Phóng viên (PV): Đây là lần đầu tiên Hội nghị Lãnh đạo Quốc phòng các quốc gia thành viên LHQ về GGHB được tổ chức. Tại sao LHQ lại tổ chức một hội nghị như vậy vào thời điểm hiện nay? Đoàn đại biểu Việt Nam đã đóng góp như thế nào vào hội nghị, thưa Trung tướng?
Trung tướng Võ Văn Tuấn: Đây là Hội nghị Lãnh đạo Quốc phòng các quốc gia thành viên LHQ đầu tiên trên thế giới do LHQ tổ chức. Hội nghị là một sự kiện mang tính lịch sử và là cơ hội có một không hai để thảo luận những vấn đề có tầm quan trọng thiết yếu đối với hoạt động GGHB của LHQ.
Hội nghị này là một phần trong tiến trình tham gia rộng rãi hơn của các quốc gia thành viên LHQ. Tại Hội nghị Thượng đỉnh về Tăng cường hoạt động Hòa bình Quốc tế được tổ chức vào tháng 9-2014 bên lề Kỳ họp 69 Đại hội đồng LHQ, 30 quốc gia đã cùng Tổng thư ký LHQ đánh giá lại kết quả tham gia hoạt động GGHB LHQ và cam kết tiếp tục đóng góp thêm lực lượng quân đội và cảnh sát cho các hoạt động GGHB LHQ. Tiếp đó, tháng 2-2015, tại Am-xtéc-đam (Amsterdam), Hà Lan đã diễn ra hội nghị khu vực đầu tiên nhằm tìm biện pháp thực hiện tốt các cam kết trên.
Trong thư gửi các đại biểu, ông Hơ-vê Lát-xô-út (Hervé Ladsous), Phó tổng Thư ký về Hoạt động GGHB đã nêu rõ 3 mục đích chính của hội nghị, đó là: Tăng cường nhận thức về môi trường hoạt động GGHB của LHQ hiện nay; Thảo luận tính chính đáng của các hoạt động GGHB LHQ trong việc đối đầu với những mối đe dọa nghiêm trọng toàn cầu đến hòa bình và an ninh chung; Tìm kiếm sự hỗ trợ thiết thực của các nước trong nỗ lực chung nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động GGHB của LHQ.
Hội nghị nhằm tạo cơ hội cho lãnh đạo quốc phòng các nước trên thế giới gặp gỡ với lãnh đạo Cục Gìn giữ hòa bình LHQ (DPKO) và Cục Bảo đảm thực địa (DFS) để khẳng định sâu sắc hơn cam kết của nước mình đối với hoạt động GGHB của LHQ. Các đại biểu cũng có cơ hội gặp gỡ nhau để trao đổi về những vấn đề cùng quan tâm.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó TTK LHQ về GGHB Hơ-vê Lát-xô-út và Phó TTK về Bảo đảm thực địa A-tun Kha-rê (Atul Khare) đều khẳng định, sự tham gia, đóng góp của các đối tác là yếu tố quyết định đến việc nâng cao hiệu quả hoạt động GGHB LHQ trong môi trường hoạt động ngày càng phức tạp và thách thức hiện nay.
Trong bài phát biểu tại hội nghị, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nhấn mạnh: Những thách thức phi truyền thống, những nguy cơ xung đột, vấn đề an ninh biển, tranh chấp lãnh thổ, cách hành xử đe dọa sử dụng vũ lực, luật pháp quốc tế không phải khi nào cũng được tôn trọng... Vì vậy, nhu cầu bảo đảm hòa bình, ổn định của khu vực châu Á-Thái Bình Dương trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết và là một điểm cần quan tâm trong chương trình nghị sự của LHQ. Việt Nam luôn nỗ lực đóng góp cho hòa bình, ổn định, phản đối sự bất công và sử dụng vũ lực, lấy lợi ích chung của cộng đồng và luật pháp quốc tế làm chuẩn mực cho mọi hành động, nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc đồng thời phục vụ cho hòa bình, ổn định trong khu vực và trên toàn thế giới.
