Kết quả có thể đoán trước
Trước đó, giới quan sát từng nhận định, khả năng Tổng thống Donald Trump bị kết tội khó xảy ra khi đảng Cộng hòa đang chiếm đa số tại Thượng viện. Theo luật, ông chỉ bị phế truất nếu 2/3 trong số 100 Thượng nghị sĩ Mỹ bỏ phiếu đồng ý với các cáo buộc lạm quyền và cản trở Quốc hội.
Thực tế đã chứng minh nhận định này đúng khi Tổng thống Trump thoát khỏi cả hai cáo buộc. Cụ thể, ông được tuyên bố vô tội trong điều khoản luận tội đầu tiên về cáo buộc lạm quyền, với 52 phiếu chống và 48 phiếu ủng hộ. Đáng chú ý, ở điều khoản này, Thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa là Mitt Romney đã bỏ phiếu ủng hộ. Ông Romney, ứng viên Tổng thống phe Cộng hòa năm 2012, là người từng chỉ trích ông Trump kịch liệt trong giai đoạn tranh cử năm 2016. Trong khi đó, tỷ lệ bỏ phiếu đối với điều khoản luận tội thứ hai về cản trở Quốc hội là 53 phiếu chống và 47 phiếu ủng hộ. Tuy nhiên, ông Mitt Romney đã bỏ phiếu chống điều khoản luận tội này.
Cuộc bỏ phiếu của Thượng viện đã chấm dứt quá trình luận tội kéo dài 4 tháng khi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tuyên bố tiến hành cuộc điều tra Tổng thống với cáo buộc từ chối viện trợ an ninh nhằm buộc Ukraine điều tra cựu Phó Tổng thống Joe Biden và con trai Hunter Biden. Động thái trên được cho là hành động có mục đích cá nhân của ông Trump vì ông Joe Biden cũng tham gia tranh cử Tổng thống vào tháng 11 tới. Bên cạnh đó, ông Trump còn bị cáo buộc cản trở Quốc hội vì ngăn chặn những hồ sơ và tài liệu mà Hạ viện phát hiện ra.
Như vậy, Tổng thống đương nhiệm đã vượt qua thời kỳ sóng gió nhất cho tới thời điểm hiện tại trong nhiệm kỳ của mình, từ đó có thể toàn tâm, toàn ý dồn sức để chạy đua tái đắc cử. Ông là vị Tổng thống thứ 3 trong lịch sử Mỹ bị luận tội và đều thoát tội. Trước đó, Tổng thống Bill Clinton trong giai đoạn 1998 - 1999 và Tổng thống Andrew Johnson vào năm 1868.
Ngay sau khi Thượng viện Mỹ bỏ phiếu “tha bổng”, lãnh đạo hai phe Cộng hòa và Dân chủ tại Thượng viện đã có những phản ứng đầu tiên. Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mỹ Mitch McConnell cho rằng, nỗ lực của đảng Dân chủ hòng luận tội và hạ bệ Tổng thống Donald Trump là “sai lầm chính trị lớn”. Thậm chí, ông Trump gọi hành động luận tội là nỗ lực “đảo chính” nhằm quay ngược lại chiến thắng năm 2016 của ông. Vì vậy, sau khi “trắng án”, Tổng thống đã có bài phát biểu công khai về chiến thắng của nước Mỹ trước âm mưu luận tội được ví như “cuộc đi săn phù thủy dựa trên một loạt lời nói dối”.
Ngược lại, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mỹ Charles Schumer nhấn mạnh, việc Thượng viện Mỹ tuyên Tổng thống Donald Trump vô tội là “gần như vô giá trị” vì phe Cộng hòa từ chối sự có mặt của các nhân chứng tại phiên luận tội. Đảng Con lừa chỉ trích, đây là hành vi “giả mạo và che giấu”. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã ra thông cáo lên án các Thượng nghị sĩ Cộng hòa, đồng thời tái khẳng định, ông Trump sẽ “mãi mãi” là người bị luận tội trong lịch sử. Trong khi đó, Hạ nghị sĩ bang California Gil Cisneros của đảng Dân chủ nhận xét: “Họ đã bảo vệ Tổng thống hơn là tìm ra sự thật”.
Thực ra, theo nhiều nhà quan sát, không hẳn là đảng Dân chủ không lường trước được khả năng thoát tội của ông Trump, nhưng họ vẫn quyết tâm theo đuổi điều tra đến cùng với hy vọng những sự thật bị phơi bày trong quá trình luận tội sẽ giúp cử tri cân nhắc khi bầu chọn vị Tổng thống tiếp theo cho xứ sở cờ hoa.
