọng này, chắc chắn sẽ có một sự phản kháng dữ dội nổi lên”, Giáo sư Philip Cowley, một nhà nghiên cứu chính trị tại Trường Đại học Queen Mary ở London đã chia sẻ như vậy với tờ The Monitor hồi đầu tháng.
Kế hoạch khó thành
Theo các nhà quan sát, kế hoạch và chiến dịch của ông Blair vừa phát động có nhiều điểm khó thành công. Trước hết, việc có quá ít dữ liệu về tác động của Brexit lên nước Anh. Hậu quả tàn khốc về kinh tế chưa được thể hiện rõ ràng mặc dù lạm phát đang tăng lên do đồng bảng giảm giá trị. Chính vì thế, một số người có thể phê phán những nỗ lực của cựu Thủ tướng chẳng khác nào là “bảo người Anh không biết gì” khi đi bỏ phiếu.
Hơn nữa, việc ông Blair là gương mặt lãnh đạo chiến dịch cũng chứa đựng nhiều rủi ro. Mặc dù là một trong những chính khách thành công nhất trong hai thập kỷ qua (từng chiến thắng trong 3 cuộc bầu cử), hình ảnh của ông vẫn bị tổn hại do nhiều người không mấy ưa quan điểm từng ủng hộ cuộc chiến tranh Iraq và các hoạt động kinh doanh của chính khách này kể từ khi rời căn nhà số 10 Phố Downing.
Giả sử chiến dịch có thể thành công khi nhận được sự ủng hộ rộng rãi của công chúng đi nữa thì việc tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý lần hai là rất khó. Cuộc thăm dò do Viện The Mile End của Trường Đại học Queen Mary ở London và Viện The Ukina Changing Europeđã cho thấy, chỉ có 13% nghị sĩ ủng hộ việc hỏi ý kiến người dân để thông qua quyết định cuối cùng.
Tuy nhiên, các nghị sĩ có quyền bỏ phiếu ở thỏa thuận cuối cùng. Theo Independent, một bản tập hợp ý kiến công chúng có giá trị pháp lý đã được trình lên Thượng viện hôm thứ 6 tuần qua. Nếu các thượng nghị sĩ biết được nguyện vọng của cử tri đã thay đổi, rất có thể họ sẽ bác bỏ dự luật mà Hạ viện đã “gật đầu”, cho phép bà May kích hoạt quá trình đàm phán với EU.
Đại biểu nhân dân
