Nguy cơ IS tràn sang biên giới

Theo các chuyên gia phân tích, vụ tấn công Trung tâm văn hóa Amara ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ và Syria mang màu sắc một lời tuyên chiến của IS với lực lượng người Kurd tại Thổ Nhĩ Kỳ. Nó cho thấy tính dễ bị tổn thương của Ankara trong cuộc nội chiến ở nước láng giềng Syria. Các nạn nhân chủ yếu là thanh niên người Kurd, những người đang chuẩn bị thực hiện chuyến cứu trợ đặc biệt tới thị trấn Kobane ởSyria. Thị trấn giáp biên này là biểu tượng cho sự kháng cự kiên cường của lực lượng Kurd trước các tay súng IS. Đánh bật phiến quân IS khỏi đây hồi đầu năm, lực lượng người Kurd ởSyriađã từng bước giành lại các khu vực bị IS chiếm đóng ở miền BắcSyriavới sự hỗ trợ của không quân Mỹ và đồng minh. 

Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã nhanh chóng đổ lỗi IS là chủ mưu vụ đánh bom - lần đầu tiên trực tiếp cáo buộc tổ chức này thực hiện một hành vi khủng bố trên lãnh thổ nước này.Ankaratuyên bố cuộc tấn công này nhằm vào các lợi ích quốc gia của họ.

Nhà phân tích Charles Liste đến từ Trung tâm Brookings Doha nhận định, ngay cả khi IS chưa lên tiếng về vụ khủng bố, lực lượng này vẫn là nghi can số một. Từ phương thức tấn công tới mục tiêu tấn công và các động cơ chính trị đằng sau đều mang dấu ấn của IS. Trong khi đó, chuyên gia Aaron Stein đến từ Hội đồng Đại Tây Dương nhận định cuộc tấn công là tín hiệu về cuộc chiến giữa người Kurd và IS đã tràn sang Thổ Nhĩ Kỳ. Thêm một điểm nữa đáng lưu ý là các vụ tấn công này xảy ra sau chiến dịch của lực lượng an ninh Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ hàng chục tay súng IS và những đối tượng hậu thuẫn chúng trên phạm vi toàn quốc.

Tính toán sai lầm

Cho đến nay, mục đích chính của Ankara là lật đổ Chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad và kiềm chế cộng đồng người Kurd ở Syria, ngăn chặn tộc người này thành lập nhà nước độc lập ở sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Với quan điểm trên, lâu nay Ankara duy trì quan hệ căng thẳng với người Kurd tại Syria, cáo buộc lực lượng này móc nối với người Kurd tại Thổ Nhĩ Kỳ, cụ thể là đảng Lao động người Kurd (PKK). Hơn nữa, Thổ Nhĩ Kỳ rất hờ hững trong việc hợp tác với liên quân chống IS do Mỹ đứng đầu.

Thực tế, sau khi chứng kiến những thắng lợi của lực lượng người Kurd ở Syria trong cuộc chiến chống lại IS, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã không dưới một lần đề cập tới khả năng đưa quân vào Syria để ngăn chặn lực lượng người Kurd. Ý tưởng này không được Mỹ và phương Tây nói chung hưởng ứng vì hiện liên minh quốc tế dựa phần lớn vào lực lượng người Kurd tạiSyriatrong các chiến dịch chống IS trên bộ. Sự can dự bộ binh của Ankara không được chào đón vì mục đích sâu sa của Thổ Nhĩ Kỳ là khoanh vùng người Kurd tại Syria, hạn chế tác động domino tới người Kurd tại Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara luôn lo ngại nguy cơ thành lập một nhà nước tự trị của người Kurd trên lãnh thổ Syria sẽ là động lực cho khoảng 14 triệu người Kurd tại Thổ Nhĩ Kỳ nổi dậy.

Theo các chuyên gia, trong cuộc xung đột hiện nay ở Syria, Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện một chính sách “đi từ sai lầm này đến sai lầm khác”. Nhà cầm quyền Ankara đã sai lầm trong việc đánh giá ban đầu khi ngay từ năm 2011, thời điểm bắt đầu xảy ra “vấn đề Syria”, họ đã không ngừng nhắc đi nhắc lại rằng: Tổng thống Syria Bashar al-Assad sẽ bị lật đổ nhanh chóng. Điều này dẫn đến sự tiếp tay ngấm ngầm của cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ cho các nhóm đối lập ởSyria, trong đó có các lực lượng cực đoan như Mặt trận Al-Nusra. Thậm chí Thổ Nhĩ Kỳ còn khẳng định rằng IS không phải là mục tiêu hàng đầu cần tiêu diệt.

Tuy nhiên, vụ tấn công của IS vừa qua ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ buộc Chính quyền Ankaraxem xét lại chính sách đối với cuộc chiến chống IS của mình. Lần này, có thể Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đưa quân vào Syria, nhưng không phải để đối phó với người Kurd mà là để ngăn chặn bóng ma IS tràn sang biên giới nước này, điều đang trở thành mối đe dọa trước mắt đối với an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ

Người đại biểu nhân dân