Ban hành khối lượng văn bản quy phạm pháp luật lớn nhất

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 11, sáng 22/3, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã trình bày dự thảo Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XIII của Quốc hội.

 

Báo cáo trước Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng khẳng định, một trong những thành tựu của nhiệm kỳ Quốc hội là hoạt động lập hiến, lập pháp của Quốc hội khóa XIII đạt được kết quả nổi bật, góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, hội nhập quốc tế, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

 

Quốc hội khóa XIII đã hoàn thành trọng trách xây dựng và thông qua bản Hiến pháp 2013, thể chế hóa đường lối của Đảng, đặc biệt là Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011). Với quá trình chuẩn bị khoa học, công phu, chặt chẽ trong 3 năm 2011-2013, bản Hiến pháp mới được thông qua đã kế thừa và phát triển các giá trị cốt lõi, nền tảng của các bản Hiến pháp năm 1946, 1959, 1980, 1992; đồng thời bổ sung, làm rõ, đầy đủ và sâu sắc hơn nhiều nội dung mới, quan trọng, phù hợp với đường lối, định hướng phát triển đất nước, đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng, bảo vệ đất nước và hội nhập quốc tế trong thời kỳ mới.

 

Cùng với việc thông qua Hiến pháp mới, Quốc hội khóa XIII đã ban hành một khối lượng văn bản quy phạm pháp luật lớn nhất từ trước đến nay với chất lượng ngày càng nâng cao. Đặc biệt, ngay sau khi Hiến pháp mới được thông qua, Quốc hội khóa XIII đã khẩn trương triển khai thực hiện đưa Hiến pháp vào cuộc sống. Trong nhiệm kỳ, Quốc hội đã tập trung thực hiện một khối lượng công việc lập pháp rất lớn, xem xét, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới hầu hết các bộ luật lớn, các đạo luật quan trọng, cơ bản hoàn thành hệ thống pháp lý về xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, tổ chức bộ máy nhà nước, thể chế kinh tế thị trường, luật pháp về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, quyền tự do dân chủ của Nhân dân. Các luật, pháp lệnh đã thể chế hóa chủ trương của Đảng, cụ thể các quy định mới của Hiến pháp, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho việc đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước từ trung ương đến cơ sở; phát huy dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân; thúc đẩy kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tôn trọng quyền tự do kinh doanh bình đẳng, theo pháp luật; bảo đảm an sinh xã hội; vấn đề đất đai, bảo vệ môi trường; đẩy mạnh cải cách tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền với nhiều nội dung đổi mới, tiến bộ, phù hợp với thông lệ quốc tế, cụ thể hóa và bảo đảm các quyền con người, quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin…

 

Đáng chú ý, Quốc hội đã có nhiều cải tiến, đổi mới trong quy trình lập pháp theo hướng nâng cao chất lượng, tăng tính chủ động, chặt chẽ, minh bạch, dân chủ, cụ thể trong văn bản luật. Việc lập Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội cả nhiệm kỳ và hằng năm đã bám sát các quan điểm, đường lối của Đảng, yêu cầu thể chế hóa Hiến pháp; bám sát yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, tạo sự chủ động cho các cơ quan trong việc đề xuất, xây dựng và trình các dự án luật, pháp lệnh...

 

Giải quyết kịp thời những bức xúc từ cuộc sống

Bên cạnh thành tựu trong hoạt động lập hiến, lập pháp, Báo cáo cũng khẳng định, Quốc hội đã ban hành nhiều nghị quyết quan trọng quyết định việc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; điều chỉnh các mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015 sát thực tiễn hơn; tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, tái cơ cấu nền kinh tế để nâng cao chất lượng, hiệu quả và đề ra những chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể  đối với các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp; tạo chuyển biến tích cực, hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.

