Hai gương mặt nổi bật

Các phòng phiếu trải dài từVermontbên phía Đông sang đếnTexasvàGeorgiabên phía Tây nước Mỹ đã qua thời khắc bận rộn. Kết quả bầu cử sơ bộ cho thấy ông Donald Trump đang dẫn điểm trong cuộc đua của đảng Cộng hòa, trong khi bà Hillary Clinton chiếm ưu thế bên đảng Dân chủ.

Trước đây, nhiều cử tri cho rằng để ông Trump đại diện cho đảng Cộng hòa ra tranh cử tổng thống với đảng Dân chủ chẳng khác gì trao cơ hội chiến thắng cho đảng Con Lừa. Nhưng những gì diễn ra trong ngày bầu cử “Siêu thứ Ba” đã cho thấy sức mạnh của một tỷ phú. Ông Trump dẫn đầu trong gần như tất cả 11 tiểu bang tổ chức các cuộc bầu sơ bộ của đảng Cộng hòa vào ngày 1.3 gồm: bang Alabama, Arkansas, Georgia, Massachusetts, Oklahoma, Tennessee, Texas, Vermont, Virginia, Alaska và Minnesota. Lý do ông Trump nhận được nhiều sự ủng hộ một phần vì đảng Cộng hòa bị chia rẽ khi có khá nhiều ứng cử viên đang chạy đua. Nhưng Cộng hòa chia rẽ không có nghĩa là bàClintoncó thể giành chiến thắng trong trận chung kết, nếu đối thủ của bà là tỷ phú Trump.

Các ứng cử viên đảng Cộng hòa lâu nay luôn nuôi ảo tưởng là ông Trump sẽ tự bỏ cuộc vì có những lời lẽ quá khiêu khích và mang đầy tư tưởng phân biệt chủng tộc. Họ bỏ mặc ông và tập trung “đấu đá” lẫn nhau. Nhưng lá phiếu chống ông Trump, vốn chiếm đến 65% lá phiếu của đảng lại nằm rải rác trong số 15 ứng viên ban đầu và giờ là 5 ứng viên. Do đó, chừng nào 65% lá phiếu đó chưa hợp nhất được thì chừng ấy ông Trump vẫn sẽ thắng cuộc.

Trong khi đó, đảng Dân chủ bỏ phiếu tại các bang Alabama, Arkansas, Georgia, Massachusetts, Oklahoma, Tennessee, Texas, Vermont, Virginia, Colorado và Minnesota, và tại vùng lãnh thổ của Mỹ ở American Samoa. Thành viên đảng viên đang Dân chủ đang ở nước ngoài cũng đi bỏ phiếu. Bà Clinton đã “để mắt” tới các cử tri da đen ở những nơi như Alabama, Georgia và Virginia sau khi giành 8 trong số 10 phiếu của người da đen ở Nam Carolina. Và bà đã thắng ở đa số bang bầu cử trong ngày “Siêu thứ Ba” vừa qua.

Bà Clinton không có nhiều đối thủ, vì vậy trên cơ sở các cuộc bầu cử sơ bộ gần đây, bà gần như chắc chắn sẽ giành lá phiếu ứng cử viên duy nhất của đảng Dân chủ trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng. Không chậm trễ, bà Clinton bắt đầu dịch chuyển trọng tâm chiến dịch tranh cử sang cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11 tới. Phát biểu tạiMinnesotamới đây, bà nói: “Tôi không nghĩ chiến dịch tranh cử của đảng Cộng hòa phù hợp với một chiến dịch bầu cử tổng thống”. Có thể coi đây là một lời tuyên chiến nhằm vào đảng Cộng hòa trong cuộc đua “song mã” sắp tới.

Xu hướng của cử tri

Ông Bernie Sanders - đối thủ trong đảng của bà Clinton - từng tuyên bố trong ngày bầu cử “Siêu thứ Ba”: Chiến dịch bầu cử là nhằm thay đổi nước Mỹ chứ không phải là chăm chăm tìm ra một vị tổng thống cho nước Mỹ. Ở góc độ nào đó, nhận xét này phản ánh xu hướng bầu cử hiện nay của cử tri Mỹ.

Người dân Mỹ đang mất dần niềm tin vào giới chính trị gia truyền thống. Họ phê phán mối liên kết chặt chẽ giữa các chính khách với giới doanh nhân, vốn chỉ chiếm có 1% dân số, nhưng nắm giữ gần như toàn bộ nền kinh tế đất nước trong những thập niên gần đây. Tầng lớp trung lưu Mỹ giờ cảm thấy họ như là nạn nhân của tình trạng bất công. Chính vì đã nắm bắt được cảm giác đó của người dân mà ông Trump có thể dẫn trước xa các đối thủ.

Ông Trump vẫn được coi là “trung thực” trong chính trị hơn bàClintondo có những phát biểu rất thẳng thắn về một số vấn đề, như người di cư hay thương mại. Có thể coi đây là một thay đổi lớn vì cách đây vài tháng, không ai dám bỏ ra một đô la để đánh cược cho ông Trump thắng cuộc trong cuộc đua sơ bộ này. Vậy mà giờ đây ông lại được đánh giá là có nhiều ưu thế nhất trong ngày “Siêu thứ Ba”.

Cam kết của ông Trump về nhập cư vốn gây tranh cãi, bao gồm việc trục xuất hàng loạt người nhập cư bất hợp pháp và xây một bức tường dọc theo biên giới Mỹ -Mexico, đang bị đặt câu hỏi sau cuộc trò chuyện bên lề với ban biên tập của tờ New York Times. Ông Cruz, ông Rubio và cựu ứng cử viên đảng Cộng hòa, ông Mitt Romney, đã kêu gọi ông Trump cho phép tiết lộ văn bản cuộc trao đổi bên lề, trong đó ông Trump được cho là đã nói chính sách nhập cư cứng rắn của ông có thể được linh hoạt nếu ông được bầu chọn.

Cử tri Mỹ dường như đang đi theo xu hướng thiên về tình cảm nhiều hơn lý trí khi đánh giá cá nhân các ứng cử viên. Nhiều ý kiến cho rằng dường như cử tri đã chán ngán với tình trạng thất hứa của các nhà lãnh đạo. Bà Clinton với nhiều năm kinh nghiệm trên chính trường Mỹ, được coi là điển hình của đường lối chính trị truyền thống. Trong bối cảnh thất vọng, họ thấy thích nghe những lời “sòng phẳng” như phong cách của nhà tỷ phú Trump. Và họ đã dồn phiếu cho Trump như trong ngày bầu cử “Siêu thứ Ba”. Điều đó cũng có thể lặp lại vào ngày 8.11 tới. Và cả những lời cam kết chính trị cũng vậy, không chừng!

Đại biểu nhân dân