Một nghiên cứu mới công bố của Viện Bảo hiểm Tai nạn trên đường cao tốc (IIHS) đã giới thiệu nhiều hệ thống an toàn kỹ thuật số mới, cho phép phát hiện được khách bộ hành và tự động vận hành bộ phanh của xe hơi, từ đó tránh được vụ đụng xe vào người đi bộ trên đường.

Ông David Aylor, một quan chức của IIHS nói: “Chúng tôi khuyến khích các hãng sản xuất xe hơi tích cực trang bị hệ thống phanh khẩn cấp tự động. Chúng tôi cũng muốn cấp thông tin về các hệ thống này cho người tiêu dùng, để họ có thể thực hiện các lựa chọn thông minh, khi họ đi mua xe mới”.

Tổ chức bảo hiểm thương mại IIHS đã thử nghiệm 11 kiểu xe thể thao đa dụng (SUV) được trang bị hệ thống phanh khẩn cấp tự động (AEB) với khả năng phụ là phát hiện, gởi tín hiệu đến người đi bộ đang trong hướng xe chạy tới.

Trong số xe thử nghiệm, 4 chiếc được xếp hạng “cao cấp”, 5 chiếc được chấm “tiên tiến”, và chỉ mỗi một chiếc BMW X1 không được ủng hộ nhiều, do hệ thống hoạt động quá kém trong một cuộc thử, khiến người nộm bị xe “hất lộn ngược”, theo IIHS cho biết.

Quyết định thử nghiệm này không đến bất ngờ. Nói chung hiện người sử dụng xe ở Mỹ ưa chọn xe SUV (cứ 3 chiếc xe mới được bán thì 2 chiếc là SUV).

Nhưng một báo cáo trước đó của IIHS đã cảnh báo: các kiểu xe gầm cao mũi tù thường gây tai nạn chết người hơn các loại xe mui kín và xe hai chỗ thấp hơn và tròn hơn.

Năm 2018, Chủ tịch IIHS David Harkey lưu ý: điều trên có nghĩa lực húc xe mạnh hơn, và không thể có chuyện một khách bộ hành bị xe SUV húc lại có thể lăn tránh khỏi xe và giảm thiểu nguy cơ bị thương.

Việc ngày càng nhiều xe SUV chỉ là một trong số các lý do dữ liệu liên bang Mỹ cho thấy số người đi bộ bị xe tông tăng vọt lên 46 % từ năm 2009 đến năm 2017. Và dù dữ liệu năm 2018 chưa được công bố, người ta vẫn dự báo tỉ lệ này sẽ càng tăng lên nữa.

Trong 10 năm qua, số người đi bộ bị thương vong do bị xe tông đã tăng gần 50 %, lên tới khoảng 6.000 vụ/năm và các thể tiếp tục, theo các chuyên gia đã cảnh báo.

Các chuyên gia cũng lo ngại tình hình này càng phức tạp hơn, do việc mất tập trung kỹ thuật số: lái xe không là những người duy nhất dán mắt vào điện thoại thông minh của họ, mà ngay cả khách bộ hành đi qua ngã tư mà không kiểm tra luồng giao thông, hoặc thậm chí không xác minh liệu họ đã đi đúng đường hay chưa.

Bà Rebecca Lindland, một nhà phân tích ngành xe hơi độc lập, nói: “Chúng ta có những lái xe mất tập trung và khách bộ hành mất tập trung, và đó là sự kết hợp chết người”.

Còn có những nguyên nhân khác góp phần gây thương vong cho người đi bộ. Luồng giao thông ở Mỹ tăng mạnh kể từ khi kết cuộc suy thoái kinh tế gần đây nhất, nhất là trên các con đường được thiết kế kém chất lượng.

Tháng 9/2018, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia (Mỹ) đã tổ chức cuộc họp của các chuyên gia an toàn và công nghiệp, nhằm tìm ra các cách giải quyết những vấn đề trên.

