
Luật Trợ giúp pháp lý được QH thông qua ngày 29.6.2006, có hiệu lực thi hành từ ngày 01.01.2007. Sau 8 năm thi hành luật, công tác trợ giúp pháp lý trở thành cầu nối giữa chính quyền và nhân dân, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp, nâng cao ý thức pháp luật cho nhân dân, phát huy dân chủ ở cơ sở. Luật Trợ giúp pháp lý đã có tác động tích cực trong việc thực thi pháp luật, đưa pháp luật vào cuộc sống, góp phần đáng kể vào sự ổn định, phát triển nhiều mặt của đời sống xã hội. Đồng thời, công tác trợ giúp pháp lý cũng góp phần nâng cao vị thế của ViệtNamtrên trường quốc tế trong bảo vệ nhân quyền, phù hợp với xu thế phát triển chung của thế giới.
Bên cạnh đó, Luật cũng tạo cơ sở pháp lý quan trọng để hình thành và phát triển hệ thống trợ giúp pháp lý nhằm cung ứng dịch vụ pháp lý miễn phí, kịp thời cho người được trợ giúp pháp lý. Thông qua hoạt động trợ giúp pháp lý đã góp phần hỗ trợ các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc thực thi công vụ, làm tốt nhiệm vụ, quyền hạn của mình, hạn chế tình trạng tùy tiện, lạm quyền, vi phạm quyền công dân, góp phần giải quyết vướng mắc pháp luật, giảm bớt khiếu kiện, giảm thiểu các tranh chấp phải đưa ra các cơ quan tư pháp, hạn chế sai sót do hành vi công vụ gây ra, kịp thời phát hiện vướng mắc, bất cập của hệ thống pháp luật, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật.
Có thể nhận thấy, trợ giúp pháp lý là một yếu tố quan trọng trong hệ thống tư pháp hình sự, hỗ trợ tích cực cho công tác điều tra, truy tố, xét xử của các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng, bảo đảm giải quyết vụ án khách quan, công bằng, đúng pháp luật, góp phần thực hiện cải cách tư pháp theo chủ trương của Đảng đã đề ra trong Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, góp phần tạo niềm tin cho xã hội trong hoạt động tố tụng hình sự.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, qua quá trình triển khai luật cũng bộc lộ một số tồn tại. Đó là, một số văn bản triển khai thực hiện không còn phù hợp với thực tiễn. Hệ thống tổ chức trợ giúp pháp lý Nhà nước chưa phù hợp và hoạt động chưa hiệu quả so với yêu cầu thực tiễn, chưa tính đến đặc thù vùng miền nên một số Trung tâm hoạt động chưa hiệu quả.
Nhiều hoạt động trợ giúp pháp lý chưa bảo đảm đúng trọng tâm; nguồn nhân lực trợ giúp pháp lý còn nhiều bất cập; hoạt động truyền thông về trợ giúp pháp lý chưa được thực hiện đúng trọng tâm, trọng điểm, đúng đối tượng; kinh phí bảo đảm cho công tác trợ giúp pháp lý còn hạn chế…
Tham dự Hội nghị, các đại biểu cho rằng, để nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý thời gian tới cần tập trung thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý trong đó chú trọng vụ việc tham gia tố tụng, chỉ thực hiện việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về hoạt động trợ giúp pháp lý. Đổi mới hệ thống tổ chức trợ giúp pháp lý theo hướng tinh gọn, tinh giản tổ chức, bộ máy và biên chế phù hợp. Đẩy mạnh hơn nữa công tác xã hội hóa hoạt động trợ giúp pháp lý, có giải pháp huy động luật sư, tổ chức hành nghề luật sư có uy tín, kinh nghiệm tham gia trợ giúp pháp lý. Đồng thời, nâng cao năng lực cho đội ngũ trợ giúp viên pháp lý nhằm bảo đảm cho các trợ giúp viên pháp lý có đủ năng lực, trình độ, kỹ năng thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý, đặc biệt trong lĩnh vực tố tụng…
Người đại biểu nhân dân