Chỉ trong vòng hai tuần, Công ty Vitality Air của Canada đã bán hết veo 500 bình không khí lấy từ một khu nghỉ dưỡng trượt tuyết trên núi Rocky ở Canada cho người Trung Quốc. Mỗi bình không khí giá từ 14 đến 20 USD tùy kích thước. Ông Harrison Wang, Giám đốc hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc cho biết công ty đang nhận được rất nhiều đơn hàng đặt trước cho đợt hàng sắp tới và con số sắp lên tới 1.000.
Mới đây, một nhà hàng Trung Quốc cũng gây xôn xao khi trong hóa đơn tính tiền có thêm cả phí lọc không khí. Nhà hàng đó ở thị xã Trương Gia Cảng, thành phố Tô Châu, tỉnh Giang Tô, miền Đông Trung Quốc. Trong mỗi hóa đơn, nhà hàng này tính thêm 1 nhân dân tệ/thực khách cho cái gọi là “phí không khí sạch”. Một quan chức ở Trương Gia Cảng nói rằng không khí là tài nguyên thiên nhiên cần thiết cho sự tồn tại của con người và nhà hàng phải có nghĩa vụ đảm bảo môi trường sạch sẽ, trong đó có không khí. Nhà hàng này đã được cho thời gian 7 ngày để rút lại loại phí trên.
Chuyện bán không khí ở Trung Quốc không phải là chuyện lạ trong những năm gần đây. Trước đó, năm 2014, báo chí rộ lên với chuyện một nghệ sĩ ở Bắc Kinh là Liang Kegang đã mang theo về một bình không khí sạch ởProvence(Pháp) sau khi đi nghỉ ở đây. Một cuộc bán đấu giá bình không khí với sự tham gia của gần 100 nhà sưu tập và nghệ sĩ đã được tổ chức và thật kinh ngạc khi bình không khí sạch đó được mua với giá… 860 USD. Nghệ sĩ này cho biết tổ chức đấu giá để nêu bật vấn đề không khí ô nhiễm và sự bất mãn của người dân.
Trước đó vào năm 2013, một doanh nhân tên Chen Guangbiao đã hốt bạc khi kinh doanh mặt hàng lon không khí sạch với giá rẻ hơn nhiều so với bình không khí 860 USD nói trên. Chỉ với 80 xu, bạn có thể mua một lon không khí trông như một lon soda mà không khí trong đó lấy từ khu vực trong lành ở Trung Quốc như Tân Cương hay Đài Loan. Trong vòng 10 ngày, 10 triệu lon đã được bán sạch, đặc biệt là trong những ngày mức báo động ô nhiễm lên cao kỷ lục. Ông Chen nói: “Tôi muốn nói với các lãnh đạo tỉnh, thành phố và các công ty lớn: Đừng chỉ theo đuổi tăng trưởng GDP, đừng theo đuổi lợi nhuận lớn nhất với cái giá mà con cháu chúng ta phải trả, với cái giá phải hy sinh môi trường sinh thái”.
Cái giá của tăng trưởng nóng?
Trong khi không khí được coi là điều mặc nhiên mà con người ai cũng có quyền hít thở, thì ở Trung Quốc hiện nay, nó dần trở thành mặt hàng có người mua người bán.
Tình trạng ô nhiễm không khí mức kỷ lục đã khiến giới truyền thông và cư dân mạng đồng loạt kêu gọi xem xét nghiêm túc liệu Trung Quốc đã đánh đổi quá nhiều để có được tăng trưởng kinh tế. Trong một bài xã luận, tờ China Daily cho rằng: “Nhiệm vụ khẩn cấp của Trung Quốc là xem xét làm sao để quá trình đô thị hóa có thể tiếp tục mà không phải đánh đổi chất lượng sống bằng một môi trường sống ngày càng tệ đi”.
Trong lần báo động đỏ ngày 18.12 vừa qua, Bắc Kinh đã phải yêu cầu 2.100 nhà máy thuộc vùng trung tâm và ngoại ô thành phố tạm ngừng hoặc cắt giảm sản xuất để đối phó với tình trạng ô nhiễm khói bụi. Việc thực thi các yêu cầu này sẽ được kiểm soát rất chặt chẽ và chính quyền thành phố Bắc Kinh sẽ cử thanh tra đến từng nhà máy mỗi ngày. Trước đó, Bộ Bảo vệ Môi trường Trung Quốc đã hối thúc các thành phố nhất quán trong kế hoạch khẩn về không khí và thực thi thống nhất các kế hoạch này. Tuy nhiên, lời kêu gọi vẫn chỉ là kêu gọi khi các lãnh đạo địa phương nhìn chung ai cũng muốn duy trì tăng trưởng kinh tế trên mọi thứ và muốn bảo vệ hoạt động của các nhà máy trong phạm vi quản lý của mình cho dù các nhà máy này có gây ô nhiễm tới đâu đi chăng nữa. Ví dụ ở tỉnh Hà Bắc, ngành sản xuất thép vẫn là một ngành trụ cột nên cho dù có luật bảo vệ môi trường yêu cầu các tỉnh thành bêu tên công ty, nhà máy gây ô nhiễm, giới chức địa phương ở tỉnh cũng phớt lờ.
Trong bối cảnh ô nhiễm ngày càng trầm trọng, nếu Trung Quốc không có chiến lược phối hợp để giải quyết vấn nạn này mà vẫn chỉ ưu tiên tăng trưởng bằng mọi giá thì người dân không chỉ phải trả giá cho không khí để thở mà còn phải trả nhiều các giá khác đắt hơn nhiều.
Lệnh báo động đỏ vì ô nhiễm bụi khí độc hay bụi siêu mịn (còn gọi là “siêu bụi”) được đưa ra ngày 18.12 bởi nhà cầm quyền Bắc Kinh. Theo cảnh báo, thành phố bị bao phủ trong khói bụi ô nhiễm nặng nề từ ngày 19 - 22.12. Tại Bắc Kinh và các vùng lân cận, tầm nhìn giảm xuống mức dưới 1km. Ở một số nơi, mật độ hạt bụi siêu mịn PM2.5 (có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet - tức nhỏ hơn một sợi tóc và dễ dàng lọt vào cơ thể con người) sẽ ở mức 500 microgram/m3, cao gấp 20 lần so với mức độ cho phép của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Cảnh báo đỏ là mức cao nhất trong thang cảnh báo ô nhiễm không khí và khói bụi gồm 4 bậc. Hệ thống cảnh báo bốn cấp đó đã được thiết lập khoảng hai năm trước đây, nhưng đây là lần đầu tiên báo động đỏ được áp dụng
Đại biểu nhân dân
