Cuộc đàm phán vừa qua giữa các thứ trưởng, được ủy thác giải quyết một loạt vấn đề liên quan đến hai miền Triều Tiên (nhưng không rõ những nội dung đàm phán cụ thể) là cuộc hội đàm cấp cao đầu tiên trong gần hai năm qua. Mặc dù không ai hy vọng cuộc hội đàm sẽ mang lại bước đột phá thực chất, nhưng những kỳ vọng về một tiến triển cụ thể trong các dự án hợp tác đang bị tạm đình chỉ cũng tiêu tan khi cuộc họp rơi vào bế tắc ngay từ khi bắt đầu. Các bên đã kết thúc hai ngày đàm phán liên tục mà không đạt được thỏa thuận về bất kỳ vấn đề nào, thậm chí cả thỏa thuận về thời gian tổ chức các cuộc đàm phán tiếp theo cũng không có.
Tại cuộc hội đàm lần này, Triều Tiên, vốn đang trong tình trạng thiếu tiền mặt trầm trọng, mong muốn Hàn Quốc nối lại các tour du lịch tới khu nghỉ dưỡng trên núi Kumgang mà Seoul đã đình chỉ từ năm 2008 sau khi một nữ du khách bị lính gác Triều Tiên bắn chết. Tuy nhiên, Seoul đã từ chối đàm phán về vấn đề trên, thay vào đó, tìm cách hướng sự tập trung vào việc thuyết phục Triều Tiên tổ chức các cuộc đoàn tụ khác cho các gia đình ly tán sau Chiến tranh Triều Tiên 1950 - 1953.
Trưởng đoàn đàm phán Hàn Quốc Hwang Boo-gi cho rằng, Bình Nhưỡng đã cố tình lấy việc nối lại các tour du lịch là điều kiện tiên quyết để thảo luận về vấn đề tổ chức các cuộc đoàn tụ gia đình ly tán. Trong khi đó, phía Triều Tiên thì cáo buộc Seoul cố tình từ chối thảo luận về “các vấn đề cốt lõi” và đưa ra “những đòi hỏi vô lý” làm cản trở đàm phán.
Những nỗ lực nhiều hứa hẹn trước đây nhằm tổ chức đối thoại thường xuyên đã nhanh chóng tiêu tan ngay từ cuộc họp đầu tiên. Điều này cho thấy, sự ngờ vực sâu sắc giữa hai nước, vốn vẫn đang trong tình trạng chiến tranh sau cuộc xung đột cách đây 6 thập kỷ. Chuyên gia Cheong Seong-chang của Viện Nghiên cứu Sejong, Hàn Quốc cho rằng, cả hai nước đều từ chối giải quyết các vấn đề cơ bản và không quan tâm đến mối quan tâm của đối phương nên rất khó đạt được tiến triển trong đàm phán cũng như trong quan hệ. Ông nhấn mạnh: “Hai miền Triều Tiên sẽ không thể đạt được bất kỳ thỏa thuận nào thời gian sắp tới cho dù các cuộc hội đàm có thể được nối lại sớm nhất có thể. Theo ông Chang, đối với đất nước Triều Tiên hiện vẫn còn thiếu thốn và bị cô lập, việc tổ chức đoàn tụ cho hàng trăm gia đình ở hai miền biên giới là công việc đầy “vất vả” về mặt kinh tế và chính trị. Điều này đòi hỏiSeoulphải có quan điểm linh động và thấu hiểu hơn về vấn đề nhân đạo cấp thiết này. Hàng triệu người đã bị ly tán khỏi gia đình sau cuộc chiến tranh chia cắt hai miền Triều Tiên. Phần lớn trong số đó đã qua đời mà không được gặp gỡ hay nghe tin tức gì về những người thân của họ ở biên giới. Cuộc hội ngộ mới đây nhất diễn ra hồi tháng 10, được đánh giá đã tạo không khí hữu nghị bao trùm cho mối quan hệ liên Triều. Tuy nhiên, cho đến nay, Bình Nhưỡng vẫn từ chối các yêu cầu của Seoul về việc tổ chức các cuộc đoàn tụ thường xuyên hơn và mỗi cuộc đoàn tụ diễn ra trong thời gian dài hơn.
Trong khi đó, việc Hàn Quốc từ chối thảo luận về khả năng nối lại các tour du lịch trên núi Kumgang, điều mà trước khi diễn ra đàm phán được nhiều người dự đoán sẽ có trong chương trình nghị sự, đã càng khiến Bình Nhưỡng “hoài nghi sâu sắc” về thiện chí đàm phán của Seoul. Giáo sư Yang Moo-jin thuộc trường Đại học Nghiên cứu Triều Tiên ởSeoulnhận định: “Có vẻ như các cuộc đàm phán đã không thể tạo ra mức độ tin cậy cơ bản cần thiết giữa hai miền Triều Tiên”.
Với Triều Tiên, việc thuyết phục Hàn Quốc nối lại các tour du lịch là yêu cầu quan trọng. Tháng 5.2016, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sẽ tổ chức đại hội đầu tiên của đảng Lao động cầm quyền. Giới phân tích cho rằng, nếu Triều Tiên đàm phán thành công về vấn đề này, đây sẽ là thắng lợi trên mặt trận tuyên truyền đối với ông Kim, đồng thời sẽ mang lại nguồn thu ngoại tệ đáng kể cho Triều Tiên.
Tuy nhiên, sau khi các cuộc đàm phán vừa qua thất bại, khả năng có một cuộc đàm phán cấp cao tương tự trở nên khá xa vời. Bởi Bình Nhưỡng sẽ phải tập trung vào công cuộc chuẩn bị cho Đại hội Đảng thay vì các cuộc đối thoại. Trong khi đó, Hàn Quốc đang cùng Mỹ xúc tiến cho cuộc tập trận chung mang tên Giải pháp then chốt sẽ diễn ra vào tháng 3.2016, vốn bị Triều Tiên cáo buộc là sự chuẩn bị cho các kế hoạch xâm lược.
Đại biểu nhân dân
