* Ngày 5-10, Thủ tướng Canada Stephen Harper (Xtê-phen Ha-pơ) đã có bài phát biểu trấn an quan ngại của các ngành công nghiệp trong nước về những tác động ban đầu của việc tham gia TPP, đồng thời khẳng định hiệp định này mang lại lợi ích tốt nhất cho kinh tế Canada. Nhiều tập đoàn kinh tế lớn và đảng đối lập ở Canada cũng hoan nghênh việc đạt được thỏa thuận lịch sử này.
Trong bài phát biểu ở thủ đô Ottawa ngay sau khi Bộ trưởng Thương mại của 12 nước tham gia đàm phán đạt được thỏa thuận nguyên tắc về TPP, Thủ tướng Harper đã gọi đây là thỏa thuận thương mại lớn nhất trong lịch sử. Ông khẳng định mọi lĩnh vực và địa phương của Canada đều được hưởng lợi từ việc tham gia TPP và đảng Bảo thủ (CPC) của ông sẽ đẩy mạnh thực thi thỏa thuận này nếu giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới.
Cùng ngày, Chủ tịch đảng Tự do (LIB) đối lập Justin Trudeau (Giu-xtin Tru-đô) - đối thủ nặng ký của ông Harper trong chiến dịch tranh cử hiện nay, cùng Phòng Thương mại Canada, Hội đồng Giám đốc điều hành Canada và nhiều tập đoàn lớn tại nước này cũng bày tỏ ủng hộ việc các bộ trưởng đạt được thỏa thuận lịch sử TPP. Theo Giám đốc điều hành của Tập đoàn Blackberry John Chen (Giôn Chen), TPP “sẽ dỡ bỏ các rào cản thương mại và cho phép các doanh nghiệp Canadacạnh tranh thuần túy dựa trên chất lượng sản phẩm và dịch vụ”.
Để trấn an quan ngại của ngành sản xuất trong nước sẽ chịu tác động mạnh trong thời gian đầu thực hiện TPP, Thủ tướng Harper cam kết sẽ bồi thường 4,3 tỷ đôla Canada (tương đương 3,3 tỷ USD) cho những nông dân bị ảnh hưởng.
Bộ trưởng Thương mại Canada Ed Fast (Ét Phát) đánh giá thỏa thuận trên "thực sự mang tính chuyển tiếp", sẽ giúp định hình tương lai đối với nhiều thỏa thuận thương mại khác trong thế kỷ 21. Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại New Zealand Tim Groser (Tim Grô-xơ) nhấn mạnh thỏa thuận cuối cùng vừa đạt được có ý nghĩa "đặc biệt quan trọng và mang lại nhiều lợi ích đối với các thế hệ người dân tại các nước tham gia đàm phán".
Bộ trưởng 12 nước tham gia đàm phán TPP. Ảnh: Reuters.
* Trong khi đó, bình luận về sự kiện này, cùng ngày 5-10 Bộ trưởng Kinh tế Mexico Guajardo Villarreal (Gua-hác-đô Vin-la-rê-an) cho rằng TPP sẽ mở ra nhiều cơ hội kinh doanh mới cho nền kinh tế thứ 2 Mỹ Latinh trong lĩnh vực sản xuất liên quan tới 6 thị trường châu Á-Thái Bình Dương (gồm Australia, Brunei, Malasia, New Zealand, Singapore và Việt Nam), khu vực hiện được dự báo có mức tăng trưởng kinh tế cao nhất thế giới trong vòng 25 năm tới.
Bộ trưởng Villareal nhận định, TPP đi đến hồi kết tốt đẹp nhờ có ý thức chính trị, lập trường và sự linh hoạt của các bên tham gia đàm phán và đây là hiệp định rộng rãi, chuẩn mực và tham vọng nhất từ trước tới nay, đồng thời TPP cũng là mô hình đàm phán cho các hiệp định thương mại về sau này, đưa Mexico vào vị trí tiên phong trên lĩnh vực này.
Với TPP, Mexico củng cố sự thâm nhập của mình vào thị trường Chile và Peru, hai đối tác thương mại ưu tiên của Mexico tại Mỹ Latinh, và phát triển sâu rộng hơn mối quan hệ với thị trường Nhật Bản.
* Cùng ngày, Ngoại trưởng Chile Heraldo Muñoz (Ê-ran-đô Mu-nhốt) đã đánh giá cao việc 12 quốc gia thành viên đã đạt được sự đồng thuận về TPP.
Ngoại trưởng Muñoz khẳng định tầm quan trọng của TPP và chúc mừng những nỗ lực bảo vệ quyền lợi quốc gia của đại diện nước này trong quá trình đàm phán, đồng thời nhấn mạnh Chile sẽ được hưởng lợi với thỏa thuận nói trên.
Ngoại trưởng Muñoz cho rằng với TPP, Chile được quyền tiếp cận với thị trường của 11 quốc gia thành viên khác, trong đó có những thị trường rất lớn. Ông đánh giá TPP là thỏa thuận thương mại mang tầm vóc thế giới, vượt những gì mà Vòng đàm phán Doha cho tới giờ chưa đạt được. Ngoài việc được quyền tiếp cận tốt hơn với hàng hóa, Chile sẽ được tiếp cận với chuỗi giá trị toàn cầu, mua sắm chính phủ và nhiều loại hình dịch vụ mà trong các thỏa thuận thương mại song phương với mỗi quốc gia thành viên TPP chưa từng đạt được. Ông cũng cho biết thỏa thuận này sẽ cần được Quốc hội thông qua và vấn đề các sản phẩm sinh học và dược phẩm của Chile sẽ là một trong những vấn đề gai góc.
* Phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng ngày 5-10, Tổng thống Mỹ Barack Obama (Ba-rắc Ô-ba-ma) đánh giá thỏa thuận mà các nước vừa đạt được phản ánh "những giá trị của Mỹ" và "đặt người lao động Mỹ lên tuyến đầu". Theo ông, TPP sẽ cho phép Mỹ xuất khẩu nhiều sản phẩm đóng mác "Sản xuất tại Mỹ" trên toàn thế giới.
Trong khi đó, Đại diện Thương mại Mỹ Michael Froman (Mai-cơn Phrô-men) nhấn mạnh sau 5 năm đàm phán tích cực, 12 nước tham gia đàm phán đã đạt được một thỏa thuận chung giúp tạo việc làm, thúc đẩy tăng trưởng bền vững và thúc đẩy sáng tạo trên khắp khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) cùng ngày cũng ra tuyên bố bảo vệ TPP, gọi đây là một "thỏa thuận toàn diện và cân bằng", sẽ giúp nâng cao tiêu chuẩn sống và giảm đói nghèo. Theo USTR, TPP sẽ xóa bỏ và cắt giảm các hàng rào thuế quan và phi thuế quan đánh vào một loạt các mặt hàng và dịch vụ, giải quyết các vấn đề như sự phát triển của kinh tế kỹ thuật số và vai trò của các doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế toàn cầu.
* Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (Sin-dô A-bê) ngày 5-10 đã lên tiếng hoan nghênh việc các Bộ trưởng Thương mại các nước tham gia đàm phán đã đạt được thỏa thuận cuối cùng đối với Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sau nhiều năm đàm phán, gọi đây là một "thỏa thuận mang tầm vóc rộng lớn".
Ông đánh giá thỏa thuận thương mại này là một "thành tựu lớn đối với tương lai của không chỉ Nhật Bản mà còn của khu vực châu Á - Thái Bình Dương nói chung".
QĐND
