Nhân tố khó đoán

Cuộc đua vào Nhà Trắng đang bước vào giai đoạn gay cấn khi các ứng cử viên đều dồn sức cho chiến dịch vận động tranh cử trước thềm bầu cử địa phương vào đầu năm tới và cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ tháng 11.2016.     

Sự tham gia của tỷ phú Donald Trump vào chiến dịch bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 càng lúc càng kịch tính. Suốt nửa năm qua, kể từ khi bắt đầu vận động tranh cử, ông trùm bất động sản này ngày càng nhận được sự ủng hộ của nhiều cử tri. Điều này khiến lãnh đạo đảng Cộng hòa lo ngại và xem ra đang tìm cách hạ bệ ông. Trong cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình tạiLas Vegasmới đây, cựu Thống đốc bangFlorida, Jeb Bush (đang đứng chót bảng thăm dò về mức độ ủng hộ của cử tri Cộng hòa) đã công kích tỷ phú Trump là “ứng cử viên hỗn loạn, nên có thể cũng sẽ là một tổng thống hỗn loạn”. Với phong cách “nổi loạn” đó, những người Cộng hòa bảo thủ hẳn sẽ khó xử nếu chọn ông làm đại diện cho đảng trong cuộc bầu cử Tổng thống 2016. Những người chỉ trích trong đảng Cộng hòa đã kêu gọi ông Trump từ bỏ cuộc đua, bởi họ cho rằng ông đang đưa ra những ý tưởng chính sách hết sức “kỳ cục và vô giá trị” như việc dựng lên một bức tường để ngăn người Mexico vượt biên trái phép và yêu cầu Mexico phải thanh toán chi phí xây dựng bức tường này, hay cấm người Hồi giáo tới Mỹ. Tuy nhiên, cũng có một số thành viên đảng và không ít cử tri cho rằng ông Trump đem đến một làn gió mới và có thể mang lại “sự vĩ đại cho nước Mỹ”.

Trong khi đó, các nhà phân tích cho rằng nếu ông Trump giành chiếc vé đại diện cho đảng Cộng hòa ra tranh cử chiếc ghế Tổng thống, cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton - ứng cử viên hàng đầu của đảng Dân chủ - chắc chắn sẽ có một cuộc chạy đua khá dễ dàng. Dù không mong muốn, ông Trump đã khiến dư luận quên đi các vụ việc lùm xùm của bàClintonliên quan tới việc bà sử dụng hòm thư điện tử cá nhân để trao đổi công việc hay vụ tấn công ở Benghazi (Libya) khi bà còn làm Ngoại trưởng Mỹ.

Ngư ông đắc lợi?

Mặc dù đôi lúc bị “chìm nghỉm” giữa những ồn ào xung quanh ứng cử viên nhiều tranh cãi của đảng Cộng hòa Donald Trump, bàClintonđang chứng tỏ sự tự tin khi dần tiến đến cuộc bầu cử năm 2016. Đến nay, vị tỷ phúNew Yorkđã khiến nhiều nhà phân tích bất ngờ khi giữ vững vị thế dẫn đầu trong các cuộc thăm dò ý kiến về các ứng cử viên của đảng Cộng hòa, song vẫn kém bàClintontới 6 điểm. Mặc dù số điểm này không nhiều như khoảng cách giữa ông Trump và các đối thủ trong đảng, song đây vẫn là một cách biệt lớn. Giới chuyên gia cho rằng ông Trump tụt lại sau bàClintonlà vì ông đã có những phát biểu mang tính thù địch với nhiều cộng đồng trong xã hội Mỹ.

Julian Zelizer, Giáo sư ngành lịch sử và các vấn đề công tại Đại học Princeton nhận định, bàClintoncó nhiều lợi thế. Trong khi đó, theo nhà nghiên cứu cấp cao thuộc Viện Brookings Darrell West, bàClintonđang chứng tỏ mình là một đối thủ mạnh. Hiện bà không vấp phải bất kỳ đối thủ đáng gờm nào trong đảng Dân chủ, và bởi vậy bà có thể tập trung vào cuộc bầu cử quan trọng trong năm tới. Ông West cho rằng khả năng ông Trump giành chiến thắng là không nhiều, đồng thời lưu ý nên nhìn vào mức độ ủng hộ của từng bang đối với các ứng cử viên chứ không nên đánh giá qua dư luận phổ thông, bởi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra theo hình thức đại cử tri đoàn thay vì phổ thông đầu phiếu.

Tuy nhiên, nếu ông Trump không trở thành ứng cử viên đại diện cho đảng Cộng hòa, bàClintoncó thể sẽ đối mặt với những thách thức không nhỏ. Trong cuộc thăm dò dư luận về cuộc cạnh tranh tay đôi giữa Thượng nghị sĩ bangFlorida, Marco Rubio và bàClinton, ông Rubio thậm chí còn “nhỉnh” hơn bàClinton. Trong khi đó, theo kết quả thăm dò ý kiến về các cuộc cạnh tranh tương tự, bà Clinton đang dẫn trước Thống đốc bang New Jersey, Chris Christie, Thượng nghị sỹ bang Texas, Ted Cruz, cựu bác sĩ phẫu thuật thần kinh Ben Carson và cựu Thống đốc bang Florida, Jeb Bush chưa đầy 2 điểm. Đây là số điểm sít sao, báo hiệu những cuộc chạy đua cực kỳ khó lường.

Ngay cả như vậy, cũng không thể phủ nhận những lợi thế của cựu Đệ nhất phu nhân Mỹ. Bà dường như đang rất tự tin bước vào các cuộc tranh cử nhờ những kinh nghiệm có được trong chiến dịch vận động năm 2008. Chưa kể, tỷ lệ ủng hộ đương kim Tổng thống Barack Obama đang ở mức tương đối cao, và điều này có sức nặng nhất định cho cuộc đua của ứng cử viên đảng Dân chủ vào vị trí kế nhiệm ông Obama.

Đại biểu nhân dân