Không có gì khó hiểu khi cuộc khủng hoảng Ukraine và quan hệ Nga - phương Tây là chủ đề “nóng” trên bàn nghị sự của Hội nghị lần này. Trong danh sách liệt kê những mối đe dọa trật tự thế giới, Thủ tướng Đức Angela Merkel coi sự sáp nhập Crimea vào Nga đứng vị trí hàng đầu, trong khi Tổng thống Mỹ Barack Obama coi Nga là mối đe dọa lớn thứ hai, sau nhóm khủng bố tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS).
Tuy nhiên, không hẳn tất cả các nước G7 đều có chung giải pháp đối với Nga. Đức vẫn thừa nhận vai trò của Nga trong việc hỗ trợ giải quyết các cuộc khủng hoảng ở Syria, Yemen và Libya cũng như có tiếng nói quan trọng trong các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cũng nêu rõ, Nga nhận thấy có những cách tiếp cận khác nhau giữa các nước tham dự Hội nghị G7, một số nước đề cập sự cần thiết của việc đối thoại với Nga và cho rằng không thể giải quyết các vấn đề nghiêm trọng mà không tiến hành cuộc đối thoại này.
Thủ tướng Đức Merkel cho biết, việc các biện pháp trừng phạt có được giảm nhẹ hay không phụ thuộc hoàn toàn vào hành động của Nga ở Ukraine. Ngoài Đức, Pháp và Nhật Bản cũng muốn tìm kiếm đối thoại với Nga. Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk lại ủng hộ áp đặt trừng phạt cứng rắn hơn đối với Moscow.
Liên quan đến vấn đề Ukraine, các nhà lãnh đạo G7 khẳng định ủng hộ những nỗ lực nhằm đạt được giải pháp ngoại giao thông qua nhóm Bộ tứ Normandy (gồm Nga, Ukraine, Pháp và Đức) và nhóm làm việc 3 bên (gồm Nga, Ukraine và Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu - OSCE). G7 cũng kêu gọi các bên thực thi gói biện pháp đã đạt được, trong đó có Thỏa thuậnMinskhồi tháng 2 vừa qua nhằm tìm lối thoát cho cuộc khủng hoảngUkraine. Tuyên bố bế mạc G7 cũng khẳng định không thừa nhận việc Nga sáp nhập trở lại Bán đảoCrimea.
Một chủ đề khác cũng được các nhà lãnh đạo G7 dành nhiều thời gian thảo luận là vấn đề an ninh hàng hải, trong đó nêu bật mối quan ngại về những căng thẳng ở Biển Đông và Biển Hoa Đông thời gian gần đây. Tuyên bố chung đưa ra cuối Hội nghị nhấn mạnh, cần duy trì trật tự hàng hải theo luật pháp quốc tế cũng như bảo đảm an ninh hàng hải quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982. Theo các nhà lãnh đạo G7, những diễn biến căng thẳng trên Biển Đông và Biển Hoa Đông hiện nay “rất đáng quan ngại”, do đó cần phải giải quyết xung đột một cách hòa bình để bảo đảm tự do hàng hải và khai thác kinh tế biển một cách hợp pháp. Thông cáo có đoạn: “Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình cũng như việc sử dụng các đại dương thế giới một cách tự do, hợp pháp và không bị cản trở”. Các lãnh đạo G7 cũng “cực lực phản đối hành vi hăm dọa, cưỡng ép, và sử dụng vũ lực cũng như các hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng, như là cải tạo đất trên quy mô lớn”. Đúng như dự đoán, Thông cáo không nêu đích danh Trung Quốc nhưng cách diễn đạt đã ám chỉ rõ ràng tới các hoạt động xây đảo nhân tạo của Trung Quốc ở Biển Đông. Mặc dù không chỉ trích đích danh, song Thông cáo Hội nghị này cũng được cho là một thắng lợi đối với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Mỹ Obama, hai nhân vật đã rất nỗ lực để hướng sự chú ý của G7 tới những diễn biến phức tạp ở Biển Đông và Biển Hoa Đông. Đây cũng là lần đầu tiên, một Thông cáo của Hội nghị Thượng đỉnh G7 đề cập tới vấn đề này.
Ngoài vấn đề Biển Đông, ngày cuối cùng của Hội nghị Thượng đỉnh Elmau cũng dành thời gian thảo luận về cuộc chiến chống khủng bố. Các nhà lãnh đạo G7 kêu gọi ưu tiên cho nỗ lực chống chủ nghĩa khủng bố, chủ nghĩa cực đoan, việc tài trợ cho chủ nghĩa khủng bố cũng như cuộc chiến chống IS. Trong cuộc họp báo kết thúc Hội nghị Thượng đỉnh G7 tại Đức, Tổng thống Mỹ Obama cho rằng, liên quân chống IS do Mỹ đứng đầu đã có những bước tiến quan trọng trong việc đẩy lùi IS tại Iraq. Song nhà lãnh đạo Mỹ cũng thừa nhận Mỹ chưa có chiến lược đầy đủ để giúp quân độiIraqđối phó với IS, bảo vệ các vùng lãnh thổ như tại thành phố chiến lược Ramadi…
Tuyên bố chung của Hội nghị G7 đã đề cập một loạt vấn đề của khu vực và thế giới, trong đó nhấn mạnh quyết tâm hợp tác chặt chẽ nhằm giải quyết các thách thức về chính trị và kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng với việc chưa thực sự có sự đồng thuận trong cách tiếp cận hoặc giải quyết vấn đề như biện pháp trừng phạt Nga, vấn đề nợ của Hy Lạp, bế tắc trong cuộc chiến chống IS, hay việc không thể có tiếng nói mạnh mẽ và cứng rắn hơn trong việc phản đối những hành động của Trung Quốc ở Biển Đông, thì những vấn đề được đưa ra trong Tuyên bố chung Hội nghị Thượng đỉnh G7 vẫn chỉ là... những tuyên bố trên giấy.
Người đại biểu nhân dân