Cử tri - người ra phán quyết thực sự
Trên Twitter cá nhân, để ăn mừng chiến thắng tại Thượng viện, ông Trump đã đăng tải một video về chiến dịch tranh cử năm 2024 kết thúc bằng dòng chữ “Trump 4EVA” (viết tắt của “Trump mãi mãi”). Trên thực tế, Hiến pháp Mỹ chỉ cho phép mỗi Tổng thống được đảm nhiệm không quá 2 nhiệm kỳ. Vì vậy, hành động của ông Trump được cho là để “cười nhạo” đảng Cộng hòa trước những nỗ lực thất bại của họ.
Thực tế hiện nay cho thấy, tỷ lệ ủng hộ ông chủ Nhà Trắng đương nhiệm khá ổn định kể từ khi bắt đầu nhậm chức và ngay cả trong quá trình luận tội. Mới đây nhất, cuộc khảo sát ý kiến công chúng do Reuter/Ipsos thực hiện ngày 3 - 4.2 vừa qua cho thấy, có tới 42 % người trưởng thành Mỹ tán thành những gì Tổng thống đã thể hiện trong khi 54% không tán thành. Kết quả này chỉ giảm rất nhẹ so với hồi tháng 9 khi cuộc điều tra luận tội được khởi xướng. Lúc đó, tỷ lệ ủng hộ Tổng thống đạt 43% và không ủng hộ là 53%. Một cuộc thăm dò khác được Gallup công bố ngày 4.2 cũng cho thấy, Tổng thống Trump đạt được tỷ lệ ủng hộ 49% - mức tín nhiệm cao nhất của ông trong các cuộc khảo sát kể từ khi nhậm chức. Có vẻ như, những cử tri ủng hộ, đặc biệt người da trắng, nông dân, các tín đồ Cơ đốc và Công giáo bảo thủ vẫn sát cánh bên ông ngay từ đầu cho tới nay.
Điều này đặt nền móng rất vững chắc, tạo lợi thế không nhỏ cho ông trong cuộc đua bầu cử vào tháng 11 tới. Hiện Tổng thống Trump không phải đối mặt với thách thức nào đe dọa vị trí ứng viên đại diện cho đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử năm nay và ông dự kiến ra ứng cử tại cuộc họp đảng Cộng hòa vào tháng 8 tới. Trong Thông điệp Liên bang vừa qua, ông hé lộ chiến dịch tái tranh cử của mình sẽ tập trung vào đổi mới, tạo sức mạnh cho kinh tế Mỹ và chính sách nhập cư cứng rắn. Vì vậy, chứng khoán Mỹ dồn dập tăng lên đỉnh lịch sử mới, trong khi châu Á khởi sắc ngay sau khi Tổng thống Mỹ được tuyên bố trắng án cả 2 tội. Thị trường tài chính diễn biến tích cực cho dù dịch nCoV khởi nguồn từ Trung Quốc vẫn lan rộng.
Trong khi đó, đảng Dân chủ vốn phải đối mặt với nhiều thất bại có thể lại tiếp tục nhận cảnh báo về thách thức mới. Hôm 2.2, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Joni Ernst cảnh báo đảng Cộng hòa có thể sẽ tiến hành luận tội cựu Phó Tổng thống Joe Biden - ứng cử viên tiềm năng của phái Con lừa - nếu ông này đắc cử Tổng thống năm 2020. Phe Con voi cáo buộc, ông Biden có nhiệm vụ giám sát tham nhũng ở Ukraine, nhưng đã bỏ qua cho Công ty Năng lượng Burisma, nơi con trai ông Hunter Biden là một thành viên trong Hội đồng quản trị.
Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ hơn một chút, chiến thắng của ông Trump tại Thượng viện vừa qua khá kỳ lạ. Bởi tỷ lệ ủng hộ ông tại thời điểm này trong nhiệm kỳ thấp hơn các Tổng thống tiền nhiệm như Barack Obama, George W. Bush, Bill Clinton, George H.W. Bush, hay Jimmy Carter ở cùng thời điểm. Đây là điểm thực sự rất đáng chú ý khi mà xứ sở cờ hoa đang tận hưởng một nền kinh tế mạnh và an toàn.
Vì vậy, theo nhiều người, câu chuyện luận tội dường như chỉ mới khép lại chứ chưa hoàn toàn kết thúc. Mặc dù như đã nói ở trên, số ủng hộ Tổng thống Trump khá ổn định kể từ ngày ông vào Nhà Trắng cho đến nay, nhưng những cử tri độc lập rất có thể sẽ là những nhân tố quyết định kết quả bầu cử cuối cùng.
daibieunhandan.vn