Sự ra đời của AEC diễn ra trong bối cảnh vai trò đầu tàu phát triển ở khu vực của Trung Quốc đang bị đặt dấu hỏi bởi tăng trưởng kinh tế nước này sụt giảm. Sự kiện này có thể đem lại lợi ích cho tất cả 10 nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và các nhà đầu tư. AEC được nhìn nhận là một thị trường và một cơ sở sản xuất riêng lẻ cho phép lưu hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, lao động và nguồn vốn tự do hơn ở khắp Đông Nam Á.
Về lý thuyết, điều đó rất tốt. Song cái gì thực sự đang chờ đợi AEC trong năm đầu tiên này? Chắc chắn sẽ có thêm nhiều công ty quốc tế lớn đang vào hoặc muốn mở rộng đầu tư ở Đông Nam Á. Đồng thời, bước chuyển biến lớn nhất hướng tới sự hội nhập kinh tế nói trên cũng đem lại cơ hội cho các công ty nhỏ hơn
ASEAN có tổng dân số khoảng 600 triệu người, đông hơn cả khu vực Bắc Mỹ hay EU. Theo Hội nghị LHQ về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), năm 2013, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào ASEAN đã vượt qua cả Trung Quốc. Nhiều công ty lớn nhất khu vực đã tích cực thông qua ASEAN đi trước đón đầu sự hội nhập rộng hơn, như Tập đoàn chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh Jollibee của Philippines và Tập đoàn kinh doanh nông nghiệp CP của Thái Lan, hay các công ty đa quốc gia nổi tiếng như Ford Motor của Mỹ hoặc Tập đoàn điện tử Toshiba của Nhật.
Ngoài các “ông lớn” nói trên, các công ty nhỏ hơn cũng có thể xác lập chỗ đứng của mình trên thị trường do nhu cầu đang tăng trong ASEAN. Ví dụ như Công ty Equator Pure Nature (EPN) có trụ sở tại Thái Lan, chuyên sản xuất các sản phẩm vệ sinh gia đình thân thiện với môi trường. Với trường hợp EPN, việc làm ăn thuận lợi là nhờ tỷ lệ mắc bệnh hen suyễn và dị ứng đang gia tăng ở Đông Nam Á do ô nhiễm không khí tăng cao trong quá trình công nghiệp hóa và phát triển đô thị nhanh chóng.
Điều kiện sống và hiểu biết của người tiêu dùng tăng lên đang tạo ra nhu cầu về các sản phẩm tốt và an toàn hơn để đối phó với tình trạng ô nhiễm và sử dụng nhiều hóa chất. EPN đã thấy được sự gia tăng mạnh mẽ nhu cầu đối với các sản phẩm vệ sinh tự nhiên của mình. Doanh số của công ty trong quý IV.2015 đã tăng gấp 6 lần so với quý I.2015, và các kênh bán hàng tăng 33% trong 4 tháng cuối năm 2015. EPN dự định sẽ xúc tiến mở rộng thị trường ra khắp 10 nước trong AEC vào năm 2018.
Và bài học kinh nghiệm đầu tiên
Từ kinh nghiệm thực tế của EPN, có thể rút ra một số bài học cho việc đầu tư vào AEC. Dù công ty tập trung vào nhóm hàng tiêu dùng hay vào công nghệ, thông tin và internet, đây cũng là một vài gợi ý cho những ai đang muốn tận dụng cơ hội ở AEC.
Trước hết, nhân lực chắc chắn vẫn là nguồn lực kinh doanh quan trọng nhất ở Đông Nam Á và cần được ưu tiên như việc tăng nguồn vốn. Tại EPN, 1/5 thời gian của người điều hành là giành cho việc tuyển lựa và quảng bá về văn hóa làm việc theo nhóm.
Các doanh nghiệp nước ngoài cũng phải chấp nhận sự đa dạng của các nền văn hóa Đông Nam Á. Sẽ là sai lầm nếu cho rằng những nhân viên ở nước này cũng phải hành xử giống như những nhân viên ở nước kia. Song như thế không có nghĩa là không thể có các quy tắc chung về kỷ luật, kỹ năng và tư tưởng.
Các công ty thành công nhận ra rằng, các mối quan hệ và quy trình kinh doanh không thể tạo nên một sớm một chiều. Ở EPN, điều đó đồng nghĩa với việc phải mất 4 năm làm việc với nông dân, nhà nghiên cứu và các thành viên nhóm khác ở Thái Lan để phát triển sản phẩm, sản xuất thử và điều chỉnh mẫu mã…
Thực tế là, sự ra đời của AEC đã đưa tới một thông điệp mạnh mẽ cho các doanh nghiệp, cả lớn và nhỏ, rằng việc kinh doanh lành mạnh ở một thị trường khu vực có thể mang đến nhiều cơ hội phát triển mạnh hơn ở tất cả 10 thị trường trong ASEAN và cả các thị trường khác trên thế giới
Đại biểu nhân dân
