Cải tổ mạnh tay
Thủ tướng Tsipras đã cách chức 10 thành viên Nội các - những người bỏ phiếu phản đối những biện pháp cải cách khắc nghiệt mà các chủ nợ quốc tế đưa ra để đổi lấy gói cứu trợ mới choAthens. Điển hình trong số này là Bộ trưởng Năng lượng Panagiotis Lafazanis, người đứng đầu phe có đường lối cứng rắn trong đảng Syriza cầm quyền và từng yêu cầu Athens rời khỏi Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone). Thay thế cho ông Lafazanis là Bộ trưởng Lao động Panos Skourletis, một đồng minh thân cận của ông Tsipras. Ngoài ra, trong danh sách các quan chức bị “trảm” còn có người phát ngôn của Chính phủ Gavriel Sakellarides. Các vị trí chủ chốt như Bộ trưởng Nội vụ, Kinh tế, Tài chính, Ngoại giao, Quốc phòng được giữ nguyên.
Để thông qua kế hoạch cải cách theo hướng khắc khổ nhằm đổi lấy gói cứu trợ mới trị giá 86 tỷ euro (tương đương 94 tỷ USD) tại Quốc hội, Thủ tướng Tsipras đã phải nhờ tới lá phiếu hậu thuẫn của các thành viên đảng đối lập có quan điểm ủng hộ châu Âu. Còn trong đảng Syriza cầm quyền, có tới 38 nghị sĩ bỏ phiếu trắng hoặc phiếu chống phản đối dự luật cải cách này, trong đó có cả Bộ trưởng Năng lượng, cựu Bộ trưởng Tài chính, người phát ngôn của Chính phủ. Điều này cho thấy những khó khăn mà ông Tsipras sẽ phải đối mặt khi cần sự ủng hộ của các thành viên trong đảng cho những tham vọng sắp tới.
Sự thất vọng của người dân
Điều khiến niềm tin vào Chính phủ Hy Lạp bị lung lay không phải bởi người dân. Chắc chắn nhiều cử tri Hy Lạp chưa thể quên bài phát biểu ấn tượng khi đảng Syriza giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử cách đây chưa đầy nửa năm, đó là: “Hy Lạp sẽ bỏ lại sự khắc khổ, sự lo sợ và 5 năm bị xúc phạm. Hy Lạp sẽ tiến về phía trước với niềm lạc quan, hy vọng và phẩm giá” như ông Tsipras từng cam kết. Tuy nhiên, thỏa thuận vay nợ mà Chính phủ vừa ký kết khiến cử tri có cảm giác họ bị lừa dối. Rất nhiều người đặt câu hỏi: Không hiểu vị Thủ tướng của họ mở cuộc trưng cầu ý dân tốn kém hàng triệu euro vừa qua (vào lúc nền kinh tế vốn đã kiệt quệ) và kêu gọi người dân nói “Không” với chính sách khắc khổ nhằm mục đích gì khi ngay sau đó ông lại ủng hộ?
Chính vì vậy, tại lễ tuyên thệ nhậm chức, Phát ngôn viên mới của Nội các, bà Olga Gerovasili đã nhắc lại tình hình khó khăn trong nước hiện nay cùng với nhiệm vụ đáp ứng những yêu cầu cải cách để đổi lấy cứu trợ của các chủ nợ quốc tế, và cho rằng trong bối cảnh trên, hiệu quả của Chính phủ sẽ được đánh giá qua kết quả thực tế. Bà cho biết, trước mắt, Chính phủ sẽ tập trung cải thiện tình hình để có được sự tin cậy của người dân. Theo đó, Bộ Cải cách sản xuất, Bảo vệ môi trường và Năng lượng sẽ thực hiện chương trình cổ phần hóa, Bộ Lao động sẽ thực hiện cải cách chế độ tiền lương và tuổi nghỉ hưu.
Trong một động thái được cho là bước đi đầu tiên để thực hiện thỏa thuận đổi cải cách khắc khổ lấy cứu trợ, từ ngày 20.7, Hy Lạp bắt đầu áp dụng tăng thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với một loạt hàng hóa và các dịch vụ. Theo đó, mức thuế này sẽ tăng từ 13% lên 23%. Đối với các mặt hàng như năng lượng, nước uống, những loại thực phẩm chủ lực, đặc biệt là các sản phẩm tươi sống sẽ áp mức thuế VAT 13%. Các sản phẩm không thuộc loại hàng mau hỏng bị áp thuế ở mức 23%. Mức thuế tối đa này cũng áp dụng cho các dịch vụ giao thông công cộng, taxi, nhà hàng và các các dịch vụ khác. Ngoài ra, Chính phủ Hy Lạp cũng sẽ từng bước loại bỏ những ưu đãi về thuế VAT đối với các đảo ở nước này. Riêng các mặt hàng như thuốc men, sách, vé nhà hát thì mức thuế này lại giảm từ 6,5% hiện nay xuống còn 6%. Kế hoạch tăng thuế VAT được cho là sẽ tác động trước tiên tới các tầng lớp trung lưu và hạ lưu tại Hy Lạp. Ngày 20.7, Hy Lạp bắt đầu thanh toán cho ECB khoản nợ trị giá 4,2 tỷ euro và hệ thống các ngân hàng Hy Lạp đã mở cửa trở lại sau 3 tuần ngừng hoạt động.
Các nhà phân tích cho rằng, đến thời điểm này, Thủ tướng Hy Lạp Tsipras mới chỉ đi được quãng đường ngắn trong nhiệm kỳ 5 năm. Nếu không muốn “đứt gánh giữa đường” thì việc đầu tiên của vị Thủ tướng trẻ tuổi nhất Hy Lạp ở thời điểm này là phải nhanh chóng lấy lại lòng tin của các thành viên ngay trong đảng Syriza cầm quyền và tạo cảm giác an toàn cho người dân Hy Lạp. Thế nhưng, đây là cả một nhiệm vụ đầy thách thức khi các cuộc biểu tình đường phố đã bắt đầu nổ ra, nhằm phản đối cuộc cải cách được cho là mới của nhà cầm quyền đương nhiệm Hy Lạp nhằm đổi lấy số tiền đủ để Athens không phải rời bỏ Eurozone
Người đại biểu nhân dân
