Nhân lực cho nhà máy điện hạt nhân đòi hỏi phải có sự đào tạo liên tục

 
Theo thông tin của Ban quản lý Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, hiện nay dự án đang ở giai đoạn xây dựng và trình hồ sơ phê duyệt địa điểm, báo cáo đầu tư lên các bộ, ngành chức năng. Dự kiến, đến năm 2016 hồ sơ dự án sẽ được trình Chính phủ phê duyệt để có thể chuẩn bị các thủ tục chính thức khởi công xây dựng.
 
Bên cạnh các yếu tố về công nghệ, nguồn vốn, sự chấp thuận của công chúng về điện hạt nhân thì công tác đào tạo nguồn nhân lực đủ về số lượng, đáp ứng về chất lượng là yếu tố rất quan trọng cho việc xây dựng thành công và vận hành an toàn nhà máy điện hạt nhân. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đây cũng là một trong những rào cản lớn trong quá trình triển khai xây dựng, vận hành nhà máy điện hạt nhân ở nước ta. Nguồn nhân lực của chúng ta đang bị thiếu về số lượng và trình độ ở tất cả các khâu quản lý nhà nước, quản lý an toàn, vận hành nhà máy, giám sát dự án.

 
Trong khi các thỏa thuận hợp tác đào tạo với Nga chủ yếu là cử các sinh viên theo học bài bản, thì các thỏa thuận phát triển nhân lực điện hạt nhân với các đối tác Nhật Bản lại theo hướng đào tạo các cán bộ, kỹ sư đã có kinh nghiệm, đang làm việc tại các nhà máy điện của EVN. Tính đến nay, 24 kỹ sư, trưởng ca kíp ngành điện đã và đang theo học chuyên ngành điện hạt nhân tại Nhật Bản. Trong đó, khóa học đầu tiên với 15 thành viên đã tốt nghiệp, tới đây sẽ được hỗ trợ duy trì nâng cao kiến thức điện hạt nhân, gửi đi đào tạo nghiệp vụ quản lý, giám sát kỹ thuật tại các công trường xây dựng nhà máy nhiệt điện do nhà thầu Nhật Bản xây dựng. EVN cũng đang đề xuất các đối tác Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ đào tạo cho khoảng 100 sinh viên các chuyên ngành liên quan lĩnh vực điện hạt nhân tại Nhật Bản trong thời gian tới.
 
Phát triển điện hạt nhân là cả một quá trình dài hạn, trong đó, nguồn nhân lực cho nhà máy điện hạt nhân cũng đòi hỏi cần phải có sự đào tạo liên tục. Phó giám đốc Phan Minh Tuấn cho biết, để có thể duy trì và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân trong tương lai, cơ quan quản lý nhà nước và chủ đầu tư cũng đang triển khai dự án tuyên truyền về điện hạt nhân, lợi ích và vai trò của điện hạt nhân, cơ hội việc làm trong lĩnh vực điện hạt nhân tới các bậc phụ huynh và các em học sinh các cấp học từ tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông. Đây là hoạt động thiết thực để có được nguồn nhân lực liên tục, có chất lượng trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, điện hạt nhân.
 
Thận trọng trong quá trình triển khai dự án
 
Theo Nghị quyết số 41/2009/QH12 của QH Khóa XII về chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, QH ấn định thời gian khởi công xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 vào năm 2014. Tuy nhiên thời hạn này đã được lùi lại để có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, bảo đảm an ninh, an toàn cao nhất sau sự cố nhà máy điện Fukushima (Nhật Bản). Phó giám đốc Ban quản lý Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận Phan Minh Tuấn cho biết, dự án đang được triển khai theo đúng lộ trình chỉ đạo của Chính phủ về các thủ tục chuẩn bị đầu tư dự án. Hiện tại, Dự án đang ở giai đoạn xây dựng và trình hai báo cáo là Hồ sơ phê duyệt địa điểm và Báo cáo đầu tư. Hai báo cáo này đã được các tổ hợp tư vấn hoàn tất và nộp cho chủ đầu tư. Hiện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Ban quản lý Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận đã thẩm tra nội bộ báo cáo này và đã trình từng phần của báo cáo lên các Bộ cơ quan liên quan thẩm định. Trong đó, trình lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ thẩm định các nội dung về an toàn, Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định về Báo cáo đánh giá tác động môi trường.
 
Ban quản lý Dự án dự kiến trong năm nay sẽ hoàn tất các thủ tục thẩm định của các bộ, ngành liên quan và sẽ trình lên Hội đồng thẩm định Nhà nước trong năm 2015 và hy vọng năm 2016 sẽ trình lên Chính phủ để Chính phủ xem xét phê duyệt. Trên cơ sở phê duyệt của Chính phủ, chủ đầu tư sẽ chuẩn bị các bước tiếp theo, đàm phán với tổng thầu để chính thức triển khai khởi công xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, 2 khi hội đủ và chín muồi tất cả các điều kiện về pháp quy, công nghệ, kỹ thuật và nguồn nhân lực. Thời gian để các cơ quan thẩm định các báo cáo của Dự án có thể dài hơn thời gian các đơn vị chuẩn bị các báo cáo.
 
Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận là dự án đầu tiên ở Việt Nam, lớn về quy mô và đầu tư, thời gian chuẩn bị và xây dựng dài, trong khi nước ta chưa có kinh nghiệm, nhân lực trong quản lý, triển khai dự án. Nguyên Phó cục trưởng Cục Năng lượng nguyên tử, Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Doãn Phác cho rằng, quá trình chuẩn bị đầu tư và phát triển Dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận phải bảo đảm được 3 yêu cầu cơ bản là bảo đảm an toàn, an ninh cao nhất; thực hiện đúng quy định của pháp luật và dự án phải có hiệu quả kinh tế. Bên cạnh đó sự cam kết của Chính phủ, sự chấp nhận của nhân dân và ủng hộ về chính trị cũng ảnh hưởng không nhỏ đến chương trình điện hạt nhân ở ViệtNam. Theo ông Lê Doãn Phác, chỉ nên quyết định khởi công xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận khi cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực đã được chuẩn bị đầy đủ theo hướng dẫn của IAEA và kinh nghiệm quốc tế.

Người đại biểu nhân dân