Họ đã chỉ ra nhiều điều, gồm sự gia tăng quá trình đô thị hóa và nạn nghiện ma túy. Và Ủy ban đã công bố 11 khuyến nghị giải quyết vấn đề, gồm kêu gọi chính quyền các bang và địa phương phải có quyền xem xét, đánh giá các vấn nạn an toàn cho khách bộ hành mà địa phương đang phải đối mặt, từ đó vận dụng các giải pháp thích hợp nhất.

Từ đó, thành phố New York tái thiết kế đánh giá, cập nhật các biển báo và năm 2017, họ được đánh giá cao về việc kéo giảm tai nạn xảy ra với người đi bộ xuống chỉ còn 101 vụ, con số thấp nhất kể từ khi thành phố bắt đầu ghi nhận các vụ tai nạn hồi năm 1910.

Nhưng các chuyên gia tin rằng một phần đáng kể trong tiến trình này, sẽ phải là yêu cầu thay đổi thiết kế mẫu xe. Ông Mark Rosekind, một quan chức Ủy ban An toàn giao thông quốc gia thời Tổng thống Barack Obama, rất ủng hộ các giải pháp ứng dụng kỹ thuật cao. Ông nói các kiểu xe hoàn toàn tự động có thể loại bỏ một số vụ tai nạn tông xe trên đường.

Nhưng chưa thể rõ khi nào sẽ thật sự có dòng xe thật sự tự động, nhất là sau vụ một mẫu xe tự động Uber đã húc người đi bộ chết tại một thành phố ở bang Arizona hồi tháng 3.2018.

Dù vậy, báo cáo mới nhất của IIHS - cùng các dữ liệu gần đây nhất- đã gợi ý rằng ngay cả từ bây giờ, cac hệ thống hiện đại trợ giúp lái xe có thể giữ một vai trò.

Ông Aylort của IIHS nói: “ Kết quả tốt nhất có thể có chính là tránh được việc húc xe vào người đi bộ. Khi một vụ tông xe là không thể tránh được, việc giảm tối đa tốc độ xe sẽ giúp người đi bộ có nhiều cơ hội sống sót hơn trong bất kỳ một vụ đụng xe nào”.

Một giải pháp khác sẽ là cải thiện hệ thống đèn chiếu, giúp lái xe có thể nhìn rõ hơn, có nhiều thời gian xử lý tình huống hơn.

Các cơ quan chức năng ở Mỹ đang xem xét cập nhật các qui định về đèn xe, vốn không hề thay đổi kể từ những năm 1970 đến nay. Các qui định này bị chê “quá cũ xưa”, không cho phép nhà sản xuất thiết kế các kiểu đèn trước theo hướng tối ưu hóa để giúp lái xe trông thấy rõ những gì có ở trước xe mình.

Gần đây, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia bắt đầu tiến trình soạn qui định mới, nhằm có thể cho phép sử dụng công nghệ đèn xe hiện có ở châu Âu (nhưng bị cấm ở Mỹ).

công nghệ này được gọi là Đèn pha liếc theo tay lái (Adaptive Driving Beams) không buộc lái xe bật đổi đèn pha thành đèn cốt (hoặc ngược lại). Thay vào đó, các cảm ứng sẽ phóng ánh sáng tới thẳng phía trước một cách chính xác, cho lái xe thấy rõ một người đang đi bộ dọc đường, nhưng ánh đèn không chiếu vào phần đầu người đi bộ nên người này không bị lóa mắt.

Dĩ nhiên có thể sẽ phải mất nhiều năm để sửa các qui định, nên công nghệ ADB không thể kỳ vọng sẽ xuất hiện trên đường sá Mỹ trong 1, hai năm nữa.

Nhưng các công nghệ chiếu sáng khác đang được nghiên cứu, gồm đèn trước bằng laser. Ở châu Âu, loại đèn này có thể phát hiện các chướng ngại vật ở cách xa gần nửa dặm. (TGTT)