Thẩm tra, giám sát của QH - yếu tố quyết định 

Tại phiên họp thứ nhất về Kinh nghiệm trong xây dựng, điều hành, kiểm tra, kiểm toán việc thực hiện dự toán ngân sách nhà nước, do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Kế hoạch và Tài chính, QH Lào, TS. Souvanpheng Boupphanouvong chủ trì, các ĐBQH của Campuchia, Myanmar, Lào và Việt Nam đã chia sẻ những kinh nghiệm trong thẩm tra, quyết định dự toán ngân sách hằng năm. Đại diện các Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Kiểm toán Nhà nước, Hiệp hội các Ủy ban Tài chính công khu vực châu Á - Thái Bình Dương (ARAPAC) đã tham gia, thảo luận cùng các ĐBQH. Đánh giá cao vai trò của QH trong xem xét thẩm tra, quyết định và giám sát ngân sách, ĐBQH 4 nước cho rằng đây là một trong những yếu tố quyết định hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính công, bảo đảm bền vững ngân sách nhà nước (NSNN), góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế cũng như bảo đảm quốc phòng an ninh và an sinh xã hội. Việc điều hành thực hiện dự toán NSNN một cách minh bạch, được kiểm tra, kiểm soát thường xuyên, liên tục từ các cơ quan của QH, Kiểm toán Nhà nước góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng NSNN.

Các ĐBQH Việt Nam đã giới thiệu với Hội nghị những nội dung mới trong Luật Ngân sách nhà nước 2015, Luật Đầu tư công 2014 - những văn kiện quan trọng tạo lập, hoàn chỉnh khuôn khổ pháp lý về quy trình lập, chấp hành, kiểm toán, quyết toán và giám sát NSNN, tạo môi trường quản lý NSNN công khai, minh bạch, công bằng, có phân công, phân cấp quản lý, gắn quyền hạn với trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước các cấp. Theo các quy định mới của pháp luật ViệtNam, toàn bộ các khoản thu, chi ngân sách phải được dự toán, tổng hợp đầy đủ vào NSNN và QH quyết định. Luật Đầu tư công vừa được QH Việt Nam thông qua là dấu mốc quan trọng trong đổi mới và hoàn thiện các chế định trong đổi mới về đầu tư công, chuyển trọng tâm từ kế hoạch đầu tư công hằng năm sang thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn. Sự đổi mới quan trọng này bảo đảm sự gắn kết chặt chẽ giữa kế hoạch đầu tư công với kế hoạch phát triển KT - XH 5 năm và hằng năm của cả nước, của từng ngành, lĩnh vực, vùng lãnh thổ và các cấp chính quyền địa phương, bảo đảm các cân đối kinh tế vĩ mô. Quan trọng nhất là các dự báo cân đối NSNN, các mục tiêu về kiểm soát lạm phát, ổn định giá trị đồng tiền, quản lý nợ Chính phủ, nợ nước ngoài, nợ quốc gia; đánh giá về tình hình thực trạng cơ sở hạ tầng... khắc phục tình trạng đầu tư phân tán, kém hiệu quả trước đây. Đồng thời tăng thêm quyền tự chủ, chủ động của các cơ quan trung ương và chính quyền địa phương. Từ nay về sau, việc phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản sẽ được thực hiện theo đúng các mục tiêu phát triển, các nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn theo Nghị quyết của Quốc hội và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Hướng tới nền tài chính công minh bạch, hiệu quả