Phát biểu của Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh đã nhận được sự chia sẻ, đón nhận của nhiều đại biểu quốc tế. Trưởng đoàn Niu Di-lân đã đồng tình chia sẻ quan điểm của Việt Nam và cho rằng, cách tiếp cận các vấn đề hòa bình khu vực và thế giới của Việt Nam dựa trên quan điểm độc lập, tự chủ, toàn vẹn lãnh thổ và tuân thủ luật pháp quốc tế là hoàn toàn đúng đắn.
PV: Xin Trung tướng cho biết, LHQ và các nước đánh giá như thế nào về việc Việt Nam cử lực lượng tham gia các hoạt động GGHB của LHQ?
Trung tướng Võ Văn Tuấn: Lãnh đạo LHQ đánh giá cao việc Việt Nam cử lực lượng tham gia hoạt động GGHB LHQ, vì điều này thể hiện cam kết và đóng góp cụ thể, thiết thực của một quốc gia thành viên, đáp ứng yêu cầu của LHQ về việc mở rộng thành phần tham gia của các nước cử quân, triển khai nhanh lực lượng được huấn luyện và trang bị đầy đủ đến các phái bộ theo yêu cầu. Sự tham gia thể hiện vai trò chủ động, tích cực của ViệtNam vào các vấn đề quốc tế, góp phần nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam.
Lãnh đạo LHQ và Phái bộ LHQ tại Nam Xu-đăng đánh giá cao kết quả thực hiện nhiệm vụ của 2 sĩ quan liên lạc Việt Nam và tiếp tục đề nghị Việt Nam cử những sĩ quan có năng lực, kỷ luật, tinh thần trách nhiệm cao và phẩm chất đạo đức tốt như vậy tham gia Phái bộ LHQ. Đáp ứng đề nghị của LHQ, Việt Nam sẽ cử thêm 3 sĩ quan tham mưu đến Phái bộ GGHB LHQ tại Cộng hòa Trung Phi và đang tích cực chuẩn bị triển khai đơn vị quân y và công binh tới các phái bộ phù hợp.
Lãnh đạo LHQ bày tỏ tin tưởng rằng, với truyền thống và kinh nghiệm trong nhiều cuộc đấu tranh khó khăn, gian khổ vì hòa bình và độc lập dân tộc, với tính kỷ luật, trình độ chuyên nghiệp và tinh thần trách nhiệm cao, lực lượng QĐND Việt Nam tham gia hoạt động GGHB LHQ chắc chắn sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, có nhiều đóng góp quý báu cho các sứ mệnh GGHB của LHQ và góp phần nâng cao uy tín, hiệu quả của hoạt động GGHB LHQ.
Lãnh đạo LHQ cũng cam kết tiếp tục hỗ trợ để Việt Nam ngày càng tham gia nhiều hơn vào các hoạt động GGHB LHQ, đồng thời sẽ hỗ trợ Trung tâm GGHB Việt Nam trở thành một Trung tâm GGHB tầm cỡ khu vực, có đủ năng lực huấn luyện lực lượng tham gia hoạt động GGHB của Việt Nam và các quốc gia khu vực; đồng thời có thể thực hiện các nhiệm vụ hỗ trợ nhân đạo, tìm kiếm, cứu nạn một cách hiệu quả cho Việt Nam cũng như tham gia các hoạt động hợp tác song phương và đa phương trong khu vực.
PV: Việt Nam cũng đã chính thức đăng ký vào Hệ thống bố trí lực lượng thường trực LHQ, đề nghị Trung tướng cho biết ý nghĩa của việc này?
Trung tướng Võ Văn Tuấn: Hệ thống bố trí lực lượng thường trực LHQ (UNSAS) là cơ sở dữ liệu của LHQ, cho phép các nước gửi quân chủ động đăng ký cam kết và đóng góp nguồn lực của mình. UNSAS dựa trên những cam kết tự nguyện có tính điều kiện của các nước thành viên để đóng góp nguồn lực cụ thể trong khuôn khổ thời gian và giới hạn đã được thống nhất trong hoạt động GGHB LHQ. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng về việc triển khai lực lượng trên thực tế là thuộc về quốc gia thành viên.