 

Từ tình hình thực tiễn, Quốc hội kịp thời quyết định các chính sách mang tính quốc kế dân sinh, phù hợp với yêu cầu thực tiễn của đất nước. Trong điều kiện kinh tế khó khăn, Quốc hội đã có nhiều quyết sách đồng bộ để ứng phó kịp thời; thực hiện chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa thận trọng, linh hoạt; quyết định giảm các khoản chi tiêu chưa thật cần thiết và kém hiệu quả; quyết liệt bảo đảm an ninh tài chính quốc gia, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, phục hồi và tạo đà tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, tiếp tục cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.

 

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: “Nhiều quyết sách giải quyết kịp thời những bức xúc từ cuộc sống như: Công tác quản lý quy hoạch, đầu tư xây dựng, vận hành khai thác công trình thủy điện; tăng cường các biện pháp đấu tranh, phòng chống tội phạm; dành ngân sách hỗ trợ đóng tàu đánh bắt xa bờ, bảo vệ chủ quyền biển đảo; tiếp nhận người nghiện ma túy vào các cơ sở tiếp nhận đối tượng xã hội; tăng lương cho các đối tượng hưởng lương từ ngân sách còn khó khăn... được đông đảo cử tri hoan nghênh”.

 

Quốc hội cũng đã thảo luận, cân nhắc thận trọng và khẳng định sự cần thiết, tính đúng đắn của chủ trương đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành; xác định đây là dự án quan trọng đặc biệt cấp quốc gia, có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của vùng động lực phát triển kinh tế - xã hội phía Nam và cả nước. Trên cơ sở đó, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Bên cạnh đó, Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết về điều chỉnh một số nội dung và giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh theo Nghị quyết số 38/2004/QH11 của Quốc hội khóa XI.

 

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng khẳng định: “Yếu tố trọng dân, vì dân, bám sát thực tiễn trong quyết sách của Quốc hội nhiệm kỳ này được thể hiện rõ nét. Mỗi phát biểu của đại biểu Quốc hội trên diễn đàn đều xuất phát từ đời sống thường nhật, thể hiện ý chí, mong muốn và nguyện vọng của người dân, lấy mục tiêu lo việc của dân để bàn thảo và quyết định các vấn đề hệ trọng của đất nước. Vì vậy, việc quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước ngày càng hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, vì lợi ích của quốc gia, phù hợp với ý chí và nguyện vọng của Nhân dân; góp phần vào ổn định kinh tế vĩ mô, đưa nền kinh tế từng bước vượt qua khó khăn, tiếp tục tăng trưởng, thúc đẩy chuyển dịch mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế; bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống nhân dân; bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội”.

 

Ngoài ra, Báo cáo cũng đề cập đến các thành tựu của Quốc hội trong thực hiện chức năng giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước; hoạt động đối ngoại; đổi mới, cải tiến hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội.

 

Đoàn kết, đổi mới, trí tuệ, trách nhiệm là yêu cầu thường xuyên

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng khẳng định, trải qua nhiệm kỳ 5 năm, qua những kết quả và những tồn tại, hạn chế trong tổ chức và hoạt động, Quốc hội khóa XIII rút ra tám bài học kinh nghiệm. Một trong những bài học đó là: Với Quốc hội, đoàn kết, đổi mới, trí tuệ và trách nhiệm là yêu cầu thường xuyên, liên tục, là động lực quan trọng tạo nên sức mạnh, sự năng động, sáng tạo để đáp ứng tốt nhất yêu cầu, nhiệm vụ thực tiễn đặt ra.

 

Đồng thời, quán triệt tư tưởng lấy dân làm gốc, gần dân, hiểu dân, lắng nghe dân, phục vụ dân là yêu cầu hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và từng đại biểu Quốc hội; gắn bó chặt chẽ, mật thiết với cử tri và Nhân dân; lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của cử tri và Nhân dân, góp phần tạo ra sức mạnh cho Quốc hội, bảo đảm để Quốc hội bám sát sự vận động của đời sống kinh tế - xã hội, có những quyết sách đúng đắn, kịp thời, sát thực tiễn, hợp lòng dân.

