Thành tựu giới hạn

Khu vực châu Á - Thái Bình Dương được đánh giá là mái nhà chung của một số nền kinh tế năng động và sáng tạo nhất trên thế giới. Báo cáo mới đây của Ủy ban Kinh tế - xã hội châu Á - Thái Bình Dương (ESCAP) nhận định, một số nền kinh tế của khu vực luôn được xem là “đầu tàu” về môi trường kinh doanh sáng tạo, như Singapore; chính phủ năng động, sáng tạo, trong đó phải kể đến Hàn Quốc; đầu tư cho nghiên cứu công nghệ cao, phát minh sáng chế, đơn cử là Trung Quốc.

Các quốc gia khu vực châu Á - Thái Bình Dương cũng được xếp hạng cao về đầu tư cho nghiên cứu, ứng dụng phục vụ cho việc sản xuất kinh doanh và đời sống xã hội. Khu vực này chiếm gần 43% tổng số đầu tư toàn cầu dành cho việc nghiên cứu. Chỉ tính riêng trong năm 2013, các nền kinh tế đang phát triển của khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã đầu tư hơn 650 tỷ USD vào việc nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ.

Tuy nhiên, những thành tựu đầy ấn tượng chỉ giới hạn trong phạm vi một số quốc gia. Ví dụ, 95% tổng số vốn đầu tư cho lĩnh vực này rơi vào nhóm 5 quốc gia hàng đầu. Để đạt mục tiêu Chương trình Phát triển bền vững đến năm 2030, ESCAP cho rằng, các nước châu Á - Thái Bình Dương sẽ cần khai thác tất cả các nguồn lực tiềm năng của mình, tập trung vào việc mở rộng ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới (STI). Nếu các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương tiếp tục con đường phát triển như hiện nay mà không quan tâm đến STI thì khó thực hiện mục tiêu phát triển bền vững.

Bốn yếu tố

Từ lâu, đầu tư STI được coi là xương sống của nền kinh tế, nhằm phục hồi năng suất lao động và bảo đảm phát triển bền vững. Các nhà nghiên cứu của ESCA cho biết, quy mô và chiều sâu của Chương trình Phát triển Bền vững đến năm 2030 đòi hỏi cách tiếp cận hoàn toàn khác, ưu tiên cho những đột phá về khoa học và công nghệ tiên tiến. Để làm được điều này, ESCA cho rằng, các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương cần thực hiện 4 yếu tố sau:  

Thứ nhất, cần nhận thức sâu sắc việc ứng dụng STI sẽ mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội cao hơn, trong khi bảo đảm được các điều kiện về gìn giữ môi trường, giảm lượng khí thải carbon. 

Thứ hai, các Chính phủ cần xây dựng chính sách STI tích hợp và có tầm nhìn xa, trong khi tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và các nhà đầu tư để sản xuất kinh doanh bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững về kinh tế, xã hội và môi trường. 

Thứ ba, các chính sách và chiến lược ứng dụng STI cần được phổ quát trong toàn xã hội. Việc phát triển các chính sách, chiến lược là để phục vụ cho mọi người dân, đặc biệt là phải làm cho những người có thu nhập thấp cảm thấy họ không bị bỏ lại ở phía sau. 

Thứ tư, tạo cơ chế hợp tác rộng rãi về STI giữa các quốc gia trong khu vực, nhằm khuyến khích các quốc gia khác tham gia, chia sẻ khoa học công nghệ, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia. 

Các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương có nhiều cơ hội để đổi mới các doanh nghiệp tư nhân, đổi mới cơ sở và chuyển giao công nghệ quốc tế. Bên cạnh đó, các nước cần quan tâm hơn tới việc tạo ra lực lượng lao động tay nghề cao. Trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng, hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm kịp thời nhằm thích ứng với những thay đổi của môi trường sẽ giúp các nước châu Á -Thái Bình Dương tiến lên phía trước, hướng đến mục tiêu phát triển đã được đề ra.

Đại biểu nhân dân