Tại Phiên thứ hai của Hội nghị với nội dung Kinh nghiệm trong việc giám sát NSNN hướng tới nền tài chính công minh bạch, hiệu quả do Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách, QH Việt Nam, TS. Phùng Quốc Hiển chủ trì, các đại biểu cho rằng, việc giám sát về NSNN là nội dung lớn, quan trọng của đất nước, có tác động đến tất cả các hoạt động của cơ quan nhà nước cũng như toàn bộ đời sống xã hội. Yêu cầu đặt ra cho QH, các cơ quan của QH trong giám sát về NSNN là phân bổ, sử dụng nguồn lực ngân sách một cách hợp lý, hiệu quả, tiết kiệm và đáp ứng yêu cầu phát triển trong từng thời kỳ. Trong giám sát về NSNN, các cơ quan của QH luôn đưa ra các ý kiến phản biện có luận cứ khoa học, thực tiễn, cung cấp thông tin nhiều chiều cho các ĐBQH trong quá trình thảo luận, xem xét và quyết định về NSNN.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả giám sát NSNN của QH, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH Việt Nam đề nghị tập trung nâng cao hơn nữa thực quyền và trách nhiệm của QH, đề cao vai trò của QH trong các quyết định về tài chính và trong hoạt động giám sát NSNN. Bảo đảm thực quyền của QH, các cơ quan của QH, ĐBQH đang là đòi hỏi của cử tri cả nước và của bản thân quá trình đổi mới hoạt động của QH. Để làm được điều này cần có nhận thức đầy đủ và đúng mức về tài chính công - NSNN, chính sách tài khóa, điều hành kinh tế vĩ mô cũng như phải có nhận thức đầy đủ về vai trò và trách nhiệm của QH theo quy định của Hiến pháp 2013 và pháp luật trong lĩnh vực tài chính công. Hoàn chỉnh, công khai hóa quy trình NSNN; phân tích, lựa chọn những vấn đề trọng yếu mang tính chiến lược để trình QH xem xét quyết định. Bên cạnh đó, việc thiết lập cơ chế phối hợp giữa giám sát vĩ mô với giám sát vi mô, sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan giám sát khác nhau; thống nhất quy chế xử lý rủi ro, phối hợp thông tin... để các cơ quan kiểm tra bên ngoài và các cơ quan kiểm tra bên trong cùng phát huy được vai trò và có sự phối hợp chặt chẽ, cho phép đánh giá tình hình vừa tổng quát vừa cụ thể. Đồng thời cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế kiểm tra, xử lý việc thực hiện kiến nghị của các đoàn giám sát, quy định rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành trong đôn đốc thực hiện kiến nghị và trách nhiệm của đơn vị được giám sát, bảo đảm để các kiến nghị qua giám sát được thực hiện nghiêm chỉnh. Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan có liên quan của Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan hữu quan trong xem xét, đánh giá tính hợp pháp, hợp lý, trung thực, khách quan, khả thi của dự toán NSNN, quá trình chấp hành NSNN, quyết toán NSNN và trong giám sát về NSNN cũng như giám sát thực hiện các kết luận và kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước. 

Duy trì luân phiên việc tổ chức hội nghị

Phiên cuối cùng của Hội nghị do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính - Ngân hàng và Kiểm toán của Vương quốc Campuchia, TS. Cheam Yeap chủ trì đã đánh giá kết quả đạt được sau Hội nghị lần thứ Năm tổ chức tạiVientiane, CHDCND Lào vào tháng 3.2014. Đại diện Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH 3 nước đã thống nhất duy trì luân phiên tổ chức Hội nghị 4 nước liên quan đến lĩnh vực tài chính, ngân sách, kiểm toán định kỳ 2 năm/lần để tăng cường sự hợp tác của từng cơ quan về chuyên môn giữa các cơ quan của Ủy ban 4 nước; tổ chức các Hội thảo quốc tế liên quan đến lĩnh vực tài chính, ngân sách, kiểm toán nhà nước của nước này để có thể mời các chuyên gia các nước còn lại tham gia, tăng cường trao đổi kinh nghiệm giữa các Ủy ban của QH trong tổ chức giải trình của cơ quan Chính phủ đối với lĩnh vực tài chính, ngân sách và thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước.

Bầu trời Đà Nẵng xanh thẳm, nắng nhẹ trong những ngày này có lẽ để chiều lòng những du khách đặc biệt đến từ các nước anh em trong cộng đồng ASEAN. Con đường Bạch Đằng sau khi di dời Cảng sông Hàn rộng rãi, khang trang hơn. Thành phố du lịch biển của ViệtNamngày càng tươi đẹp hơn dưới con mắt của người dân và bạn bè quốc tế. Tất cả như để thể hiện việc sử dụng ngân sách nhà nước tại thành phố biển hiện đại, năng động này thật sự có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân nơi đây. Đó cũng chính là mục tiêu cuối cùng mà cả 4 quốc gia anh em - Việt Nam, Lào, Campuchia, Myanmar - đang hướng tới.

Trần Văn
Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách

Người đại biểu nhân dân