Theo các chuyên gia phân tích, có nhiều yếu tố cho thấy chuyến thăm Ấn Độ của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ có tầm quan trọng đặc biệt. Sự thành công của nó sẽ giúp gỡ bỏ những rào cản cũ kỹ và đưa mối quan hệ quốc phòng Mỹ - Ấn lên tầm cao mới. Ông Carter được coi là người có mối quan tâm đặc biệt tới Ấn Độ và luôn mong muốn “sửa chữa các vấn đề” để giúp biến “những cuộc tranh luận dài lê thê thành những dự án cụ thể”.
Thực tế, ông Carter chính là “kiến trúc sư chính” của Sáng kiến Thương mại và Công nghệ Quốc phòng Ấn Độ - Mỹ (DTTI) và ủng hộ chính sách coi Ấn Độ là đối tác thân cận nhất trong các chương trình chuyển giao công nghệ, cùng phát triển, sản xuất trong lĩnh vực quốc phòng và các cơ chế hợp tác song phương khác.
Vì vậy, điểm nổi bật trong chuyến thăm vừa rồi là việc ký gia hạn thỏa thuận khung về hợp tác quốc phòng thời hạn 10 năm giữa Ấn Độ và Mỹ, đã được hai bên nhất trí trong chuyến thăm Ấn Độ của Tổng thống Barack Obama hồi đầu năm, theo đó hai bên tập trung hợp tác trong các lĩnh vực an ninh hàng hải, tàu sân bay đến công nghệ chế tạo động cơ máy bay chiến đấu và tập trận chung. Bên cạnh đó, Ấn Độ và Mỹ cũng sẽ thăm dò khả năng hợp tác phát triển các hệ thống tên lửa hiện đại, đồng thời đưa ra các đề nghị cùng phát triển thiết bị quân sự và thảo luận khả năng ngăn chặn phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt (WMD). Trước đây, Bộ trưởng Carter từng tuyên bố, Mỹ đang tìm kiếm cách thức mới để bổ sung cho chính sách “Hành động phía Đông” của Ấn Độ và tìm kiếm những lĩnh vực hợp tác hiệu quả tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương
Có thể nói, mối quan hệ hợp tác quốc phòng giữa Ấn Độ và Mỹ là một trong những điểm sáng nhất trong quan hệ hai nước. Nó ít bị “lời ong tiếng ve” hơn mối quan hệ thương mại và kinh tế. Sự tin tưởng lẫn nhau giữa Ấn Độ và Mỹ đã được xây dựng trong nhiều năm qua, được thể hiện qua các hợp đồng mua bán vũ khí lớn với tổng giá trị lên tới 9 tỷ USD. Chuyến thăm lần này của ông Ashton Carter càng giúp củng cố thêm niềm tin đó, đặc biệt là khi làm rõ các vấn đề liên quan đến chuyển giao công nghệ quốc phòng. Nếu như cuộc họp thượng đỉnh giữa Tổng thống Obama và Thủ tướng Modi hồi đầu năm là “khai phá, mở đường” thì cuộc gặp của ông Carter và người đồng cấp Manohar Parrikar lại là thực thi chi tiết. Cả Mỹ và Ấn Độ đều muốn thúc đẩy mọi điều kiện tốt nhất nhằm nuôi dưỡng quan hệ song phương cho tới khi vị tổng thống tiếp theo của Mỹ sẵn sàng tập trung vào Nam Á. Mùa bầu cử cam go ở Mỹ đã bắt đầu và còn tiếp diễn trong năm 2016. Đến đầu năm 2017, Tổng thống mới sẽ nhậm chức.
Chuyến thăm của Bộ trưởng Carter còn quan trọng ở chỗ, ông bay tới đây ngay sau khi tham dự Đối thoại Shangri-La tại Singapore, nơi ông bày bỏ mối quan ngại về sự “hung hăng” của Trung Quốc trong các vùng lãnh hải tranh chấp ở Biển Đông. Trung Quốc đã tiến hành xây các đảo nhân tạo có khả năng sử dụng cho mục đích quân sự khiến cả khu vực lo lắng.
Carter từng phát biểu: Mỹ sẽ hoạt động ở bất cứ đâu mà luật pháp quốc tế cho phép như lực lượng Mỹ đang làm trên khắp thế giới vàWashingtonsẽ sát cánh cùng các đồng minh và đối tác. Không còn nghi ngờ gì nữa, Ấn Độ và Mỹ sẽ có nhiều việc để thảo luận. Bản thân Ấn Độ cũng luôn tỏ ra lo lắng về các hành vi của Trung Quốc bởi nó ảnh hưởng đến các lợi ích kinh tế và chiến lược của Ấn Độ trong chính sách hướng Đông. Tháng 1 năm nay, Ấn Độ đã có một tuyên bố chung với Mỹ về sự cần thiết phải tuân thủ các luật lệ ở khu vực Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Đây chính là một trong những ưu tiên chiến lược đối với cả Mỹ lần Ấn Độ. Ngoài ra, New Delhi cũng hết sức quan tâm tới tự do hàng hải và quyền thăm dò dầu khí ở khu vực Biển Đông.
Nói tóm lại, mục đích sâu xa hơn trong chuyến thăm Ấn Độ của ông Carter là nhắm vào Trung Quốc và chính sách “tái cân bằng” của Mỹ đối với châu Á. Để làm được điều đó, Mỹ không thể thiếu đồng minh truyền thống Ấn Độ.
Người đại biểu nhân dân