 

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, chất lượng đại biểu Quốc hội có vai trò quyết định trong việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội. Việc tăng số lượng đại biểu Quốc hội chuyên trách, tăng tỷ lệ đại biểu Quốc hội có năng lực, trình độ chuyên môn so với các khoá trước đã góp phần quan trọng, thiết thực trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội...

 

Báo cáo nêu rõ yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra đối với Quốc hội trong thời gian tới là rất nặng nề. Để nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, góp phần vào việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới, Quốc hội khóa XIII kiến nghị Quốc hội khoá XIV và các khoá tiếp sau một số vấn đề.

 

Cụ thể, Quốc hội khóa XIII kiến nghị tiếp tục đẩy mạnh hoạt động lập pháp, nâng cao chất lượng, tính đồng bộ và thống nhất của các đạo luật. Đổi mới mạnh mẽ cách thức lập chương trình xây dựng luật, pháp lệnh theo hướng xác định rõ yêu cầu, điều kiện cần thiết của các dự án luật đưa vào chương trình và trách nhiệm thực hiện hoặc đôn đốc thực hiện của các chủ thể liên quan để bảo đảm tính khả thi của chương trình, có biện pháp xử lý trong trường hợp không bảo đảm chất lượng, tiến độ trình, thông qua dự án. Tổ chức triển khai thực hiện nghiêm quy trình xây dựng ban hành luật, pháp lệnh theo quy định mới của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015; đồng thời tiếp tục cải tiến việc thực hiện các công đoạn trong quy trình xem xét, thông qua luật, pháp lệnh.

 

Nâng cao chất lượng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, nhất là các vấn đề về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, tổ chức bộ máy nhà nước, các dự án, công trình trọng điểm quốc gia, bảo đảm lợi ích chung của quốc gia, phù hợp với ý chí và nguyện vọng của Nhân dân. Tiếp tục đổi mới việc Quốc hội quyết định dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách trung ương; nâng cao trách nhiệm của Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội trong việc thẩm tra dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách trung ương theo lĩnh vực được phân công.

 

Nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu lực, hiệu quả giám sát của Quốc hội, tập trung giám sát những vấn đề lớn, bức xúc trong đời sống kinh tế - xã hội; chú trọng giám sát việc thực hiện các kết luận và kiến nghị sau giám sát. Thông qua giám sát để đánh giá đúng hiệu quả hoạt động và xác định trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, người đứng đầu thực thi công vụ nhằm thúc đẩy hoạt động của bộ máy nhà nước. Tiếp tục đổi mới hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn tại kỳ họp Quốc hội, phiên họp Ủy ban thường vụ Quốc hội, hoạt động giải trình tại Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội...

 

Về tổ chức, Quốc hội khóa XIII kiến nghị tiếp tục tăng cường đại biểu Quốc hội chuyên trách (lên khoảng 40% tổng số đại biểu Quốc hội) để làm nòng cốt trong việc xây dựng luật, hoạt động giám sát và các hoạt động khác. Củng cố bộ máy của các cơ quan của Quốc hội; tăng cường bộ phận Thường trực Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội để bảo đảm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động...

 

 Về phương thức hoạt động, mối quan hệ công tác, Quốc hội khóa XIII kiến nghị đổi mới phương thức hoạt động bảo đảm Quốc hội gần dân hơn. Ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng Quốc hội điện tử với mục đích tăng cường hiệu quả, tính công khai, minh bạch trong hoạt động của Quốc hội, người dân dễ dàng tiếp cận các thông tin về Quốc hội. Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội theo hướng tổ chức để từng đại biểu Quốc hội tiếp xúc cử tri, báo cáo với cử tri về việc thực hiện nhiệm vụ của đại biểu; tăng cường tiếp cúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng./.

 

ĐCSVN