Với việc đăng ký vào Hệ thống UNSAS, ViệtNamđã chính thức cam kết sẵn sàng cử thêm các sĩ quan, lực lượng quân y và công binh tham gia các phái bộ GGHB khi LHQ có yêu cầu. Sắp tới, ta sẽ tiến hành các bước đăng ký cụ thể vào cơ sở dữ liệu của UNSAS về biên chế tổ chức, trang bị của đơn vị mà ta lựa chọn cử đi. Trên cơ sở dữ liệu mà ta cung cấp và cập nhật định kỳ, các cơ quan chức năng của LHQ sẽ biết được năng lực và mức độ sẵn sàng tham gia của Việt Nam và sẽ chính thức đề nghị Việt Nam khi có nhu cầu. Tham gia vào hệ thống này, cả LHQ và ViệtNamđều có sự chủ động trong phối hợp sẵn sàng triển khai lực lượng đến phái bộ một cách nhanh nhất khi LHQ có yêu cầu.
PV: Sắp tới, Việt Nam sẽ tham gia những hoạt động GGHB nào, thưa Trung tướng?
Trung tướng Võ Văn Tuấn: ViệtNam đã cử 2 cán bộ đầu tiên đi làm nhiệm vụ sĩ quan liên lạc tại Phái bộ GGHB LHQ ởNam Xu-đăng; sẽ tiếp tục cử thêm 3 cán bộ đi làm nhiệm vụ sĩ quan tham mưu tại Phái bộ GGHB LHQ ở Cộng hòa Trung Phi. Thời gian tới ta cũng sẵn sàng cử thêm các sĩ quan đi các phái bộ với các hình thức cá nhân khác.
Về hình thức đơn vị, chúng ta cũng đang tích cực chuẩn bị mọi mặt để sẵn sàng triển khai một bệnh viện dã chiến cấp 2 và một Đại đội công binh đến các phái bộ LHQ phù hợp. Đây là những lĩnh vực lựa chọn phù hợp với chủ trương, điều kiện và năng lực tham gia của ta. Đồng thời, ta cũng tiếp tục nghiên cứu một số lĩnh vực khác để có thể triển khai tham gia khi có đủ điều kiện.
PV: Trước khi dự Hội nghị Lãnh đạo Quốc phòng các quốc gia thành viên LHQ về GGHB, Đoàn đại biểu Bộ Quốc phòng Việt Nam cũng đã có nhiều cuộc làm việc với các quan chức Hoa Kỳ. Đâu là kết quả nổi bật nhất trong các cuộc tiếp xúc này, thưa Trung tướng?
Trung tướng Võ Văn Tuấn: Nhân dịp dự hội nghị, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh và đoàn Việt Nam đã gặp và làm việc với Thượng Nghị sỹ Pa-chích Li-hi (Patrick Leahy), các quan chức cấp cao Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nhằm thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị cũng như đánh giá kết quả hợp tác trong một số lĩnh vực theo nội dung Bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng song phương đã ký năm 2011. Trong tất cả các cuộc tiếp xúc, hai bên đều bày tỏ sự hài lòng và cho rằng, hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng đã đáp ứng được lợi ích của hai bên, phù hợp với quan hệ giữa hai quốc gia. Trong đó trọng tâm là lĩnh vực khắc phục hậu quả chiến tranh như giải quyết hậu quả đi-ô-xin, rà phá, xử lý bom mìn và các vật liệu nổ, tìm kiếm quân nhân mất tích, hỗ trợ các nạn nhân chiến tranh... Bên cạnh đó, hai bên cũng nhất trí sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác song phương trong lĩnh vực tham gia các hoạt động GGHB của LHQ thông qua các cơ chế cụ thể.
Trong các cuộc làm việc, phía Hoa Kỳ đều bảy tỏ mong muốn tiếp tục tăng cường quan hệ quốc phòng phù hợp với quan hệ chung trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, không làm ảnh hưởng tới quan hệ của Việt Nam với các nước khác nhằm góp phần vào đảm bảo hòa bình, ổn định, phát triển ở khu vực và trên thế giới.
PV: Xin cảm ơn Trung tướng!
QĐND
