Bê bối nối tiếp bê bối
Bê bối tại Petrobas cùng các cáo buộc của phe đối lập đã cản trở hiệu quả của các chính sách thắt lưng buộc bụng mà Tổng thống Rousseff triển khai. Kết quả là người dân đổ hết bực tức lên hai đối tượng trong tâm bão: đương kim Tổng thống và người tiền nhiệm Lula da Silva. Nguy cơ mất quyền lực khiến bà Rousseff có hành động tự vệ thiếu tính toán là tái bổ nhiệm cựu Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva vào ghế Chánh Văn phòng Nội các. Tuy nhiên, một bê bối mới lại bị phanh phui khi đoạn băng ghi âm cuộc nói chuyện của bà Rousseff bị tiết lộ cho thấy mục đích chính của việc làm này là giúp cho ông Lula da Silva, cũng là người cố vấn quan trọng của bà, tránh khỏi việc bị truy tố hình sự về các cáo buộc liên quan tại Petrobas. Theo luật phápBrazil, chỉ có Tòa án Tối cao mới được quyền xem xét các cáo buộc đối với thành viên Nội các.
Ông Delcidio do Amaral, một thượng nghị sĩ cũng vướng vào bê bối tại Petrobas, nói rằng bà Rousseff “biết rõ” mọi chuyện tại công ty dầu khí quốc doanh này. Trong một cuộc phỏng vấn với tuần báo Veja hôm 19.3, ông Amaral, người từng là cựu lãnh đạo đảng Lao động cầm quyền tại Thượng viện cho biết, cựu Tổng thống Lula da Silva là người đã lên kế hoạch và toan tính các kịch bản tham ô tại Petrobas và bà Rousseff đã lợi dụng để gây quỹ cho chiến dịch tranh cử năm 2014. Ngay sau khi tiết lộ trên được đưa ra, bà Rousseff đã yêu cầu có biện pháp hình sự đối với ông Amaral vì những lời lẽ “vu khống và phỉ báng”. Tuy nhiên, bất chấp những thanh minh của chính quyền, như tờ Les Echos (Pháp) nhận định: “Tổng thốngBrazilcó thể phải ngã ngựa vì cú điện thoại tỏ ý dùng thẩm quyền Tổng thống để bảo vệ người tiền nhiệm tránh bị pháp luật truy xét tội tham ô”.
Ngày 18.3, một Ủy ban của Quốc hội mới được bầu củaBrazilđã có phiên họp đầu tiên để thảo luận về việc có nên luận tội Tổng thống về các cáo buộc liên quan đến gian lận tài chính hay không. Quyết định của Ủy ban sau đó sẽ được đệ trình Hạ viện, nơi 513 nhà lập pháp sẽ tiến hành cuộc bỏ phiếu. Nếu 2/3 số Hạ nghị sĩ đồng thuận với việc luận tội bà Rousseff, vụ kiện sẽ tiếp tục được chuyển lên Thượng viện. Trong trường hợp này, bà Rousseff sẽ bị đình chỉ công tác trong 180 ngày, và nếu 2/3 số Thượng nghị sĩ tại Thượng viện 81 ghế cho là bà có tội thì Tổng thống sẽ bị phế truất.
Mồi lửa âm ỉ
Cuối tuần trước, cảnh sátBrazilước tính số người đổ xuống các đường phố để biểu tình phản đối bà Rousseff đã lên tới khoảng 3 triệu người. Người dânBrazilnhư đang sục sôi trong giận dữ. Bê bối tại Petrobas là nguyên nhân trực tiếp, nhưng còn những mồi lửa vẫn âm ỉ từ lâu.
Trong báo cáo mới nhất, hãng xếp hạng tín dụng Credit Suise dự báo tốc độ tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Brazil trong giai đoạn 2015 - 2017 sẽ lần lượt là -3,7%; - 3,5% và -0,5%. Đây sẽ là lần đầu tiên nền kinh tế nước này suy giảm 3 năm liên tiếp kể từ năm 1901. Năm 2015 là năm GDP củaBrazilgiảm mức kỷ lục trong vòng 25 năm trở lại đây.
Trong khi đó, giá cả hàng hóa ở quốc gia này trong suốt vài năm trở lại đây cũng liên tục tăng, và nợ công hiện đang tương đương mức 65,1% GDP - mức cao nhất kể từ năm 2006 và tăng 8% so với cuối năm 2014.
Kinh tế suy yếu, các doanh nghiệp và người tiêu dùngBrazilđều bị cắt giảm chi tiêu, dẫn đến tình trạng thất nghiệp tăng. Mức xếp hạng tín nhiệm của Brazil đã bị hãng Standard&Poor’s đánh tụt xuống mức BB+ từ tháng 9.2015 và là lần đầu tiên quốc gia này bị hạ bậc xuống mức “rác” kể từ năm 2008.
Tình hình kinh tế trì trệ, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao và những bê bối về tài chính, tham nhũng là nguyên nhân khiến xã hộiBrazilquay lưng lại phía chính quyền. Các cuộc thăm dò ý kiến gần đây cho thấy tỷ lệ ủng hộ đối với bà Rousseff hiện chỉ còn khoảng 10% và có hơn 60% ngườiBrazilủng hộ vụ kiện mà phe đối lập đang thúc đẩy nhằm vào chính quyền Rousseff.
Đại biểu nhân dân
