Khẩn cấp hơn bao giờ hết

Gói luật mới trao cho cơ quan hành pháp một số quyền hạn đặc biệt tới ngày 31.12.2020 để thực thi tình trạng khẩn cấp trong các lĩnh vực kinh tế, tài chính, dự báo xã hội, giá cả, năng lượng và vệ sinh dịch tễ. Phát biểu với báo giới sau khi ký ban hành, Tổng thống Fernandez cho biết, ưu tiên trước mắt của chính phủ mới là triển khai các biện pháp nhằm hỗ trợ những người bị ảnh hưởng nhiều nhất của tình trạng suy thoái kinh tế kéo dài gần 2 năm qua với tỷ lệ lạm phát và người nghèo ở mức cao; đồng thời tìm lại động lực tăng trưởng cho nền kinh tế.

Một số điểm đáng chú ý trong gói luật mang tính bao trùm này được cho là mấu chốt để giải quyết tình trạng mất cân bằng ngân sách và nợ công. Theo đó, quy định này thiết lập một loại thuế với mức 30% đối với các hoạt động mua ngoại tệ để tiết kiệm, mua vé máy bay và các gói du lịch ra nước ngoài, cũng như chi phí ở nước ngoài sử dụng thẻ tín dụng, duy trì quy định về hạn mức mua ngoại tệ 200 USD/tháng vốn được áp dụng từ tháng 8.2019. Quy định này nhằm hạn chế tình trạng người dân nơi đây có thói quen mua USD để tiết kiệm, đề phòng tình trạng lạm phát dẫn đến mất giá của đồng nội tệ.

Ngoài ra, luật cũng cho phép cơ quan hành pháp tăng thuế xuất khẩu trong lĩnh vực nông nghiệp, đặc biệt là xuất khẩu đậu tương, mặt hàng chiến lược của Argentina, cũng là lĩnh vực duy nhất ghi nhận đà tăng trưởng suốt nhiều năm qua, với mức có thể lên tới 33%.

Luật mới cũng quy định việc tăng thuế các lĩnh vực phục vụ đối với tầng lớp trung lưu và thượng lưu, sử dụng khoản tiền này để hỗ trợ những đối tượng khó khăn nhất trong xã hội.

Liên quan đến nợ công mà Argentina dự kiến sẽ đàm phán lại với các chủ nợ, luật mới cho phép chính phủ phát hành trái phiếu lên tới 10 năm với tổng giá trị khoảng 4,5 tỷ USD và sử dụng nguồn thu ngoại tệ đó từ quỹ dự trữ của Ngân hàng Trung ương để thanh toán các khoản nợ.

Chính phủ cũng sẽ “đóng băng” 180 ngày giá các loại dịch vụ cơ bản như điện và khí đốt để xem xét và thảo luận bảng giá mới toàn diện, đồng thời cho phép cơ quan hành pháp xây dựng kế hoạch tăng lương bắt buộc ở lĩnh vực tư nhân.

Đạo luật cũng đưa ra “kế hoạch chống đói” bằng cách cung cấp tiền trợ cấp cho người nghỉ hưu và miễn tăng thuế các dịch vụ công cộng đối với những người nghèo. Đạo luật cũng quy định việc tài trợ cho kế hoạch cung cấp thẻ thực phẩm miễn phí cho hơn 2 triệu người nghèo tại đất nước có 44 triệu người dân và đang trải qua cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội tồi tệ nhất từ năm 2001.

Bóng ma 2001 đang trở lại

Trước đó, phát biểu trong chương trình truyền hình La Cornice ngày 22.12, tân Tổng thống Alberto Fernandez nói rằng, bóng ma vỡ nợ của năm 2001 đang trở lại, thời điểm vốn được xem là tồi tệ nhất lịch sử nước này khi Argentina vỡ nợ 100 tỷ USD. “Tình hình không giống như năm 2001, nhưng cũng tương tự. Thời đó nghèo đói ở mức 57%, ngày nay chúng ta có 41% người nghèo; thời đó chúng ta vỡ nợ thật, ngày nay chúng ta gần như vỡ nợ”, ông Fernandez nói.

Nhiều người cho rằng, cựu Tổng thống Mauricio Macri thuộc phe tự do đã đẩy nền kinh tế quốc gia Nam Mỹ chìm trong giảm phát và lạm phát kể từ khi ông lên nắm quyền năm 2016. Nền kinh tế lớn thứ 3 của Mỹ Latin đã chứng kiến GDP sụt giảm 3,1% trong năm 2019, tỷ lệ lạm phát lên tới 55%, một trong những mức tăng cao nhất thế giới. Nợ nước ngoài của Argentina hiện vào khoảng 330 tỷ USD, chiếm 90% GDP, trong khi năm 2016, năm đầu tiên trong nhiệm kỳ của ông Macri, con số này là 20% GDP.

Vị Tổng thống theo đường lối trung tả Alberto Fernandez lên nắm quyền hôm 10.12 sau khi đánh bại đối thủ Macri trong cuộc bầu cử. Trước đó, ông Fernandez từng nói sẽ sẵn sàng thanh toán cho các chủ nợ. Song hôm 20.12, chính phủ nước này đã đơn phương hoãn thanh toán khoản nợ đến hạn khoảng 9 tỷ USD tới tháng 8.2020, khiến các cơ quan xếp hạng tín nhiệm Fitch và S&P hạ bậc của nước này, cho rằng, Argentina đang “vỡ nợ một phần”.

Vỡ nợ một phần chỉ tình trạng một bên vay nợ không có khả năng trả một phần nghĩa vụ tài chính hoặc một chương trình vay vốn đặc biệt nào đó nhưng họ vẫn tiếp tục thanh toán các khoản vay khác trong thời gian này. Trong đánh giá mức độ tín nhiệm, thì vỡ nợ một phần (CC) chỉ đứng trên mức vỡ nợ hoàn toàn (D).

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng, khi đề cập tới tình trạng “vỡ nợ ảo” của Argentina, ông Fernandez muốn các chủ nợ hiểu rằng, họ sẽ phải đàm phán về tái cơ cấu nợ với chính quyền Buenos Aires. “Việc ông Fernandez khẳng định về tình trạng “gần như vỡ nợ” của Argentina nhằm kịch tính hóa tình trạng và những vấn đề mà người tiền nhiệm để lại” - chuyên gia Claudio Loser, thuộc Centennial Group nhận định.

Trong khi đó, theo một quan chức Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) giấu tên, tổ chức tài chính này luôn sẵn sàng tiến hành đối thoại với Buenos Aires khi phù hợp. Đầu tuần vừa qua, ông Fernandez cũng thông báo một phái đoàn của IMF sẽ có mặt tại quốc gia này trong “những ngày tới” để xem xét về vấn đề cơ cấu nợ.

Giới quan sát cho rằng, với những biện pháp kịp thời mà Chính phủ Argentina vừa thông qua cũng như việc các tổ chức tài chính sẵn sàng đàm phán về tái cơ cấu nợ, bóng ma 2001 sẽ chỉ đe dọa chứ chưa thực sự trở lại quốc gia này.

daibieunhandan.vn